Phóng to

Sina và mẹ trong giờ nghị án - Ảnh: P.VŨ

TT - Tôi mang mấy tấm ảnh vừa rửa đến cho mẹ của Bun Kiss Sina. Ngón tay bà run run vuốt lên gương mặt con trai, rưng rưng hỏi đi hỏi lại: “Có hi vọng gì không? Liệu có hi vọng gì không?...”.

Tôi không có câu trả lời. Vị luật sư ngồi bên cạnh thở dài. Án phúc thẩm đã tuyên rồi. Nhưng vẫn còn hi vọng chứ, nên hồ sơ xin xem xét giám đốc thẩm đang được tích cực chuẩn bị...

Từ những viên thuốc an thần, giảm đau

Bun Kiss Sina là một thanh niên quốc tịch Pháp, có cha người Campuchia và mẹ người Việt. 20 tuổi, khi vừa tốt nghiệp tú tài Pháp, vừa được nhận phần thưởng đặc biệt của ông thị trưởng Paris thì Sina gặp một tai nạn khủng khiếp khi đi chơi với bạn trong kỳ nghỉ hè.

Anh trở thành người tàn phế, mất năng lực hoạt động 100%. Mấy năm vật lộn trên giường bệnh, cuối cùng Sina cũng ngồi lên được cái xe lăn, mang theo mớ thuốc an thần, thuốc giảm đau, túi dán bên mình để trở lại với cuộc sống.

Sina lăn xe đến những trường nuôi dạy trẻ khuyết tật, trại dưỡng lão tìm sự chia sẻ ở những người đồng cảnh; Sina lăn xe đi làm thủ tục bảo hiểm, an sinh xã hội, visa cho những người Việt lớn tuổi. Dần dần, Sina đã lại có bạn bè, đã lại có thể đi du lịch và đã có thể tìm về quê mẹ VN...

Lần thứ năm về VN, Bun Kiss Sina bị bắt tại Tây Ninh với hai thùng thuốc tây vừa mua ở Campuchia. Hai trong số bốn loại thuốc được xác định là có chứa thành phần chất ma túy.

Sina bị truy tố về tội “mua bán trái phép chất ma túy” với trọng lượng được xác định lên tới hơn 4kg. Tòa sơ thẩm tỉnh Tây Ninh kết án 20 năm tù. Tòa phúc thẩm tối cao tại TP.HCM xét tình trạng sức khỏe của Sina, giảm án xuống còn 18 năm tù giam.

Tại tòa, Sina khai không hề biết trong các loại thuốc mình mua có chứa tiền chất ma túy thuộc danh mục III, loại “phải được kiểm soát nghiêm ngặt” tại VN. Với Sina, Rivotril và Valium chỉ là hai loại thuốc an thần, giảm đau mà anh sử dụng hằng ngày theo toa của bác sĩ để chống lại những cơn co thắt.

Trong những lần đến thăm người tàn tật cùng cảnh ở VN, Sina thường lấy thuốc của mình ra tặng như một sẻ chia trước cơn đau. Lần này, có người mách bảo ở Campuchia bán thuốc rẻ, Sina liền sang mua với số lượng nhiều, dự định dành một phần sử dụng, phần đem tặng, phần bán lại để bù chi phí...

Tất cả lời khai của Sina từ đầu tới cuối chỉ có thế. Những nỗ lực của cơ quan điều tra nhằm tìm ra kẻ chủ mưu, đường dây phân phối ma túy như thường lệ đều bất lực. Tất cả người quen biết Sina đều được lấy lời khai và đều chỉ khai nhận những mối quan hệ bình thường. Có người được Sina cho thuốc, có người được Sina nhờ mang tiền đến tặng làng Hòa Bình (Bệnh viện Từ Dũ), có người thỉnh thoảng mua vài hộp thuốc Sina mang từ Pháp về...

Bản án sơ thẩm kết luận: “Tính chất vụ án là đặc biệt nghiêm trọng, hành vi của bị cáo gây nguy hiểm cho xã hội... Đây là loại thuốc có chứa chất ma túy độc dược được dùng trong phân tích, kiểm nghiệm, nghiên cứu khoa học, điều tra tội phạm và trong lĩnh vực y tế theo điều trị của các cơ quan chức năng. Bị cáo lợi dụng bệnh tật mua về bán lại là vi phạm pháp luật...”.

Hi vọng lại lóe lên

Bà mẹ vẫn đinh ninh: “Con tôi không buôn bán ma túy, nó không có lý do gì để buôn bán ma túy...”.

Niềm tin của bà không chỉ đứng trên tình cảm của một người mẹ đối với con. Bà còn có những lý lẽ: “Hằng tháng Sina được nhận lương của Hội Tàn tật Pháp, tiền bảo hiểm tai nạn được lãnh đến cuối đời. Mỗi năm nó được đi du lịch miễn phí một tháng ở bất kỳ đâu và nó luôn chọn VN làm điểm đến. Sina tàn tật, chẳng có nhu cầu gì về tiền bạc thì sao phải buôn ma túy? Nó bệnh tật nên lúc nào cũng chỉ nghĩ đến thuốc...”.

Trong toa thuốc được kê cho Sina dùng hằng ngày có Rivotril, loại thuốc chứa clonazépam, được cho là ma túy và trở thành chứng cứ buộc tội hôm nay. Bà cũng đã ra đường Hai Bà Trưng, đi dạo quanh các tiệm thuốc tây và chẳng khó khăn gì để mua được một vỉ Rivotril, Valium. Và cũng không chỉ có những lý lẽ phát xuất từ tình cảm.

Những lập luận bào chữa của luật sư về hàm lượng chất clonazépam trong một viên Rivotril, hàm lượng chất diazépam trong một viên Valium không phải là trọng lượng của toàn bộ viên thuốc không được hội đồng xét xử chấp nhận. Cả hai cấp sơ và phúc thẩm đều khẳng định “không có qui định nào tách rời hàm lượng ma túy trong từng viên tân dược khi xét xử”.

“Nhưng từng miligam ma túy liên quan đến số phận con tôi”, bà mẹ thốt lên da diết giữa phiên tòa. Trong một viên tân dược bao giờ cũng có nhiều loại hoạt chất khác nhau, các loại tá dược để viên thuốc thành hình nữa.

“Trong vòng một buổi sáng, vài viên thuốc được mang ra cân rồi nhân lên, thế là thành trọng lượng ma túy, thành khối độc chất giết người và thành bản án dài dằng dặc với con tôi”, bà mẹ lật đi lật lại một cách chua xót mấy tờ giấy.

Đó là bản kết luận giám định sơ sài chỉ vài dòng, được ký cùng ngày với bản trưng cầu giám định; biên bản lấy mẫu vật nguệch ngoạc chỉ ghi nhận niêm phong mỗi loại thuốc một vỉ đại diện. Chúng tôi không biết nói gì, trái tim người mẹ đã cho bà những phát hiện chính xác.

Nhưng khi chưa có văn bản nào hướng dẫn phân tích tách hàm lượng chất ma túy ra khỏi hợp chất thì Bun Kiss Sina vẫn phải chịu trách nhiệm về khối lượng ma túy trên 4kg, có thể mang đến án tử hình. Mức án 18 năm mà tòa phúc thẩm đã tuyên được hội đồng xét xử cho biết đã sử dụng những tình tiết giảm nhẹ đặc biệt.

Tia hi vọng không lóe sáng trong nỗi khắc khoải, lo lắng của bà mẹ nhưng lại sáng rỡ trong nụ cười của Bun Kiss Sina: “Mẹ đừng lo, thế nào con cũng sẽ về, thế nào pháp luật cũng xét lại...”.

Luật sư đã tìm ra hai bản án khác. Một của tòa phúc thẩm TAND tối cao tại TP.HCM tuyên hủy toàn bộ một bản án xử vụ “vận chuyển trái phép chất ma túy” của TAND tỉnh Tây Ninh vì lý do có sự chênh lệch quá lớn giữa hai bản giám định: một tính lượng ma túy bằng trọng lượng cả viên thuốc và một tính bằng hàm lượng chất ma túy chứa trong viên thuốc.

Bản án thứ hai của TAND tỉnh Hà Tĩnh xử vụ “mua bán trái phép chất ma túy” xem xét trọng lượng ma túy dựa trên hàm lượng hoạt chất chứa trong thuốc tân dược.

Hi vọng lại lóe lên. Bởi nếu tính trọng lượng ma túy dựa trên hàm lượng thì lượng hoạt chất ma túy trong số thuốc của Bun Kiss Sina chưa đến 64 gam. Bà mẹ vội vã đặt vé máy bay khứ hồi về Pháp và chuẩn bị sẵn vé máy bay ra Hà Nội: “Tôi sẽ phải tiếp tục vì niềm tin rằng con tôi không phải là một kẻ buôn bán ma túy”.