19/02/2008 06:04 GMT+7

Ký sự... chuột đồng

SÂU RÓM

TTC - Khoảng chục năm trước, thịt chuột giá rẻ như bèo, bán không ai mua nên nông dân bắt chuột chủ yếu để nuôi... cá vồ, hoặc chế biến vài món nhậu đồng quê mỗi khi hết việc.

Tuy nhiên, từ khi dịch cúm gia cầm xuất hiện, ở miền Tây lại có tỉnh xảy ra dịch heo tai xanh đã làm cho thịt chuột phút chốc trở thành đặc sản và chiếm vị trí quan trọng trong thực đơn của không ít nhà hàng. Để có hàng tấn chuột “xuất tỉnh” về TP.HCM mỗi ngày, ở miền Tây giờ đây xuất hiện nhiều đội quân... “SBC”.

Một ngày cuối năm con Heo, khi gió chướng thổi về trên những cánh đồng sắp thu hoạch lúa để nông dân chuẩn bị đón Tết con Chuột, Róm tôi khăn gói lên đường tìm về các tỉnh miền Tây tham gia vào đội quân “SBC”. Nghe đến từ “SBC”, anh bạn đồng nghiệp tưởng tôi chuyển sang làm… công an để đi “săn bắt cướp”. Không phải, tôi đi… “săn bắt chuột”.

Gần nửa đêm, khi bóng tối phủ trùm lên cánh đồng lúa vừa thu hoạch ở xã Đại Tâm (Mỹ Xuyên, Bạc Liêu) cũng là lúc tôi xách đèn pin lội ra ruộng. Màn đêm như được xé toang bởi hàng chục ánh đèn pha của đội quân “SBC”. Tiếp cận một “thợ săn” tên Hải Vân, nài nỉ mãi tôi mới được anh cho đi theo với điều kiện phải tuyệt đối im lặng, không được hé môi từ “bẫy chuột” mà phải nói là đi thăm… “anh Tí, chị Tí”. Theo anh Vân, chuột đứng đầu trong 12 con giáp, nên dù có thân hình bé tí nhưng rất tinh khôn, nếu nói đi “bẫy chuột” hoặc “săn chuột” thì những chú “tí” vừa ra khỏi hang để đi ăn đêm sẽ… nghe được, không dám mò vào nơi con người đặt “mồi”.

Không chỉ “trên vai lồng sắt, trên đầu đèn pha” mà anh Vân còn trang bị súng tự tạo giống loại súng bắn dây thun mà trẻ con hay làm để bắn rắn mối, với vài mũi tên làm bằng căm xe đạp được giũa nhọn một đầu.

Vừa lội qua 2 mẫu ruộng anh Vân dừng lại. Mắt anh hướng về tiếng sột soạt trong gốc rạ. Ánh đèn pha vừa lia, Róm tôi vừa kịp nhìn thấy một con chuột cống nhum to bằng bắp chân đang cắn cọng lúa chét, thì... “phập!”. Tiếng động phát ra từ cây súng, căm xe găm thẳng vào đùi sau con chuột.

Bị trúng tên, chú “tí” to tròn giãy đành đạch, kêu “eng éc” và rúc đầu vào bụi lúa trước khi bị anh Vân bóp cổ thả vào lồng sắt một cách điệu nghệ. Không riêng gì anh Vân, hiện nay ở miền Tây có hàng chục “xạ thủ chuột” chuyên nghiệp với mỗi lần bắn là “bách phát bách trúng”. Không chỉ có súng tự tạo, đội quân “SBC” còn dùng những chiếc lồng bẫy chuột bé xíu, chỉ dài và cao hơn 2 gói thuốc lá chồng lên nhau một chút, đặt lọt thỏm dưới tán rạ nhưng bên trong lại… không có mồi nhử chuột.

Tuy nhiên, nhờ đặt lồng ngay đường mòn đầy… phân chuột nên chỉ cần bẫy vài đêm là tí mẹ, tí cha, tí con, tí cháu chít… đều lần lượt bò lên… lò than với nhiều món được chế biến từ thịt chuột thơm nức mũi. Nếu như trước đây, dân quê chỉ bắt chuột về kho hoặc chiên giòn, thì giờ đây chuột đồng… leo lên bàn nhậu với nhiều món như: chuột xào lá cách, xào chuối cây, xào củ hành, nướng ngũ vị, khìa nước dừa, xối mỡ, chiên nước mắm, quay lu cho đến nấu cơm mẻ và khô chuột nướng lửa hồng… để nhậu với bia ướp lạnh.

Trở lại chuyện đi săn chuột, sau một đêm ngủ ruộng, Róm tôi quảy chiếc lồng sắt đầy chuột đồng mập “ú na ú nần” lội ruộng ra Quốc lộ 1A vào lúc sáng sớm thì được một “lái chuột” tấp vào hỏi mua.

Con ngựa sắt của anh “lái chuột” vừa dừng lại, thứ mùi hôi đặc trưng từ những lồng chuột cộng với mùi khai khăn khẳn xộc vào mũi làm tôi choáng váng. Anh “lái chuột” Thạch Hoàng Dân tươi cười nói: “Thấy tụi nó hôi hám vậy chứ tiền không đó. Vùng này nhờ chuột đồng mà không ít người có cái ăn cái mặc, lo cho con cái đến trường”. Bám đuôi anh Dân, tôi đến “chợ chuột” gần khu vực cống Sà Lôn (Mỹ Xuyên, Sóc Trăng) kịp lúc hàng chục lái chuột khắp nơi đang về họp chợ.

Gọi là chợ chuột vì nhiều năm nay, hễ ai muốn bán hay mua chuột đồng cũng đều tìm đến đây, bởi nơi này chỉ có chuột là hàng hóa duy nhất. Anh Ba Nồng ở tuốt dưới thị trấn Phú Lộc (Thạnh Trị, Sóc Trăng) cũng “lái” chuột sang tận đây bán. Anh xởi lởi: “Nhà nông mà, kiếm đồng tiền đâu phải dễ chú mày! Mỗi đêmtôi bắt được 5 - 7kg chuột, kiếm trên trăm ngàn, ngon hơn đi làm mướn”. Nếu đội quân “SBC” vất vả về đêm đặt bẫy, săn chuột, thậm chí ngủ ruộng (như Róm tôi và anh Vân đêm qua) thì công việc của cánh “lái chuột” nhẹ nhàng hơn nhưng lại hái ra tiền. Với lái chuột Tám Hoàng ở huyện Tiểu Cần (Trà Vinh) tuy mỗi ngày chạy xe hàng trăm cây số như cánh… nhà báo, nhưng hễ mua được 200kg chuột coi như “khỏe”.

Hôm gặp tôi ở bến phà Đại Ân bên huyện Cù Lao Dung (Sóc Trăng), Tám Hoàng khoe rằng mua chuột ở nông thôn giá 14.000 đồng/kg nhưng khi những “anh Tí, chị Tí” chui vào lồng sắt phía sau lưng anh vượt trăm cây số từ Trà Vinh qua Sóc Trăng để về đến thị xã Ngã Bảy (Hậu Giang) thì giá nâng lên đến 22.000 đồng/kg. Với giá này, trừ tiền xăng, tiền phà mỗi chuyến “phiêu lưu cùng chuột đồng” Tám Hoàng bỏ túi ngọt xớt 1 triệu rưỡi. Quả là một con số không nhỏ đối với những nông dân quanh năm “bán mặt cho đất, bán lưng cho trời” và gần bằng cả… nhuận bút đến 2 bài viết của Róm tôi trên Tuổi Trẻ Cười.

Để mua được nhiều chuột, những tay lái lớn thường bắt mối với cánh thợ săn bằng cách đầu tư vài triệu đồng trang bị lồng, đèn, súng. Vốn thu hồi được khấu trừ vào chuột. Với cách làm này, hiện nay dọc theo Quốc lộ 1A từ Bạc Liêu, Sóc Trăng đến Hậu Giang, có khá nhiều chợ chuột vừa tạo thu nhập, công ăn việc làm cho hàng ngàn người, vừa đẩy mạnh “phong trào” săn bắt chuột.

Qua một cuộc điều tra bỏ túi, Róm tôi ghi nhận được mỗi ngày có vài tấn chuột được đưa về thị trường Hậu Giang, Cần Thơ, Đồng Tháp và TP.HCM để đưa lên bàn ăn, quán nhậu. Nhằm thu hút lái chuột đến với chợ chuột trong thời buổi chuột đồng sốt giá, chị Hai Cảnh - chủ một vựa chuột ở gần chợ Châu Hưng (Vĩnh Lợi, Bạc Liêu) đã nâng giá mua chuột sống lên 25.000 đồng/kg (khoảng 10 con/kg). Với giá này, nhiều lái chuột chịu khó lấy công làm lời cũng hưởng chênh lệch từ 5.000 - 7.000 đồng/kg chuột. Nhìn cuộc sống của những lái chuột ngày càng phất lên, rồi nhìn đồng lương công chức cứ… “tư tằng tằng” theo kiểu rùa bò như hiện nay, làm cho nhiều người muốn bỏ việc cơ quan để về quê đi… “lái chuột”. Mong rằng bước sang cái năm con Chuột này, đồng lương được tăng nhanh giống như… chuột chạy.