Phương án nào cho một kỳ thi quốc gia?Trước tháng 10-2014, công bố đề án 1 kỳ thi quốc gia Hướng đến một kỳ thi quốc gia

Phóng to

Gương mặt căng thẳng của thí sinh trước giờ thi tuyển sinh ĐH 2014 - Ảnh: Như Hùng

Tôi hoàn toàn ủng hộ chủ trương của Bộ GD-ĐT sáp nhập hai kỳ thi thành một bắt đầu áp dụng trong năm 2015 bởi có một số ưu điểm: được sự đồng thuận cao của toàn xã hội, giảm áp lực thi cử cho học sinh, giảm bớt ngân sách cho Nhà nước, giảm bớt tiền bạc và sự lo lắng của phụ huynh khi đưa con đi thi. Tuy nhiên, trong chủ trương tôi còn băn khoăn một số vấn đề.

Vấn đề 1: Học sinh năm trước chưa đỗ tốt nghiệp có nguyện vọng muốn thi lại, học sinh đã đỗ tốt nghiệp nhưng chưa đỗ ĐH muốn thi lại ĐH thì sao? Vấn đề 2: Lâu nay các môn lý, hóa và sinh thi theo hình thức trắc nghiệm, nay chuyển sang bài viết luận tôi e không ổn. Vấn đề 3: Sách giáo khoa mới giáo viên phổ thông chưa tiếp cận không biết nội dung biên soạn thế nào? Vấn đề 4: Học sinh đạt giải quốc gia có tham dự kỳ thi này không? Nếu tham gia kỳ thi thì quá thiệt thòi, còn không thi thì làm sao công nhận tốt nghiệp?

Chính những vấn đề trên nên tôi mạnh dạn bày tỏ quan điểm riêng như sau:

1. Môn thi: Bộ chỉ cho thi bốn môn trong đó toán, ngữ văn, ngoại ngữ bắt buộc và một môn do thí sinh tự chọn trong các môn còn lại. Học sinh giỏi được tuyển thẳng ĐH nhưng vẫn tham gia kỳ thi để công nhận tốt nghiệp. Học sinh giỏi tỉnh được cộng điểm với quy đổi: giải nhất 2 điểm, giải nhì 1,5 điểm và giải ba 1 điểm. Học sinh đã đỗ tốt nghiệp muốn xét tuyển vào ĐH thì thi ba môn toán, ngữ văn và môn tự chọn.

2. Ra đề thi: Bộ chỉ đạo đề thi phải đảm bảo học sinh yếu làm được 5 điểm, học sinh trung bình làm được 7 điểm (nội dung kiến thức của chương trình lớp 12 hiện hành), học sinh khá làm được 8 điểm, học sinh giỏi làm được 9 điểm và học sinh xuất sắc làm được 10 điểm (nội dung kiến thức là toàn bậc học THPT).

3. Thời gian tổ chức kỳ thi: Tổ chức kỳ thi vào khoảng từ 15 đến 25-6 hằng năm.

4. Hội đồng coi thi: Một hội đồng có thí sinh từ ba trường trở lên. Ví dụ một hội đồng thi của tỉnh A thì chủ tịch hội đồng là tỉnh B, thanh tra là tỉnh C và giám thị của tỉnh A nhưng đánh chéo địa bàn. Giảng viên ĐH, CĐ tham gia giám sát kỳ thi một cách độc lập (không được cử những người làm văn phòng đi coi thi như các năm trước đây).

5. Hội đồng chấm thi: Chấm chéo tỉnh như các năm trước ta đã làm. Giảng viên các trường ĐH, CĐ cũng tham gia chấm cùng giáo viên phổ thông. Ví dụ tỉnh A chấm bài của tỉnh B thì chủ tịch hội đồng chấm là tỉnh C, các tổ trưởng là tỉnh D, thanh tra là tỉnh E và giám khảo là tỉnh A.

6. Công nhận tốt nghiệp: Bộ không nên lấy kết quả học bạ để xét tốt nghiệp vì đây là kẽ hở để các trường phổ thông nâng điểm trong quá trình học tập của học sinh.

- Xếp loại giỏi: Điểm bình quân bốn môn là 8 và không có môn nào dưới 7 điểm (không tính điểm khuyến khích).

- Xếp loại khá: điểm bình quân bốn môn là 7 và không có môn nào dưới 6 điểm (không tính điểm khuyến khích).

- Xếp loại trung bình: Các trường hợp còn lại.

- Không công nhận tốt nghiệp: tổng bốn môn nhỏ hơn 20 điểm (kể cả điểm khuyến khích) hoặc có một môn 2 điểm (gọi là điểm liệt).

7. Xét tuyển vào các trường ĐH và CĐ: Sau khi có kết quả học sinh đăng ký với các trường ĐH. Các trường ĐH chỉ xét điểm ba môn trong bốn môn thi nói trên, với hình thức lấy điểm từ cao xuống thấp nhưng có sự khống chế như sau: muốn xét vào ĐH thì trong ba môn không có môn nào dưới 5 điểm, muốn xét vào CĐ thì trong ba môn không có môn nào dưới 4 điểm. Bộ không cho các trường ĐH đặt thêm tiêu chí riêng (trừ các trường có đặc thù riêng) vì nó tạo áp lực cho học sinh và tốn kém tiền bạc của phụ huynh.