Phóng to

Các cổ đông bức xúc phê phán hội đồng quản trị tại đại hội cổ đông Công ty Bông Bạch Tuyết hôm 14-7. Ảnh: Bùi Nhơn

Việc đảo ngược lãi thành lỗ hai năm liên tiếp của Công ty cổ phần Bông Bạch Tuyết khiến nhiều cổ đông bị sốc. Họ đã bày tỏ sự phẫn nộ, chỉ trích mạnh mẽ HĐQT, ban điều hành trong đại hội cổ đông Bông Bạch Tuyết ngày 14-7 vừa qua.

Đại hội cổ đông Bông Bạch Tuyết đổ vỡTừ chuyện bông Bạch Tuyết: Báo cáo tài chính bẫy nhà đầu tư!

Có thế nói Bông Bạch Tuyết là trường hợp đầu tiên trên thị trường chứng khoán hồi tố lãi thành lỗ. Nhưng chuyện “nhầm lẫn” không chỉ diễn ra ở Bông Bạch Tuyết.

Điều đáng nói ở chỗ công bố thông tin lãi lỗ là một việc cực kỳ quan trọng đối với công ty, cổ đông và thị trường. Phần lớn nhà đầu tư tin tưởng và căn cứ vào lợi nhuận công ty công bố để quyết định đầu tư, mua bán. Ít ai biết đi sâu vào báo cáo tài chính, hiểu những lắt léo và ý nghĩa của những thuật ngữ, phép tính. Vì vậy, kết quả kinh doanh bị đảo ngược hoàn toàn như Bông Bạch Tuyết (BBT) là một việc khó được các nhà đầu tư chấp nhận.

Sai thì đính chính!

Trước BBT cũng có một vài vụ được cho là “nhầm lẫn” về kết quả kinh doanh. Điển hình là vụ Công ty cổ phần Viglacera Từ Sơn (mã chứng khoán VTS, niêm yết trên sàn Hà Nội) nhầm lẫn về việc công bố kết quả kinh doanh quý 3-2007. Theo đó, sau khi Trung tâm Giao dịch chứng khoán Hà Nội (HaSTC) công bố thông tin tổng lợi nhuận quý 3-2007 của VTS đạt gần 1,3 tỉ đồng thì nhà đầu tư phát hiện lợi nhuận quý 3 chỉ có 600 triệu đồng. Sau đó VTS đính chính và thời điểm đó nhiều nhà đầu tư đã bán ra cổ phiếu này.

Gần đây là SSI đính chính về báo cáo lưu chuyển tiền tệ quý 1-2008. Đáng chú ý là SSI đính chính do phát hiện từ một nhà đầu tư. Nhà đầu tư này có viết một bài phân tích SSI dựa vào báo cáo quý 1 do SSI gửi cho Trung tâm Giao dịch chứng khoán TP.HCM (HoSE). Khi bài này đến tay SSI, SSI cho rằng vài số liệu của HoSE không trùng hợp với số liệu của SSI. Nhà đầu tư phản ứng và SSI đăng đính chính lưu chuyển tiền tệ quý 1 lên trang web của mình. Điều đáng nói là đến đầu tháng 7, SSI mới đính chính về số liệu quý 1-2008.

Đối với những công bố thông tin có tính chất trái ngược như vậy, ông Lê Nhị Năng, phó giám đốc HoSE cũng lúng túng khi được hỏi về trách nhiệm của doanh nghiệp khi công bố thông tin. Ông cho rằng cần phải làm rõ liệu doanh nghiệp có gian lận hay lừa đảo không thì mới quyết định hình thức xử phạt.

Ai chịu trách nhiệm?

Quyết định thông tin công bố là quyền của doanh nghiệp. Nhưng thông tin công bố không đúng với thực tế thì những chế tài nào sẽ dành cho doanh nghiệp? Theo nghị định số 36/2007/NĐ-CP quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực chứng khoán và thị trường chứng khoán, trong khoản 2, điều 9 quy định phạt tiền từ 20 triệu đồng đến 50 triệu đồng đối với tổ chức phát hành cố ý công bố thông tin sai lệch hoặc che giấu sự thật.

Tuy nhiên, cơ quan chức năng hầu như không phát hiện những sai phạm này. “Cơ quan quản lý không chỉ làm động tác tiếp nhận báo cáo và công bố trên website, mà còn phải có một cơ chế kiểm tra và phát hiện những báo cáo láo, báo động cho nhà đầu tư”- Th.S Lê Đạt Chí, giảng viên Đại học Kinh tế TP.HCM, nói.

Thật ra, vẫn còn một nơi mà nhà đầu tư có thể nhờ cậy. Đó là tổ chức kiểm toán. Chính vì nhà đầu tư không có đầy đủ kiến thức để có thể giám sát doanh nghiệp nên đã ủy quyền cho tổ chức kiểm toán. Tổ chức kiểm toán, với tư cách độc lập, có nhiệm vụ kiểm toán, phát hiện sai sót và nêu rõ rủi ro (nếu có). Ở trường hợp BBT, Công ty Kiểm toán và dịch vụ tin học (AISC), đơn vị đã kiểm toán tài chính năm 2006 - 2007 cho BBT đến nay đã đưa ra hai kết quả hoàn toàn trái ngược.

Trong tuần này, HoSE sẽ làm việc với AISC để làm rõ trách nhiệm của AISC trong vụ này. Mặc dù có nhiều thành tố ảnh hưởng đến việc kiểm toán, và dù kết quả làm việc với HoSE ra sao, đối với nhà đầu tư, AISC cũng đã không làm tròn trách nhiệm của một tổ chức độc lập.