* Hướng dẫn rõ hơn thẩm quyền, thủ tục chứng nhận các giao dịch về nhà đất tại phòng công chứng hoặc UBND huyện.

Mua bán, thế chấp nhà chung cư có "giấy đỏ"

Pháp luật quy định các hợp đồng liên quan đến tài sản mà pháp luật đã quy định phải đăng ký quyền sở hữu, quyền sử dụng thì người yêu cầu công chứng, chứng thực phải có đầy đủ giấy tờ để chứng minh quyền sở hữu, quyền sử dụng đối với tài sản đó. Nhưng hiện nay nhiều nơi, cơ quan chức năng đã không ghi tên chủ sở hữu trên "giấy đỏ" cấp cho nhà chung cư, gây khó khăn cho người dân khi có nhu cầu mua bán, thế chấp... nhà chung cư.

Sở Tư Pháp TP có hướng tháo gỡ như sau: nếu "giấy đỏ" có xác định rõ chủ sỡ hữu căn hộ chung cư thì phòng công chứng và UBND các huyện có thể chứng nhận giao dịch. Các phòng công chứng và UBND các huyện có thể đề nghị người dân cung cấp thêm giấy tờ, tài liệu chứng minh quyền sở hữu để có cơ sở giải quyết

Huyện được chứng nhận các giao dịch nhà đất trong khu chế xuất, khu công nghiệp

Theo quy định của Luật đất đai, tổ chức thuê lại đất trong khu công nghiệp được thế chấp, bán tài sản thuộc sở hữu của mình gắn liền với đất thuê. Trường hợp thuê đất trong khu công nghiệp trước ngày 1-7-2004 mà đã trả tiền thuê lại đất cho cả thời gian thuê lại; hoặc đã trả trước tiền thuê lại đất cho nhiều năm mà thời gian thuê lại đất còn lại ít nhất là 5 năm thì được thế chấp, chuyển nhượng quyền sử dụng đất và công trình kiến trúc, tài sản gắn liền với đất theo quy định.

Các phòng công chứng và UBND huyện được chứng nhận các giao dịch của doanh nghiệp trong khu chế xuất, khu công nghiệp theo thẩm quyền địa hạt (thời gian qua một số huyện chưa chứng nhận loại giao dịch này).

Doanh nghiệp được thế chấp nền nhà

Nghị định 181 của Chính phủ nghiêm cấm các chủ đầu tư những dự án xây dựng, kinh doanh nhà ở phân lô, bán nền mà chưa xây dựng nhà ở. Nhưng Nghị định 181 không hạn chế các tổ chức trên thế chấp quyền sử dụng đất đã được giao (có thu tiền sử dụng đất). Do đó, các phòng công chứng và UBND các huyện vẫn được chứng nhận hồ sơ thế chấp đất nền (chưa xây dựng nhà ở) của các tổ chức nói trên.

Thẩm quyền chứng nhận giao dịch về nhà đất có "giấy đỏ"

Nếu "giấy đỏ" xác định rõ chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất thì giấy đó được xem là giấy tờ hợp pháp và quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất. UBND các huyện có quyền chứng thực các hợp đồng có liên quan đến các giao dịch này.

Ngược lại, nếu "giấy đỏ" không xác định rõ chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất thì giấy đó chỉ được xem là giấy tờ hợp pháp về quyền sử dụng đất. Khi đó, UBND xã hoặc các phòng công chứng mới có thẩm quyền chứng nhận hợp đồng.

Được đại diện khai nhận di sản thừa kế

Nguyên tắc chung là khi khai nhận di sản thừa kế cho nhiều người, các đương sự phải có mặt đầy đủ tại cơ quan công chứng, chứng thực. Trường hợp những người đồng thừa kế vắng mặt có lý do chính đáng và có văn bản ủy quyền hoặc văn bản ưng thuận thì người đồng thừa kế có mặt vẫn được là thủ tục khai nhận di sản.

Đặc biệt khi người đồng thừa kế không liên lạc được với người đồng thừa kế vắng mặt thì cơ quan công chứng, chứng thực có thể xem xét, cho phép đuơng sự lập văn bản cam kết về người thừa kế và di sản thừa kế để tiến hành thủ tuc cho đương sự khai nhận di sản thừa kế.

Đối với Việt kiều (không thuộc diện mua nhà ở tại VN) hoặc người nước ngoài được thừa kế nhà đất ở VN, các cơ quan thẩm quyền cho phép họ được khai nhận di sản thừa kế để hưởng giá trị tài sản. Riêng về cách thức hưởng giá trị tài sản (chẳng hạn như quyền bán, cho thuê, thế chấp... hay không), Sở Tư Pháp sẽ xin ý kiến của UBND TP để có hướng chỉ đạo thực hiện thống nhất.

Việt kiều cho vay tiền, vàng: Không cần chứng minh nguồn gốc

Do pháp luật không quy định nên đối với hợp đồng vay tiền mà bên cho vay là người nước ngoài hoặc Việt kiều, người thực hiện công chứng không cần kiểm tra tính hợp pháp của số tiền, vàng mà họ đem vào VN. Như thế, đối tượng cho vay không buộc phải chứng minh nguồn gốc của số tiền, vàng cho vay.