Phóng to

Ném còn ngày xuân - Ảnh: VNN

Có nơi vòng này được bịt bằng giấy trắng hay giấy màu. Quả còn đầu tiên xuyên qua lần giấy đó và bay qua vòng. Trai gái chia hai bên, tung quả còn cho nhau qua vòng tre, vừa tung vừa hát đối đáp giao duyên. Có khi trai gái tung quả còn không có vòng tre và ném thẳng cho nhau bắt.

Quả còn có hai hình dạng: tròn và vuông, nhưng hình tròn vẫn phổ biến hơn. Quả còn chỉ nhỏ như quả trứng ngỗng hay quả cam, đặt vừa lòng bàn tay. Loại hình tròn được gọi là “câu” hay quả “tú cầu”. Các quả cầu có đính những tua vải dài gọi là đuôi còn. Đây không chỉ là vật trang trí cho đẹp mắt mà còn để quả còn định hướng khi bay. Quả còn nào cũng bằng vải nhưng có thể bọc cát, mạt cưa, cám hay thóc bên trong.

Ở Phú Thọ, hội ném còn ngày xuân không chỉ phổ biến ở vùng có đồng bào Mường sinh sống (chủ yếu ở huyện Thanh Sơn) mà còn xuất hiện trong dịp Tết của đồng bào Cao Lan, đồng bào Thái...

Tại xã Tiên Du (Phù Ninh), vào hội xuân có ném còn qua vòng nhật nguyệt. Xã Bạch Hạc (Việt Trì) có hình thức ném còn và cướp còn với ý nghĩa cầu đinh. Ở hai huyện Thanh Sơn và Yên Lập thường chơi còn vuông và trai gái ném thẳng cho nhau, ít khi trồng cột còn. Khi tung còn, nam nữ thanh niên hát:

Mơ chi eng piêng mà thùng oàngThùng tôi nón pạc cho nàng cầm thayThương thiết ơ lại thương nồngThương pao ơ như cùn cúc ngạo

(Ước gì anh biến thành vàngThành đôi nén bạc cho nàng cầm tayThương thật ấy mấy thương nồngThương sao như tơ hồng quấn quýt)

Nếu bạn đến Phú Thọ vào bất cứ dịp hội Xuân nào, hãy cố nán lại để thưởng thức một trong những nét sinh hoạt văn hóa cộng đồng độc đáo, đặc sắc nhất của đồng bào các dân tộc nơi đây. Ném còn không chỉ đơn giản để vui chơi mà trong đó người ta gửi gắm những suy tư về cuộc sống, ước vọng về tương lai và hơn hết là tinh thần, ý thức cộng đồng sâu sắc.