Phóng to

Nhà văn Bang Hyun Seok

Đọc Châu Á

* Xin chúc mừng ông và cả tòa soạn vì thành công ngoài sức tưởng tượng của tạp chí Văn học châu Á. Lần đầu tiên tôi nhìn thấy một cuốn tạp chí văn học dày tới 400 trang, lại được in rất đẹp nữa. Nhưng với đối tượng là độc giả châu Á mà tạp chí in bằng tiếng Anh và tiếng Hàn, liệu có dễ quảng bá không đây?

- Hiện nay chúng tôi có kế hoạch phát hành ba tháng một số và ngay số đầu tiên đã mất rất nhiều công sức rồi. Ban biên tập chỉ có bốn người và năng lực cũng không cho phép chúng tôi dịch sang tất cả các thứ tiếng châu Á. Nhưng trong tương lai tôi hy vọng ở mỗi nước, cuốn tạp chí này lại được dịch sang các ngôn ngữ khác nhau.

Số đầu tiên được in 10.000 bản trong đó 2.000 bản được lưu hành tại Hàn Quốc và 8.000 được giới thiệu tại gần 40 cơ quan nghiên cứu châu Á và văn học châu Á trên toàn thế giới. Xin đừng nghĩ rằng chúng tôi lấy Hàn Quốc ra làm trung tâm vì chúng tôi chỉ là cầu nối giúp các độc giả châu Á hiểu về văn học của nhau, đặc biệt là cầu nối đưa văn học châu Á ra thế giới phương Tây.

- Mỗi lần sang châu Âu lại là một lần tôi bực mình. Tôi giận chính mình vì tại sao tôi lại biết nhiều về châu Âu đến vậy và đọc nhiều văn học châu Âu như vậy.

Trước đây người Hàn Quốc chúng tôi không lấy mình làm trung tâm mà luôn đi tìm giá trị đích thực và lấy khuôn mẫu từ phương Tây. Tôi cho rằng giờ là lúc chúng ta phải thay đổi điều này.

Người châu Á nên nhìn bằng chính con mắt của người châu Á và làm thế nào đây để mọi người trên thế giới đều phải đọc được điều đó. Vì thế cuốn tạp chí đầu tiên này có chủ đề là Đọc châu Á.

Trên thực tế tôi đã nuôi ý tưởng này từ lâu lắm rồi và năm ngoái tôi có sang đây để gặp gỡ, trao đổi cùng các nhà văn VN. Họ cũng như các đồng nghiệp Palestine, Mông Cổ, Nhật Bản... đã góp ý cho chúng tôi rất nhiều. Nếu không có sự giúp đỡ về mặt tinh thần của họ và nguồn tài trợ của tập đoàn POSCO TJ Park Foundation thì cuốn tạp chí mà bạn đang cầm trên tay không thể thành hình.

* Ông từng là Chủ tịch Hội Nhà văn trẻ Hàn Quốc, nhưng các gương mặt trong cuốn tạp chí không được trẻ lắm ?

- Chúng tôi có tiêu chí lựa chọn riêng. Các tác giả, tác phẩm đã và đang được chọn lựa không chỉ phản ánh hiện thực trong nước mà phải mang tầm châu Á. Vì thế chúng tôi không đưa tiêu chí trẻ lên hàng đầu.

Các bạn có thể dễ dàng tìm thấy các gương mặt tiêu biểu của văn học châu Á trong đó như Oda Mokoto (Nhật Bản), Mo Yan (Trung Quốc), L. Ulziitugs (Mông Cổ), Alie Zein (Palestine), Eka Budianta (Indonesia) và Bảo Ninh (Việt Nam).

* Tại sao lại là Bảo Ninh mà không phải là một chân dung Việt Nam khác?

- Bảo Ninh xứng đáng là một đại diện của văn học châu Á. Tác phẩm của ông chứa đựng một điều gì đó rất châu Á, đó là những con đường mà người châu Á đã, đang và sẽ đi. Hơn nữa hiện nay ở Hàn Quốc độc giả chủ yếu mới chỉ biết đến Bảo Ninh, Văn Lê và Hữu Thỉnh. Vì vậy họ mong muốn được đọc những tác phẩm khác của các tác giả này ngoài những cuốn sách đã được giới thiệu.

Trong những số sắp tới chúng tôi cũng sẽ giới thiệu các nhà văn châu Á đang được biết đến như Nguyễn Ngọc Tư chẳng hạn. Tác phẩm của chị đang là một điểm nóng trong làng văn học VN và ngoài ra một cuốn sách riêng giới thiệu về tiểu thuyết của chị cũng sẽ được xuất bản ở Hàn Quốc.

Bảo vệ những tác phẩm văn học chân chính

* Ông thấy gì từ nền văn học trẻ Việt Nam?

- Chính tôi phải hỏi bạn điều đó chứ (cười). Chúng tôi không biết nhiều về các tác giả trẻ VN nhưng vẫn đang nỗ lực tìm hiểu thông tin từ nhiều kênh khác nhau. Mỗi lần sang đây tôi thường chỉ tiếp xúc với Bảo Ninh, Phạm Ngọc Tiến, Y Ban và Võ Thị Xuân Hà.

VN có truyền thống văn học lâu đời vì vậy tôi cho rằng các tác giả trẻ sẽ có những bước tiến xa trong tương lai. Chúng tôi cũng sẽ giúp đỡ các cây bút trẻ VN bằng cách giới thiệu tác phẩm của họ trên cuốn tạp chí này và họ sẽ xích lại gần với không chỉ độc giả châu Á mà còn cả người đọc trên khắp thế giới nữa. Đó chính là nhiệm vụ của chúng tôi.

* Có người cho rằng điện ảnh muốn thành công phải dựa trên một nền tảng văn học vững chãi, lại có người nói nghệ thuật thứ bảy "giết chết" văn hóa đọc. Quan điểm của ông thế nào khi điện ảnh Hàn Quốc đang trên đà phát triển và người ta biết đến Hàn Quốc qua phim ảnh nhiều hơn là văn học?

- Mặc dù hai quan niệm này mâu thuẫn nhau song đều đúng cả. Nếu không có một kịch bản văn học hay thì bộ phim đâu có thể thành công và ngày nay có rất nhiều sinh viên Hàn Quốc theo học ngành sáng tác văn học để viết kịch bản cho phim. Điện ảnh có thể dễ dàng được phổ cập hơn nhưng văn học lại có giá trị nghệ thuật của riêng nó nên cho dù có bị điện ảnh lấn át thì cũng không thể bị "giết chết".

Ngày nay người ta ít coi việc đọc sách là một hình thức giải trí nhưng văn học ảnh hưởng rất lớn đến nhân cách con người, vì vậy tạp chí Văn học châu Á mong muốn được bảo vệ những tác phẩm văn học chân chính.

* Thưa ông, người cầm bút ở Hàn Quốc có thể sống được bằng nghề không?

- Nhà văn thì có thể, còn nhà thơ thì không.

* Nếu được viết về Việt Nam chỉ bằng ba từ, ông sẽ nói gì?

- Xin hãy hào phóng hơn, cho tôi ba câu đi. Thứ nhất Việt Nam là đất nước có lòng tự tôn cao. Thứ hai trong lịch sử các bạn không mắc nợ ai và cuối cùng tương lai đất nước các bạn sẽ xán lạn.

* Xin cảm ơn ông về cuộc trò chuyện này.