Phóng to

GS Tôn Thất Bách trong một phiên họp Quốc hội

TTO - 7g sáng nay, nhân viên nhà khách tỉnh uỷ Lào Cai và các thành viên Uỷ ban các vấn đề xã hội của quốc hội đã hết sức bất ngờ khi phát hiện GS Tôn Thất Bách, đã mất đột ngột. Ông mới tới Lào Cai tối qua để chủ trì một hội thảo về tài chính trong y tế cho người nghèo.

GS Tôn Thất Bách sinh năm 1946, là con trai duy nhất của cố GS Tôn Thất Tùng. Tốt nghiệp ĐH Y dược Hà Nội cuối những năm 1960, ông về Bệnh viện Việt Đức - nơi bố ông đang làm GĐ, công tác. Nhưng GS Bách không đi theo lĩnh vực bố ông đang là chuyên gia hàng đầu ở VN, đồng thời đã được ghi danh trong y văn thế giới với phương pháp cắt gan khô, mà lựa chọn lĩnh vực phẫu thuật tim mạch.

Hơn 30 năm làm nghề y, nhưng GS Bách không chỉ được ghi danh ở lĩnh vực y khoa, mà thành công ở tất cả các công việc mà ông từng tham gia: làm thầy, làm bác sĩ và nghị sĩ. 10 năm làm hiệu trưởng ĐH Y Hà Nội, đến nay khi GS Bách đã rời trường Y, chuyển hẳn sang làm GĐ Bệnh viện Việt Đức, sinh viên trường Y vẫn đặc biệt nhớ tới ông. Lý giải về tất cả những việc tốt đã và đang làm, Phó chủ tịch Hội SV ĐH Y Hà Nội Nguyễn Thị Thanh Phương chỉ nói một câu: "Để xứng đáng với thầy hiệu trưởng Tôn Thất Bách".

Ở diễn đàn quốc hội, nơi ông là đại biểu 3 khoá liên tiếp và hiện đang kiêm nhiệm chức vụ Phó chủ nhiệm Uỷ ban các vấn đề xã hội, GS Bách cũng nổi tiếng là “ông nghị hay có ý kiến”. Mà không chỉ ý kiến trong lĩnh vực y dược, về giá thuốc, về đời sống nhân viên ngành y, về viện phí… ông Bách có ý kiến ở tất cả các vấn đề đang bức xúc, đang nóng bỏng với đời sống người dân, nhất là người nghèo. Ở GS Bách luôn thường trực suy nghĩ: “Nông dân chiếm 80% dân số VN, nhưng họ lại chẳng được hưởng gì: không có bảo hiểm y tế, không có chế độ hưu trí, phải đóng viện phí”.

Trong nguồn ngân sách ít ỏi dành cho bệnh viện, GS Bách luôn muốn dành để phục vụ người nghèo: nhà trọ dành cho người nhà bệnh nhân, dịch vụ vận chuyển cho bệnh nhân để họ không phải ra ngoài gọi xe, đỡ bị “cò” bóc lột… Ở trường Y, một số sinh viên nghèo đã được tiếp tục học tập nhờ học bổng cho SV tình nguyện về vùng sâu vùng xa do GS Tôn Thất Bách sáng lập.

Cùng từng là thành viên đội tuyển bóng rổ sinh viên Trường Y, nguyên thứ trưởng Bộ Y tế Lê Văn Truyền hết sức đau xót khi nhận được tin GS Bách qua đời lúc 8 g sáng nay. "Tôi học trước Bách 2 năm, cùng chơi bóng rổ trong đội tuyển của trường, khi nghe bạn bè kể, tôi thấy Bách mất giống hệt như bố, GS Tôn Thất Tùng. GS Tùng mất cũng đột ngột sau chuyến đi Ý và cũng do nhồi máu cơ tim. Về vẻ ngoài, tôi cũng thấy Bách giống hệt GS Tùng”- Ông Truyền nói.

Trao đổi với Tuổi Trẻ chiều nay về nguyên nhân làm GS Bách mất đột ngột ở tuổi đang sung sức, một lãnh đạo bệnh viện Việt Đức cho biết gần đây GS Bách cũng có một số dấu hiệu của bệnh tim và cao huyết áp. Sau khi đến Lào Cai, khoảng 20g30 đêm qua, GS Bách đã gọi điện về nhà thông báo ông rất mệt. Sau đó GS đi nằm sớm. Khi phát hiện GS mất sáng nay, đồng nghiệp và bạn bè thấy ông chưa đắp chăn, tay trái đặt lên tim, tay phải GS cố với lấy điện thoại nhưng còn 17 cm nữa mới tới nơi thì GS đã qua đời.

GS Bách mất đi, Quốc hội mất đi một ông nghị hay có những ý kiến sắc sảo, Bệnh viện Việt Đức mất đi một phẫu thuật viên tim mạch hàng đầu… Nhưng điều tiếc nhất là GS còn nhiều dự định dang dở chưa thực hiện được. Nổi bật trong đó là một dự án được GS ấp ủ lâu nay nhằm cứu sống những nạn nhân bị chấn thương ở các tỉnh. Trong đó, GS Bách dự định thành lập một số điểm cấp cứu ngoại khoa khu vực, đặt tại Bệnh viện Hà Tĩnh, Thanh Hoá và Hà Nam. “Nếu không những nạn nhân bị chấn thương có thể tử vong trước khi đến được Bệnh viện Việt Đức, trong khi thực ra bệnh của họ có thể cứu được”- GS Bách đã thổ lộ như vậy cách đây không lâu khi trao đổi với Tuổi Trẻ.

Khi được tin GS Bách qua đời, Bộ Y tế đã quyết định thuê một chiếc trực thăng, đích thân thứ trưởng Bộ Y tế Trần Chí Liêm, anh em đồng nghiệp ở Bộ Y tế và con gái GS đã lên trực thăng lên đón GS. Và vào lúc 16 giờ thì máy bay đưa GS đã về với gia đình.

Một lễ tang trọng thể sẽ được Bộ Y tế và Quốc hội phối hợp tổ chức. Bạn bè, người thân và cả những người dân bình thường đều ồ lên đau xót khi biết GS Bách đã qua đời… Sẽ có rất nhiều người không bao giờ quên vị bác sĩ - nghị sĩ tóc bạc trắng, có giọng nói khoẻ và vang, tính tình cực kỳ thẳng thắn; mổ tim giỏi, chơi đàn rất hay và luôn yêu cuộc sống này. Với chúng tôi, GS vẫn luôn là “Người đương thời”.