Phóng to

Giá vàng thế giới bình quân trong năm 2005 và dự báo trong năm 2006 (theo Tổ chức JP Morgan)

Tuổi Trẻ đã trao đổi cùng ông Đào Hồng Châu - phó tổng giám đốc Ngân hàng Xuất nhập khẩu VN (Eximbank).

* Nhiều người vẫn thắc mắc vì sao giá vàng lại bốc như thế?

- Tính chung giá vàng thế giới tăng 17,35% so với đầu năm 2005, cũng là mức kỷ lục trong vòng 25 năm qua. Mức tăng này đã làm bàng hoàng cả những nhà đầu tư mạo hiểm nhất trên thị trường ngoại hối thế giới.

Bản thân họ cũng không dự báo được diễn biến giá vàng. Vì thế không ít nhà đầu tư kiếm được những khoản lợi nhuận khổng lồ nhưng cũng lắm người lâm vào cảnh trắng tay.

Giá vàng từng tăng lên mức 873 USD/ounce vào tháng 1-1980 do lạm phát gia tăng tại Mỹ, sốt giá dầu và suy thoái kinh tế toàn cầu. Trong năm 1980, người ta đã chứng kiến giá vàng chỉ sau một ngày đã giảm 90 USD, từ mức 850 USD/ounce, sau đó đến cuối tháng chỉ còn 653 USD/ounce, tức giảm gần 200 USD/ounce.

Mọi chuyện bắt đầu từ tháng 9-2005, khi đó giá vàng đang xoay quanh 440 USD/ounce (khoảng 850.000 đồng/chỉ). Thời điểm này nền kinh tế thế giới đang đối mặt với lạm phát. Liên tục trong 18 tháng, Cục Dự trữ liên bang Mỹ đã phải 13 lần liên tiếp tăng lãi suất USD để kiềm chế lạm phát.

Giọt nước đã tràn ly khi cơn bão Katrina và Rita tàn phá các khu vực lọc dầu của nước này, đẩy giá dầu lên 70,85 USD/thùng. Phản ứng đôminô đã nổ ra, giá dầu tăng đẩy giá nguyên liệu, làm cho giá cả hàng hóa tăng, hệ quả là gia tăng lạm phát.

* Phải chăng trên thế giới đang có xu hướng trở lại mua vàng cất giữ để đối phó với lạm phát?

- Giá vàng biến động mạnh cho thấy có sự dịch chuyển đáng kể cung - cầu vàng. Về cung, đến cuối năm 2005 kế hoạch bán vàng của các ngân hàng trung ương (NHTƯ) trên thế giới đã gần hết chỉ tiêu theo thỏa thuận bán vàng của Hiệp hội Vàng thế giới.

Trong khi đó sản lượng vàng sản xuất tại Nam Phi, Mỹ và Úc tăng không đáng kể. Về phía cầu của vàng thì cuối năm luôn là khoảng thời gian mà nhu cầu sử dụng vàng cao nhất trong năm. Nó gắn với các mùa lễ hội của người Hồi giáo, lễ giáng sinh và năm mới.

Nhưng cầu đã qua mặt và bỏ xa cung trước các áp lực đầu cơ của thị trường. Đã có sự dịch chuyển đầu tư từ các tài sản khác sang vàng trước nguy cơ lạm phát đe dọa kinh tế toàn cầu.

* Có mâu thuẫn chăng khi giá đang cao thì các NHTƯ lại đi mua vàng cho dự trữ ngoại hối?

- Thông tin về việc tăng dự trữ ngoại hối bằng vàng của NHTƯ Nga, Nam Phi và một số nước châu Á chẳng khác nào đẩy áp thấp nhiệt đới thành “cơn bão giá vàng” với “sức gió lên tới cấp 12, giật trên cấp 12”.

Tổng thống Putin đã khẳng định sẽ gia tăng vàng trong dự trữ ngoại hối của mình. Giả định NHTƯ Nga tăng dự trữ ngoại hối vàng lên 10% thì Nga sẽ mua một lượng vàng tương đương 836 tấn, chưa kể NHTƯ cũng có kế hoạch mua thêm 500 tấn vàng nữa. Động thái này đã ảnh hưởng lớn lên thị trường vàng thế giới vào thời điểm đó.

* Nhưng nhiều nhận định cho rằng giá tăng là do đầu cơ. Người ta dự báo gì về ảnh hưởng của hoạt động này đến giá vàng trong năm 2006?

- Đầu cơ đã đẩy giá vàng tăng đột biến. Đợt tăng giá khó chịu nhất của vàng là vào đầu tháng 12-2005, đưa giá vàng thế giới lên 541,7 USD/ounce, cao nhất kể từ 25 năm qua, là do hoạt động đầu cơ.

Nhiều nhà đầu tư đã chuyển dòng vốn từ đồng yen sang vàng để đầu cơ giá lên. Giá vàng thế giới tăng liên tục 10 ngày, mỗi ngày thêm 10 -15 USD, điều rất ít khi xảy ra, đã tạo tâm lý giữ vàng.

Trước đó, tháng mười một, tại Dubai (Các tiểu vương quốc Ảrập thống nhất) đã mở thêm thị trường vàng tầm cỡ thế giới, thu hút các “đại gia dầu mỏ” tại khu vực Trung Đông tham gia đầu tư vào vàng. Họ có nguồn vốn dồi dào, sự chuyển hóa giữa “vàng đen” và “vàng kim loại” đã tạo thêm cầu, tạo áp lực làm tăng giá vàng. Những hoạt động này về lâu dài còn tác động giá vàng.

* Dự báo giá vàng trong năm 2006 theo xu hướng nào?

- Các nhân tố hỗ trợ giá vàng tăng vẫn còn đó. Hầu hết các nhà giao dịch vàng trên các sàn giao dịch chính cũng như các chuyên gia dự báo đều cho rằng giá vàng vẫn trở chứng trong năm 2006.

Tổ chức JP Morgan còn dự báo trong năm 2006 giá vàng ở mức giá trung bình 558 USD/ounce. Giá vàng cũng đã nhận được sự hỗ trợ khi đã có dấu hiệu ngay những tháng đầu năm 2006 Cục Dự trữ liên bang Mỹ sẽ dừng tăng lãi suất USD.

Trước tình hình này, các nhà phân tích cho rằng giữa hai nhân tố là nhu cầu vàng nguyên liệu, đầu cơ và kế hoạch bán vàng của các NHTƯ lớn (trong đó có NHTƯ Đức nhằm giải quyết nợ và đầu tư nhiều hơn cho giáo dục), thì nhân tố nào đến trước sẽ chi phối thị trường trước.

Giá vàng trong nước vẫn “bị cột” với giá vàng thế giới. “Cột” đến mức độ nào còn tùy vào nhu cầu vàng ở trong nước. Nhu cầu vàng nữ trang vẫn tăng. Ẩn số nằm ở nhu cầu vàng cho thanh toán. Nhưng ít có khả năng người dân giảm dần định giá và thanh toán nhà bằng vàng.