Phóng to

Mặc dù đã có cầu dao tự động (bên phải) nhưng một hộ dân trên đường Đoàn Văn Bơ, Q.4 vẫn "bị buộc phải" lắp thêm cầu dao Quán Quân vào hộp đậy cho điện kế cơ - Ảnh: Q.KHẢI

Thay cầu dao liên tục

Chị L.H., đường Lê Văn Lương, phường Tân Hưng, quận 7, cho biết nhà chị mới thay ĐKĐT và thay luôn cầu dao mới vào đầu năm nay. Nhân viên điện lực giải thích cầu dao mới có chức năng ngắt điện tự động, tốt hơn cầu dao cũ. Thế nhưng ngày 18-7, một nhóm nhân viên Điện lực Tân Thuận tiếp tục vào nhà đề nghị cho thay cầu dao khác.

Khi thắc mắc được nhân viên giải thích “thay cầu dao mới để chống điện giật”. Các hộ dân tại phường Tân Hưng đều không hiểu vì sao ngành điện lại phải thay cầu dao liên tục như vậy? Một khách hàng còn phát hiện cầu dao lần trước và lần gần đây đều mang nhãn hiệu Quán Quân, công suất vẫn như nhau: 32ampe. Riêng điện áp cầu dao cũ dao động từ 230-400V trong khi cầu dao mới chỉ giới hạn 230V.

Tương tự, nhiều người dân tại P.13, Q.Gò Vấp cho biết ngày 17-7 - 2005, nhân viên Điện lực Gò Vấp cũng đến thay cầu dao Quán Quân tại các ĐKĐT của nhiều hộ dân tại khu vực trên.

Không chỉ thay cầu dao Quán Quân cho ĐKĐT mà những hộ đang sử dụng điện kế cơ cũng bị lắp thêm cầu dao Quán Quân. Anh Lâm, đường số 8, Tân Qui, Q.7 nói rằng hộ gia đình anh được điện lực lắp cho một ĐKĐT và một điện kế cơ. Mới đây, cầu dao Quán Quân của ĐKĐT bị “cà giật” rồi cháy luôn. Sau hai ngày liên hệ xin giải quyết, điện lực cử người xuống thay cầu dao... Quán Quân mới. Nhưng chưa đầy một tuần sau, nhân viên điện lực lại đến đề nghị thay cái khác vẫn nhãn hiệu... Quán Quân! Anh Lâm bực bội: “Chắc ngành điện đang thừa cầu dao Quán Quân...?”.

Không chỉ “ép” khách hàng thay cầu dao, nhân viên điện lực còn tự ý gắn luôn nắp chụp nhựa lên điện kế cơ của người dân. Bác Phan Thanh Châu - nguyên trưởng ban điều hành khu phố 3, P.Tân Hưng, Q.7 - cho biết ngày 12-7-2005, Điện lực Tân Thuận triển khai lắp đặt mới cầu dao kèm theo một hộp nhựa phủ ngoài cho tất cả điện kế cơ trong khu vực mà không được thông báo cho người dân.

Vì sao ép khách hàng thay cầu dao?

Trao đổi với chúng tôi, ông Trần Dũng - phó giám đốc Điện lực Tân Thuận - cho biết đây là chủ trương từ CTĐL TP, được triển khai từ tháng 3-2005. Đến nay, Điện lực Tân Thuận đã lắp 6.805 cầu dao RBCOs nhãn hiệu Quán Quân. Về chất lượng cầu dao này thì ông Dũng “không có ý kiến”, cho rằng mình “chỉ là người thừa hành và thiết bị do công ty cung cấp”. Trong khi đó, theo giám đốc một điện lực, từ khi thay cầu dao mới này rất nhiều khách hàng phản ảnh chất lượng cầu dao không đảm bảo.

Khi nào thay điện kế điện tử? Ngày 20-7, trao đổi với Tuổi Trẻ, tổng giám đốc Tổng công ty Điện lực VN (EVN) Đào Văn Hưng cho biết: có thể một tuần nữa EVN mới hoàn tất qui trình thay thế ĐKĐT. Tuy nhiên theo ông Hưng, đề án này không đơn giản vì liên quan đến số lượng ĐKĐT lớn. EVN đang giao cho Công ty Điện lực TP.HCM sớm tìm mua điện kế đảm bảo chất lượng để thay. EVN sẽ thay đồng loạt tất cả 286.000 ĐKĐT hay thay dần? Ông Hưng cho rằng vấn đề này chưa thể nói trước vì đang bàn. Trước đó, Thứ trưởng Bộ Công nghiệp Bùi Xuân Khu đã có văn bản yêu cầu EVN tạm đình chỉ việc sử dụng toàn bộ ĐKĐT 1 pha LTE6 của Linkton Vina lắp ráp thời gian qua. EVN phải chỉ đạo Công ty Điện lực TP khẩn trương thay thế điện kế đảm bảo chất lượng theo qui định cho khách hàng.

Một cán bộ phụ trách kỹ thuật CTĐL TP giải thích loại cầu dao trước đây của Công ty Quán Quân là cầu dao tự động, thường gọi là CB, có chức năng ngắt điện tự động khi nguồn điện xảy ra sự cố. Tuy nhiên gần đây công ty có chủ trương thay thế cầu dao mới gọi là RBCOs, cũng có chức năng như cầu dao trước nhưng có thêm một điểm khác là chống ăn cắp điện. Việc thay RBCOs được triển khai đồng loạt tại 15 điện lực từ đầu năm 2005 đến nay. Có khoảng 50.000 khách hàng đã thay loại cầu dao này.

Theo nhiều hộ dân, sở dĩ họ không đồng ý việc lắp đặt thêm cầu dao Quán Quân vì cho rằng việc này đã xâm phạm quyền sở hữu hợp pháp của họ. Ông Lê Hoàng Minh (Q.7) bức xúc: “Tại sao cái gì ngành điện cũng áp đặt chúng tôi? Cái gì nằm ngoài điện kế là sở hữu cá nhân của người dân, khi lắp hay thay thì tối thiểu phải được sự đồng ý của chúng tôi. Đằng này, nếu chúng tôi không đồng ý là họ... lập biên bản”.

Một cán bộ quản lý ngành điện cho rằng khi gắn đồng hồ, khách hàng đã phải đóng 900.000 đồng để mua dây điện, cả cầu dao... Lấy cớ là khách hàng tự mua thiết bị không đảm bảo chất lượng, ngành điện buộc khách hàng phải đóng tiền để ngành điện mua. Như vậy về nguyên tắc cầu dao thuộc tài sản của khách hàng và đặt phía sau điện kế. Vì vậy khi thay cầu dao ngành điện cần phải thỏa thuận với khách hàng.

Trao đổi với chúng tôi, Chủ nhiệm Văn phòng khiếu nại của người tiêu dùng phía Nam Nguyễn Nam Vinh cũng nói: “Việc làm của CTĐL TP là áp đặt người dân. Điện kế do người dân thuê bao của điện lực, điện lực chỉ quản lý điện kế. Người dân có quyền từ chối việc lắp đặt cầu dao và người dân thích lắp đặt loại cầu dao nào là quyền lựa chọn của họ”.

Thực chất của vấn đề áp đặt thay cầu dao điện là gì? Theo nguồn tin từ CTĐL TP, đến nay CTĐL TP đã mua 120.000 RBCOs của Công ty Quán Quân nhưng chỉ mới tiêu thụ được khoảng 50.000 cái, số lượng cầu dao chưa sử dụng còn khá lớn. Có phải chủ trương thay cầu dao hàng loạt, kể cả nắp chụp điện kế, là một cách để tiêu thụ cho hết lượng hàng đã “lỡ” mua từ Công ty Quán Quân?