Phóng to

Vận chuyển thiết bị siêu trường siêu trọng cho nhà máy lọc dầu - Ảnh: Trần Đăng

“Chính phủ sẽ chỉ đạo hoàn thành dự án đúng tiến độ. Chúng tôi cũng rất mong các đại biểu Quốc hội bớt phê bình về những khó khăn, bất cập, khuyết điểm đã qua của dự án. Tăng cường giám sát, động viên kịp thời để cùng nhau xây dựng Nhà máy lọc dầu Dung Quất hoàn thành vào đầu năm 2009”.

Kết thúc kỳ họp Quốc hội đã chính thức thông qua nghị quyết, trong đó chỉ rõ: “Tập trung chỉ đạo thực hiện xây dựng dự án Nhà máy lọc dầu Dung Quất đảm bảo đúng tiến độ, chất lượng và hiệu quả”. Vậy là sau bao nhiêu sóng gió bão bùng, con tàu Dung Quất bắt đầu tăng tốc để bù lại những ngày chậm trễ.

Bùng nổ đầu tư

Trong khi kỳ họp Quốc hội khóa XI đang diễn ra thì bên ngoài nghị trường, các hoạt động tìm kiếm, đàm phán với nhà thầu vẫn sôi sục diễn ra. Khi hình hài nhà máy lọc dầu hiện ra kể từ cuối năm 2005, đầu năm 2006, cũng là lúc những nhà đầu tư nước ngoài đủ lòng tin để đến với Dung Quất sau nhiều năm chỉ “kiễng chân nghe ngóng”.

Từ một bãi cát trắng mênh mông, Dung Quất bắt đầu trở thành một đại công trường với hàng chục nghìn người đến từ 34 quốc gia. Riêng xe cơ giới ở Dung Quất có thời điểm lên đến 3.500 chiếc trong khi lúc bấy giờ toàn tỉnh Quảng Ngãi chỉ có 800 ôtô. “Xe nối đuôi nhau chạy ngày lẫn đêm trên khắp các công trường rộn rã tưng bừng, và chỉ trong vòng hai năm từ 2006 đến cuối 2007, Tổ hợp nhà thầu Technip đã thực hiện tiến độ khoảng 85% công việc” - ông Lê Văn Dũng, phó trưởng ban quản lý Khu kinh tế Dung Quất, kể.

Từ cuối năm 2006, đầu tư ở Khu kinh tế Dung Quất bắt đầu “bùng nổ” khi hàng loạt dự án với tổng vốn đầu tư lên đến hàng tỉ USD chính thức khởi công như dự án đóng tàu của Vinashin với số vốn 6.500 tỉ đồng, Liên hợp công nghiệp nặng Dossan 260 triệu USD, dự án sản xuất polypropylen 182 triệu USD, Nhà máy thép Quang Lian 3 tỉ USD...

Chí tính riêng năm 2006, ban quản lý Khu kinh tế Dung Quất đã cấp giấy chứng nhận và chấp thuận đầu tư cho 101 dự án với tổng vốn đăng ký lên tới hơn 5 tỉ USD, đưa Dung Quất từ hàng thứ 37 vươn lên vị trí thứ 11 trong thu hút đầu tư nước ngoài, tạo việc làm mới cho hơn 2.000 lao động chủ yếu là người địa phương. Theo ông Lê Văn Dũng, đến nay tại Dung Quất đã có hơn 4 tỉ USD được triển khai xây dựng trong tổng số 7 tỉ USD cấp phép (trên tổng vốn 10 tỉ USD đăng ký). Dự kiến đến năm 2010 số vốn triển khai sẽ tăng lên trên 5 tỉ USD.

Ngay sau khi Nhà máy lọc dầu Dung Quất tái khởi động, lãnh đạo Quảng Ngãi đã nghĩ đến việc sẽ thành lập nơi đây thành một đặc khu kinh tế đầu tiên của cả nước với việc phát triển kinh tế đa ngành nghề. “Chúng tôi đã xây dựng Đài truyền hình Dung Quất, Bệnh viện Dung Quất, Trường dạy nghề Dung Quất, khu nghỉ dưỡng cao cấp dành cho chuyên gia…, tất cả đều được khẩn cấp xây dựng, tạo tiền đề để sau này đề nghị với trung ương cho phép thành lập một đặc khu kinh tế”, ông Trần Lê Trung - nguyên trưởng ban quản lý dự án Khu kinh tế Dung Quất - tự hào nói.

Và từ sự chuyển mình của mô hình Dung Quất, một loạt khu kinh tế biển ở miền Trung như Vũng Áng, Nghi Sơn, Chân Mây, Nhơn Hội, Vân Phong cũng bắt đầu hình thành…

Phóng to

Khu làng chuyên gia ở Dung Quất - Ảnh: Minh Thu

Những người “to gan”!

Giờ đây đến Dung Quất, ai cũng trầm trồ khi thấy khu làng biệt thự và căn hộ cao cấp dành cho chuyên gia xinh đẹp, duyên dáng bên bờ biển. Công trình này đáp ứng nhu cầu lưu trú, sinh hoạt của các chuyên gia ngay tại công trường, rút ngắn thời gian di chuyển từ thành phố Quảng Ngãi về đây, đảm bảo an toàn cho hội họp và góp phần đẩy nhanh tiến độ thực hiện các dự án. Chủ đầu tư của khu biệt thự - làng chuyên gia này là ông Huỳnh Kim Lập - giám đốc Công ty cổ phần đầu tư xây dựng Thiên Tân.

Năm 1999, lúc từ TP.HCM ra Dung Quất đi khảo sát đầu tư, ông Lập thấy cả vùng đìu hiu, đô thị Vạn Tường là rừng dương phủ kín bạt ngàn. Ông Lập kể: “Trong lúc từ Quảng Ngãi về Dung Quất khảo sát, ôtô bị chết máy, tìm mua gạo nấu cơm trưa khắp nơi ở Vạn Tường ngày ấy không có đành mua bánh tráng ăn lót dạ cho đỡ đói. Phải mất bốn tháng luồn len vào những rừng dương liễu chằng chịt, khảo sát khắp Dung Quất, tôi mới có thể chọn được vị trí để đầu tư dự án”.

Dự án Nhà máy lọc dầu Dung Quất lình xình, khâu giải tỏa, đền bù vướng mắc đủ thứ, nhiều nhà đầu tư xung quanh rút hết. Lúc đó, nhiều người bảo ông “khùng” ,“to gan”, còn người thân khuyên can ông đủ điều thận trọng khi đầu tư ở Dung Quất. Kế toán trưởng công ty của ông bỏ đi vì không đủ can đảm, không tin vào tương lai công ty khi đầu tư vào vùng hoang vắng này.

“Nếu không đầu tư vào Nhà máy lọc dầu Dung Quất thì Khu công nghiệp Dung Quất còn nhiều dự án khác cần cơ sở hạ tầng để xây dựng nhà ở cho người lao động. Gặp nhiều khó khăn là vậy nhưng lúc nào tôi cũng tin vào định hướng của mình và quyết tâm thực hiện cho bằng được” - ông Lập nhớ lại quyết tâm của mình thời đó.

Cuối năm 2005, dự án Nhà máy lọc dầu Dung Quất tái khởi động, Tổ hợp nhà thầu Technip đã chọn ngay đúng vị trí của công ty ông để xây dựng làng chuyên gia. Ông Lập quyết định ký hợp đồng với nhà thầu Eden thuộc Tổ hợp nhà thầu Technip đầu tư khu nhà ở cho chuyên gia, kỹ sư Nhà máy lọc dầu Dung Quất với tổng vốn đầu tư hơn 98 tỉ đồng.

Tháng 7-2006, Công ty Thiên Tân đã hoàn thành bàn giao 72 biệt thự (tiêu chuẩn ba sao), 200 phòng ở và hai khu dịch vụ nhà hàng, vui chơi giải trí cho chuyên gia, kỹ sư. Những lúc thi công cao điểm Nhà máy lọc dầu Dung Quất, “làng chuyên gia” đáp ứng chỗ ở cho khoảng 870 chuyên gia, kỹ sư, tiết kiệm thời gian đi lại, góp phần đẩy nhanh tiến độ thi công Nhà máy lọc dầu Dung Quất. Nhìn lại thành công của mình cũng như các nhà đầu tư khác khi dám đổ tiền đầu tư vào Dung Quất ngày đó, ông Lập nói là nhờ “to gan” mới dám làm.

-------------------------

Để có Dung Quất, bao nhiêu gia đình đã rời ruộng vườn và mồ mả ông bà bao đời để ra đi. Sự hi sinh lớn nhất cho Dung Quất hôm nay chính là sự hi sinh của những người dân nơi đây.

Kỳ tới: Món nợ ân tình với đời dân