Phóng to

Tình nguyện viên của Hiệp hội Bảo vệ người lao động nước ngoài (tổ chức phi chính phủ) đang giải thích thắc mắc cho người lao động VN ở Hàn Quốc - Ảnh: Huy Thọ

TT - Như Tuổi Trẻ đưa tin, vừa qua tại Seoul (Hàn Quốc) Bộ Lao động - thương binh & xã hội đã cùng Bộ Nguồn nhân lực Hàn Quốc (HQ) ký bản ghi nhớ về hợp tác lao động theo Luật cấp phép mới.

Vừa trở về từ HQ, ông Nguyễn Thanh Hòa, Cục trưởng Cục Quản lý lao động ngoài nước (Bộ LĐ-TB & XH), đã trao đổi với Tuổi Trẻ về những thuận lợi đối với lao động VN khi đến làm việc tại HQ theo Luật cấp phép mới này.

- Ông Nguyễn Thanh Hòa: VN là nước thứ tư (cùng với Philippines, Mông Cổ và Sri Lanka) được HQ ký bản ghi nhớ để thí điểm thực hiện (từ ngày 17-8-2004) việc đưa lao động theo Luật cấp phép mới của bạn.

Với việc ký được bản ghi nhớ này, chúng ta đã có thêm một kênh mới để đưa lao động của mình đến thị trường này sau kênh tu nghiệp sinh, lao động kỹ thuật cao (“thẻ vàng” mới ký hồi đầu tháng sáu năm nay). Điều này có ý nghĩa quan trọng trong việc hợp tác xuất khẩu lao động với HQ, bạn đã đánh giá rất cao lao động VN. Đây là cơ hội, là thuận lợi mới cho ta.

* Đưa lao động theo Luật cấp phép mới, người lao động sẽ được hưởng những chính sách mới thuận lợi hơn?

- Đúng vậy. Suốt chục năm qua lao động của ta đến HQ chỉ theo một kênh duy nhất là tu nghiệp sinh vừa học vừa làm. Thu nhập của tu nghiệp sinh (thực chất là lao động vì học rất ít) chỉ được nhận dưới hình thức trợ cấp và có mức cố định. Tuy có cao hơn lao động VN ở các thị trường khác nhưng so với lao động HQ làm cùng công việc thì mức thu nhập của tu nghiệp sinh rất thấp. Điều này dẫn đến tình trạng tu nghiệp sinh bỏ trốn.

Đây là bất cập trong chính sách lao động ngoài nước của HQ và bạn đã khắc phục bằng cách xây dựng Luật cấp phép lao động mới. Với luật mới, lao động của ta sẽ được hưởng mọi quyền lợi, chế độ lương bổng, tiền làm thêm giờ, bảo hiểm... ngang bằng lao động HQ làm cùng công việc. Đặc biệt với Luật cấp phép mới, bạn đã đề ra những quy định cụ thể, rõ ràng để người lao động không chỉ được hưởng mức lương cao mà còn hạn chế được những khoản đóng góp trước khi đi...

* Cụ thể những quy định đó là gì, thưa ông?

Phóng to

Ông Nguyễn Thanh Hòa, Cục trưởng Cục Quản lý lao động ngoài nước (Bộ LĐ-TB & XH)

- Trước đây lao động và tu nghiệp sinh VN đến HQ thường do các doanh nghiệp tuyển chọn, đưa đi. Bản ghi nhớ vừa ký có nêu rõ: việc tuyển chọn đưa lao động đi, cũng như nơi nhận lao động chỉ được thực hiện thông qua hai tổ chức công của hai nước. Bộ Nguồn nhân lực HQ đã thành lập một trung tâm để quản lý, thống kê nhu cầu tuyển lao động của các doanh nghiệp HQ và tiếp nhận lao động VN.

Bộ LĐ-TB & XH cũng đã có quyết định thành lập Trung tâm Lao động ngoài nước để tuyển chọn, đưa lao động đi. Phía HQ sẽ thường xuyên cung cấp thông tin về nhu cầu tuyển dụng lao động để Trung tâm Lao động ngoài nước của ta có kế hoạch tuyển chọn, cung cấp lao động cho bạn.

* Như vậy với Luật cấp phép mới, các doanh nghiệp hoạt động xuất khẩu lao động VN sẽ không thể tham gia việc tuyển chọn, đưa lao động đến HQ?

- Doanh nghiệp sẽ không được tham gia. Đó là yêu cầu của HQ nhằm giảm đến mức thấp nhất mọi chi phí đóng góp, tăng thu nhập cho mỗi lao động khi đến làm việc tại HQ.

Trước thì các doanh nghiệp làm, Nhà nước (Bộ LĐ-TB & XH) chỉ quản lý. Đã là doanh nghiệp thì họ phải nhắm đến lợi nhuận riêng nên các khoản đóng góp của lao động vì thế sẽ tăng. Nay Bộ LĐ-TB&XH thành lập Trung tâm Lao động ngoài nước và đây là đầu mối duy nhất quản lý, tuyển chọn và đưa lao động đi.

* Bộ LĐ-TB & XH sẽ là đầu mối duy nhất để tuyển chọn, đưa lao động đi. Là cơ quan chuyên về quản lý, nay phải trực tiếp tuyển chọn lao động, liệu sự thay đổi này có đem đến một cái gì mới mẻ hơn?

- Với các thị trường khác thì hiện các doanh nghiệp vẫn đứng ra tuyển chọn, đưa lao động đi, Bộ LĐ-TB&XH chỉ là cơ quan quản lý. Khi HQ đề ra cơ chế một đầu mối tuyển chọn thì trước khi ký Bộ LĐ-TB & XH đã có đề xuất nêu những yêu cầu của bạn với Chính phủ và đã được Chính phủ đồng ý về cơ chế tuyển chọn, đưa lao động đi HQ theo một đầu mối cũng như đối tượng được tuyển chọn.

Sự thay đổi mà Bộ LĐ-TB & XH làm là sẽ đặc biệt ưu tiên tuyển chọn những đối tượng là bộ đội xuất ngũ, nhất là những cán bộ, chiến sĩ đã từng công tác tại vùng biên giới, hải đảo, những vùng khó khăn. Đề xuất này của Bộ LĐ-TB & XH nhắm đến mục đích khuyến khích, động viên những cán bộ, chiến sĩ đã, đang và sẽ làm nhiệm vụ ở những vùng khó khăn.

Hơn nữa, bộ đội là những thanh niên tốt có tính kỷ luật cao, có sức khỏe. Số lượng bộ đội sau khi xuất ngũ không có việc làm cũng rất nhiều.

* Số lượng tuyển chọn, ngành nghề làm việc cũng như mức lương cụ thể khi lao động đi theo Luật cấp phép mới?

- Số lượng thì bạn chưa đưa con số chính xác cho từng năm, nhưng trước mắt trong năm 2004 ta sẽ đưa khoảng trên 3.000 lao động. Những lao động này đa số là làm trong các công xưởng, nhà máy công nghiệp. Mức lương cũng không cố định vì còn phụ thuộc từng lĩnh vực công việc, thời gian làm thêm cũng như hiệu quả công việc.

Theo khảo sát của chúng tôi khi đến thăm lao động của ta là tu nghiệp sinh làm việc tại một công trường xây dựng thì mức thu nhập bình quân là trên 1.000 USD/người/tháng. Chắc chắn với lao động đi theo luật mới mức lương sẽ cao hơn mức thu nhập của tu nghiệp sinh.

* Cảm ơn ông.

Ông Nguyễn Thanh Hòa, Cục trưởng Cục Quản lý lao động ngoài nước, cũng cho biết sắp tới hai bên sẽ tiếp tục ký thỏa thuận mở thêm một kênh mới: tu nghiệp sinh nông nghiệp. Hiện phía Hàn Quốc đã đồng ý tiếp nhận (thí điểm) 200 tu nghiệp sinh nông nghiệp làm việc tại các trang trại (trồng trọt, chăn nuôi). Theo khảo sát của Bộ LĐ-TB & XH ngay trong chuyến đi vừa qua, điều kiện làm việc của tu nghiệp sinh nông nghiệp rất tốt. Thu nhập của tu nghiệp sinh nông nghiệp cũng đạt bình quân 1.000 USD/người/tháng.