Phóng to

Chào mời, chèo kéo khách sắm lễ - Ảnh: Đ.H.L.

TT - Theo quan niệm của nhiều người trong giới kinh doanh, cứ đầu năm là phải đi lễ đền Bà Chúa Kho để vay tiền làm ăn và cuối năm thì đi lễ trả tiền vay. Đây cũng là dịp để những kẻ buôn thần bán thánh giở trò mượn đạo tráo đời.

Mặc dù tiết đông rét đậm nhưng dòng người với đủ loại phương tiện từ sáng sớm đã cuồn cuộn đổ về làng Cổ Mễ (TP Bắc Ninh), nơi có đền Bà Chúa Kho nổi tiếng đất Kinh Bắc để hành lễ cho dù không đúng dịp lễ hội.

Trên trục đường từ TP Bắc Ninh vào cổng đền Bà Chúa Kho dài gần 1km hàng trăm quán với đủ loại biển hiệu: "Nhận viết sớ, sắp đồ lễ" treo la liệt. Khi xe chúng tôi rẽ lối vào cửa đền, hàng chục thanh niên, trung niên bám theo nài nỉ: "Chú, bác vào hàng cháu đảm bảo đồ lễ xịn, có người khấn hộ chu đáo, giá cả hợp lý, trọn gói luôn!".

Cửa đền nhộn nhạo

Trộm cắp và côn đồ "Đủ kiểu lừa đảo, chôm chỉa diễn ra ở đây!" - ông Nguyễn Văn Thấm cho biết. Chỉ tính riêng hai tháng cuối năm nay, ban an ninh đền đã giải quyết gần 30 vụ trộm cắp, trả lại tiền cho khách, còn những khách không báo thì... nhiều lắm. Ông Thấm kể có đoàn khách sau khi cãi nhau với chủ hàng đã không dám ra về vì sợ chủ hàng cho người hành hung dọc đường. Đội an ninh của đền phải cử người bảo vệ khách ra khỏi địa phận Bắc Ninh.

Mới 8g sáng nhưng ba bãi giữ xe nơi cổng đền Bà Chúa Kho đã tràn ngập ôtô, phần lớn là biển số các tỉnh thành phía Bắc.

Theo ông Nguyễn Văn Thấm, phó ban an ninh đền Bà Chúa Kho, người đi lễ đền vào dịp cuối năm ở đây phần lớn là dân kinh doanh, người nhà các quan chức. Mấy ngày trước, dân bán vàng mã ở cổng đền cất được "một mẻ lớn" gồm toàn các mệnh phụ phu nhân đi xe biển xanh đến trả lễ vay bà Chúa Kho vào lúc chập tối.

Theo họ quan niệm, đó là giờ bà chúa đang... dùng cơm ở nhà riêng (!), đi lễ để tiếp cận bà. Đôla âm phủ được các bà qui đổi... 3.000 đồng/tờ, và hàng xấp, hàng xấp đôla âm phủ ấy cùng hàng trăm chồng vàng lá Kim Thành (vàng mã) sau những tuần hương khấn vái được thiêu ngùn ngụt trước vẻ mặt mãn nguyện của các bà.

Nhiều đoàn khách đi trả lễ đền đã phải lâm vào tình trạng dở khóc dở mếu sau khi bị các chủ hàng "chặt" đẹp, đó là khi đến đền được các chủ hàng sắm lễ hộ, điệp khúc của họ là: "Ối giời, các bác từ xa xôi đến đây lễ bà thì tiền lễ đáng bao nhiêu. Chúng em cứ sắm đủ lễ cho các bác lên lễ rồi đem lễ lại đây thanh toán, người ta bảo rẻ như đồ hàng mã mà!".

Khách lên lễ đủ các ban rồi xuống thanh toán thì: "Có đáng là bao, chỉ gần chục triệu thôi ạ! Mỗi ban lễ là 1 triệu, vàng lá em tính rẻ 500.000, gà luộc 200.000 đồng một con, xôi gấc 100.000 đồng một đĩa; tiền sớ, công khấn tính bác 200.000 đồng nữa!". Không trả thì hãy nghe một vài câu nói khiếm nhã kèm theo vài bộ mặt dữ dằn xuất hiện tức thì.

Và cho dù lễ đắt, lễ rẻ thì dòng người vẫn cứ cuồn cuộn tiến vào trong đền. Trên vai, trên tay người nào cũng có lễ rồi chen nhau nhích đến các ban thờ khấn vái trong nghi ngút, mịt mù khói hương.

Kinh hoàng cõi thánh

Phóng to

Sắm xong rồi hóa (đốt). Ngọn lửa ở đây suốt ngày ngùn ngụt đốt tiền, vàng giả mà người ta mua bằng tiền thật - Ảnh: Đ.H.L

Ngay tại cửa đền, một chợ vàng mã, đổi tiền lẻ xôm tụ đến nhộn nhạo, đổi 100.000 đồng lấy tiền mệnh giá 200 đồng thì chỉ được 60.000 đồng; lấy loại 500 đồng chỉ được 70.000 đồng; 1.000 đồng được 80.000 đồng! Tại chợ, chứng kiến những "phiên giao dịch" không thành giữa khách và những "cò” hàng lễ thì ai cũng... nhột.

Mời, nài nỉ không được, khách được nghe những lời đến nhức tai buốt óc: "Đi trả lễ bà mà không mua đồ lễ thì sang năm có mà làm ăn như c...". "Ê, chúng mày mời làm đ... gì cái con đấy, nó làm ăn năm nay có ra cái đ... gì đâu!".

Bà chủ hàng vàng mã kiêm viết sớ tên Hồng Vân mắt đảo như chớp, thầm thì vào tai tôi: "Vào hàng chị đi, đồ lễ kiểu gì cũng có chứ đừng đi hàng khác, chúng nó "chém" cho khi lễ xong về chẳng còn gì đâu!".

Rồi bà thoăn thoắt tay sắp vàng mã, hương nhang, tiền âm phủ vào chiếc mâm nhôm, miệng liến thoắng: "Em đi trả vay bà à, chị sắm lễ cho nhé, bảy ban lễ mỗi lễ năm mươi nghìn là ba trăm rưởi, chị tính ba trăm thôi".

Khi biết chúng tôi chỉ là người vãn cảnh đền, bà Vân lại xoen xoét: "Vãn cảnh cũng có vàng hương lễ bà không thì bà... vật chết. Bà thiêng lắm, bao nhiêu người vào thăm bà mà đi tay không về là ốm lăn đấy!".

Tôi móc ví đưa ra tờ 20.000 đồng, bà ấn ngay cái "lễ" trị giá 50.000 đồng vào tay tôi: "Đi lễ bà không nên kỳ kèo, bà chúa rộng rãi lắm, ai vay bà cũng cho vay, đưa chị 30.000 nữa, xởi lởi thì trời cũng... cởi của cho em ạ!".

Ngay tại ban lễ sơn trang, một ả tóc xoăn da chì mắt luôn liếc ngang khách đi lễ, thì thầm gạ gẫm: "Cô hay chú để cháu khấn cho nhé rồi xin âm dương luôn, không đáng bao nhiêu đâu ạ, tùy tâm cô chú thôi!".

Đứng sát để phụ lễ cho ả cũng có một, hai ả khác ăn mặc quê mùa. Những ả này chờ sau khi ả tóc xoăn khấn thuê xong là lập tức áp sát khách để "hóa tiền", họ chỉ xin cầm hộ khách 200 đồng hoặc 500 đồng nói là đi khấn bà chúa giùm khách cho thượng lộ bình an trên đường về.

Nào có ai tiếc tờ 200 đồng, 500 đồng và chưa đầy một phút sau ả quay lại rồi trả lại khách tờ tiền ít mệnh giá đó. "Cô chú cầm tiền này về qua đò, qua cầu thì thả xuống lấy may!". Rồi ả tính: "Công cháu đi hóa tiền hộ cô chú xin mỗi người 21.000 đồng!".

Phần lớn khách không có tiền lẻ 1.000 đồng nhưng ả kiên quyết không nhận tờ 20.000 đồng chẵn mà cứ nằng nặc đòi cho được 1.000. Khách đưa thêm 5.000 hay 2.000 thì ả cầm luôn, miệng nói: "Cháu không có tiền lẻ ạ”, rồi lẩn đi.

Lách ra khỏi đền Bà Chúa Kho khi mũi và họng sắp ngạt vì khói nhang, khói đốt vàng mã, chúng tôi ghé vào một quán giải khát trong nội thành thành phố Bắc Ninh. Bà chủ quán cười tủm tỉm:

"Bà Chúa Kho được coi là thần coi kho, có bao giờ mở kho cho thiên hạ vay tiền đâu mà cứ đổ xô đi vay rồi trả. Ngay người dân kinh doanh Bắc Ninh chúng tôi cũng chỉ đi lễ đền thôi chứ có ai vay mượn gì đâu mà vẫn làm ăn sinh sống đàng hoàng. Lạ thật, các bác cứ đổ xô đi vay, trả tiền bằng vàng mã thì chỉ làm giàu cho bọn buôn thần bán thánh, vậy mà sao cứ ùn ùn đi thế nhỉ!".