Phóng to

Cầu Bà Dụ (Thăng Bình, Quảng Nam) đang hư hỏng nặng - Ảnh: V.NAM

Những ngày qua, giới lái xe tải đường dài thường lo lắng mỗi khi chuẩn bị cho xe qua cầu Bà Rén (Quảng Nam). Cây cầu huyết mạch dài hơn 250m này rung lên bần bật mỗi khi có phương tiện nặng đi qua dù đã được đơn vị quản lý hướng dẫn đi đúng giữa tim cầu và giữ đúng khoảng cách giữa hai xe.

Anh Thành, lái xe tải nặng chạy tuyến Bình Dương - Hà Nội, thò đầu qua cửa xe nói chuyện trong lúc chờ đến phiên mình qua cầu: “Đi từ Nam ra gặp không biết bao nhiêu cảnh như thế này. Cứ rồng rắn nối đuôi nhau mất hết thời gian”.

Cây cầu được xây dựng từ hơn 35 năm nay đang bắt đầu giai đoạn phân hủy và phá hoại phần bêtông cốt thép. Để đảm bảo an toàn, một phương án làm cầu tạm đã được Bộ Giao thông vận tải gấp rút triển khai.

Ông Trần Anh Tuấn, chỉ huy trưởng công trường của Công ty Đạt Phương (đơn vị nhận thầu thi công cầu tạm), cho biết: “Nhanh lắm cũng phải mất ba tháng cầu tạm mới xong. Hiện các xe tải nhẹ dưới 25 tấn có thể qua cầu theo chỉ dẫn của nhân viên. Nhưng với xe trên 25 tấn thì buộc phải phân luồng, nếu không cầu có nguy cơ gãy bởi đã yếu lắm rồi”.

Cách cầu Bà Rén chưa đến 10km về phía nam, cầu Hương An (Quế Sơn, Quảng Nam) cũng trong tình trạng “gồng mình” chống đỡ các xe tải hạng nặng. Dù mới gia cố nhưng ngay trên đầu cầu, hàng loạt biển cảnh báo cầu yếu được cắm dày đặc nhằm khuyến cáo nhắc nhở tài xế. Trong khi đó sau bão số 9, hai mố cầu Cẩm Lũ (Thăng Bình, Quảng Nam) bị xói lở nghiêm trọng.

Cầu tạm dùng lâu dài

Thi công dang dở nhất trên tuyến quốc lộ đoạn qua Quảng Nam phải kể đến cầu Bà Dụ. Tại đây một nửa mặt cầu đang bị bóc xé để gia cố, khiến từng đoàn xe nối nhau xếp hàng chờ qua cầu giống y như khi qua cầu Bà Rén. Bên dưới gầm cầu, dù đã được gia cường bởi hệ thống giàn giảm tải nhưng cây cầu vẫn rung lên mỗi khi xe chạy qua.

Không kiểm soát được tải trọng Một lý do khác khiến cầu và đường miền Trung những năm trở lại đây xuống cấp rất nhanh, thậm chí nằm ngoài tầm kiểm soát của ngành giao thông như cầu Bà Rén, theo ông Hoài, là do không kiểm soát được tải trọng của phương tiện giao thông. Dù cầu được cắm biển báo tải trọng 25 tấn, nhưng trên thực tế có khi xe chở đến 60 tấn cũng ầm ầm qua cầu mà không làm gì được vì không có trạm cân để kiểm tra. “Hiện tại, muốn bảo vệ được cầu, đường trong khi chờ dự án thì việc kiểm soát tải trọng xe là rất cấp thiết” - ông Hoài kiến nghị. Nếu tuyến đường cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi được khởi công sớm sẽ giúp giảm tải rất lớn cho tuyến quốc lộ 1A. Tuy nhiên phương án “giải cứu” này hiện vẫn chưa thấy triển khai.

Tương tự, cầu Châu Ổ (Bình Sơn, Quảng Ngãi) đang nằm chờ nâng cấp. Được xây dựng năm 1962, với chiều dài 254m đến nay cầu đã xuống cấp nặng, mặt bản cầu bị bong bậc, nứt vỡ nhiều vị trí. Bên dưới các trụ cầu, người ta phải dùng sắt tấm vây quanh vì sợ xói lở.

Bà Nguyễn Thị Diệu, nhà sát đầu cầu Cháy (Bình Sơn, Quảng Ngãi), cho biết cầu tạm được dựng lên thay cầu Cháy nằm khuất trong cua gấp chếch về phía tây của quốc lộ. Còn cầu Cháy (cũ) nằm trên trục đường mà không một rào chắn cảnh báo từ xa. Đường vắng lại thẳng nên nhiều tài xế từ Nam ra Bắc cứ đạp ga, khi nhìn thấy biển “cấm ôtô” thì không thắng kịp nữa. Nếu xe chạy thẳng thì lao xuống cầu, thắng gấp sẽ nhào xuống ruộng.

“Hơn hai năm nay tôi chứng kiến không biết bao nhiêu vụ tai nạn ở đây. Không biết khi nào cầu mới được xây dựng” - bà Diệu nói.

Cầu mới chờ mặt bằng

Trong khi những cây cầu xuống cấp đang chờ sửa chữa hoặc xây mới, hàng loạt cây cầu đang xây trên quốc lộ phải chậm lại vì không giải phóng được mặt bằng. Cầu Hương An là một ví dụ. Do tính cấp bách nên Bộ Giao thông vận tải đã quyết định chỉ định thầu (tổng đầu tư 144 tỉ đồng) nhằm rút ngắn thời gian thi công.

Tháng 7-2008 cầu Hương An được khởi công, tuy nhiên đến nay sau hơn 17 tháng triển khai mới hoàn tất phần móng trụ. Khả năng hoàn thành đúng tiến độ của cầu này là rất khó bởi khâu giải phóng mặt bằng đang gặp khó khăn. “Ban đầu người ta chỉ tính chi phí giải phóng mặt bằng chừng 10 tỉ đồng, nhưng đến nay con số đó đã đội lên hơn 50 tỉ đồng mà vẫn chưa xong” - ông Bùi Tô Hoài, phó tổng giám đốc Khu Quản lý đường bộ V, cho biết.

Tương tự, cầu Bà Bầu (Núi Thành, Quảng Nam) cũng nằm chờ mặt bằng ở hai đầu cầu. Cách đó không xa, cầu Ông Bộ cũng dang dở nằm chờ mặt bằng. Các xe trên quốc lộ phải bẻ tay lái ngoặt rất gấp khi đi vòng qua đầu cầu, vì tuyến đường thẳng theo thiết kế của cầu mới chưa hoàn thành.

36 cầu báo động đỏ

Cầm một danh sách gồm 70 cây cầu yếu nằm trên trục “xương sống” huyết mạch quốc gia đoạn từ Đà Nẵng đến Khánh Hòa, ông Đỗ Huy Thành - trưởng phòng quản lý giao thông Khu Quản lý đường bộ V - ngao ngán: “Rất mệt mỏi và lo lắng khi phải quản lý số cầu yếu nói trên. Thi thoảng dăm bảy hôm lại nhận được điện thoại của các đơn vị báo lên là cầu có vấn đề. Vậy là người ra hiện trường thị sát, người ở nhà lập phương án, trình ký... tất cả náo động lên”.

Theo ông Thành, trong số 70 cầu yếu đã trình báo với Cục Đường bộ VN có 36 cây cầu hiện nằm trong danh sách báo động đỏ cần được triển khai xây dựng cầu mới để thay thế càng sớm càng tốt.

“Cầu Châu Ổ (Quảng Ngãi) được xây dựng cách đây 47 năm. Hiện nay trên mặt cầu và dầm có nhiều vết nứt. Theo thiết kế, tải trọng của cầu này cao nhất chỉ đạt 25 tấn. Vậy mà đã 48 năm sử dụng hiện nó vẫn phải gồng mình chịu mức tải có khi lên 40-50 tấn vì không có phương tiện để kiểm tra tải trọng thực trước khi xe qua cầu. Hay như cầu Sông Cái đoạn qua Khánh Hòa bị nứt vỡ bêtông dầm chủ nhiều đoạn, ngay cả hệ thống cáp néo các dầm cầu chịu lực lại với nhau cũng đã đứt” - ông Thành nói.

Thiếu tiền

Theo Khu Quản lý đường bộ V, trong số 617km đường và cầu trên quốc lộ 1A do đơn vị này quản lý có không dưới 15,8km chiều dài cầu là yếu và rất yếu. Bình quân cứ 9km đường gặp một cầu yếu buộc lái xe phải giảm tốc độ, thậm chí xếp từng hàng một để qua cầu, gây khó khăn trở ngại vô cùng.

“Nói về cầu yếu thì cả nước chứ không riêng gì miền Trung. Cánh lái xe biết, đơn vị quản lý biết, cục biết, bộ biết... Tất cả đều biết, nhưng tiền đâu mà làm” - ông Bùi Tô Hoài phân trần khi nói về thực trạng cầu yếu đáng báo động trên quốc lộ 1A đoạn qua miền Trung.

Theo ông Hoài, hầu hết cầu trên quốc lộ 1A đoạn qua miền Trung đều được thiết kế xây dựng từ trước năm 1975 theo hình thức kết cấu dầm bêtông cốt thép thường và chịu ứng lực. Tuy nhiên đến thời điểm này, toàn bộ dầm bêtông cầu đều đang ở giai đoạn phá hủy nghiêm trọng, nặng và rõ ràng nhất là cầu Bà Rén và cầu Hương An.

Ông Hoài nói: “Toàn bộ danh sách 36 cầu yếu nhất đoạn qua miền Trung như cầu Nam Ô, Liên Chiểu đến Bà Rén, Bà Dụ, Kỳ Hưng... đều đã được thống kê gửi báo cáo Bộ Giao thông vận tải cách đây năm năm rồi. Tất cả đã được lập danh sách đưa vào kế hoạch ưu tiên 1 và 2 nhưng đến nay vẫn chưa có kế hoạch xây dựng. Nguyên do là không có tiền”.

Khuyến cáo xe trên 25 tấn đi đường Hồ Chí Minh Phóng to Xe nối đuôi nhau qua cầu Bà Rén trong khi cây cầu này đã xuống cấp rất nghiêm trọng - Ảnh: V.NAM Cục phó Cục Đường bộ VN Ngô Quảng Đảo vừa ký văn bản gửi các khu quản lý đường bộ 2, 4, 5, 7, các sở giao thông vận tải trong cả nước về việc phân luồng từ xa trong thời gian thi công cầu tạm thay thế cầu Bà Rén (Quế Sơn, Quảng Nam). Theo đó các khu quản lý đường bộ chỉ đạo các đơn vị quản lý đường bộ cắm biển thông báo tại các đường ngang nối quốc lộ 1A với đường Hồ Chí Minh theo nội dung chỉ cho phép xe có tải trọng (xe và hàng) nhỏ hơn 25 tấn đi qua cầu Bà Rén. Đối với xe có tải trọng trên 25 tấn đề nghị đi theo tuyến phân luồng trên quốc lộ để theo đường Hồ Chí Minh đi tiếp hành trình vào Nam hoặc ra Bắc.

------------------------------------

* Tin bài liên quan:

Kiến nghị nâng tải, thay đổi hướng phân luồng qua cầu Bà RénThêm đường, tăng chi phí Cấm xe trên 15 tấn qua cầu Bà Rén: Thêm đường, tăng chi phíQuảng Nam: Lúng túng vì cầu Bà RénChưa quyết định được tải trọng xe qua cầu Bà RénChưa có quyết định cuối cùng về cầu Bà Rén