 Phóng to |
| Khối bêtông trong công viên 23-9 |
Vài khách nước ngoài còn cho rằng đó là... “cái pháo đài” còn sót lại từ thời chiến tranh! Pháo đài này là mảnh đất “phì nhiêu” của đủ thứ tệ nạn. Thậm chí cảnh sát đã phải mở hàng rào để vào khiêng xác các tử thi đã chết thối tự lúc nào không ai hay biết...
Hành trình 10 năm
|
Theo nhóm KTS Khương Văn Mười và Hồ Viết Vinh (chủ trì và thiết kế đề tài), việc qui hoạch lại công viên quảng trường 23-9 là rất cần thiết cho khu vực trung tâm TP trong tương lai. Quảng trường Quách Thị Trang sẽ được cải tạo mở rộng thành một quảng trường chính của khu trung tâm hiện hữu, được tổ chức như một không gian quảng trường thương mại và là đầu mối giao thông nối kết các hướng về trung tâm. Phải tạo ra nhiều bãi giữ xe ở tầng hầm và cải thiện điều kiện tiếp cận các công trình thương mại dịch vụ xung quanh chợ Bến Thành để gia tăng các hoạt động thương mại, mua sắm. Đây cũng là một đầu mối giao thông, dự kiến là ga tàu điện ngầm trung tâm trong tương lai (theo phương án nghiên cứu của Siemens). Không gian khu biểu diễn nhạc nước được tổ chức theo kiểu vườn treo để đảm bảo giao thông liên tục trên hướng Cách Mạng Tháng Tám - Nguyễn Thị Nghĩa ra đại lộ Đông Tây. Khu không gian văn phòng tại khu vực gần chợ Thái Bình (chiếm tỉ lệ nhỏ hơn 10% diện tích khu đất) được xem như một điểm kết. |
Tổng số vốn đầu tư cho công trình này lên đến hơn 500 triệu USD, trong đó JinWen góp 70% vốn và ba đối tác VN góp 30% vốn bằng quyền sử dụng đất. Theo dự án, khu liên hợp này gồm công viên, khu vui chơi, khu thương mại, cao ốc văn phòng và cụm nhà hàng khách sạn 5 sao...
Được khởi công ngày 8-8-1998 (khá chậm trễ do việc đền bù giải tỏa và các thủ tục xét duyệt qui hoạch), theo kế hoạch, giai đoạn đầu của dự án sẽ đi vào hoạt động khoảng năm 2001. Khi việc đấu thầu xây dựng giai đoạn 1 được thực hiện và đã bắt đầu triển khai xây dựng phần công viên nhạc nước, thì từ năm 1999 dự án gặp khó khăn về vốn. Nhiều người cho biết ngay cả phần xây dựng, liên doanh cũng mắc nợ các đơn vị ứng vốn thi công trước.
Đến tháng 7-2000, công trình đã ngưng thi công hoàn toàn. Vài tháng sau đó, ông Chang Wan Li, chủ tịch hội đồng quản trị Vijico, đã gửi văn bản xin Bộ Kế hoạch - đầu tư được tạm hoãn tiến độ thực hiện dự án trong một năm và đề nghị này đã được chấp thuận.
Tháng 8-2001, Tập đoàn JinWen chính thức cho biết không còn khả năng chuyển vốn vào VN và đề nghị được chuyển bán tài sản công ty liên doanh hiện có. Các công ty VN cũng đề nghị được mua lại cổ phần nước ngoài đã đầu tư vào dự án để tự đầu tư và được JinWen chấp thuận. Cũng theo đó, Công ty Công viên cây xanh TP được tiếp quản phần công viên từ công trường Quách Thị Trang đến đường Nguyễn Thị Nghĩa để xây dựng công viên.
Đầu năm 2001, tình hình càng căng thẳng hơn khi có thông tin về việc chủ tịch HĐQT liên doanh bị truy nã và Ngân hàng FCB của Singapore tuyên bố nắm giữ phần góp vốn của bên nước ngoài trong dự án. Lý giải được đưa ra là: để thực hiện dự án này, JinWen Investement (Singapore) - JWIL - đã vay của FCB 24 triệu USD.
Sau đó vì gặp rắc rối tài chính, công ty này không trả được lãi cho số nợ vay và bị FCB kiện lên Tòa án tối cao Singapore. Tháng 2-2003, FCB thông báo cho ba công ty VN là tòa án đã có phán quyết chống lại JWIL và sẽ có lệnh án quản lý tư pháp để tiếp quản các vị trí điều hành trong JWIL.
Đến ngày tuyên án, JWIL đã nợ FCB 27 triệu USD và tòa thông báo phần vốn của JWIL trong liên doanh Vijico có giá trị 23-25 triệu USD, đồng nghĩa với việc FCB sẽ nắm giữ phần vốn này...
 Phóng to |
| “Dấu ấn” một thời của Vijico |
Ngày 22-2-2002, UBND TP.HCM có công văn trực tiếp báo cáo Thủ tướng, theo đó, ủy ban đã giao cho Tổng công ty Địa ốc Sài Gòn (Resco) thay mặt ba doanh nghiệp VN trong liên doanh nhận nhiệm vụ đàm phán nhận chuyển nhượng vốn từ phía nước ngoài. Kết quả đàm phán ngày 28-1-2001 ông Chang Wan Li, chủ tịch HĐQT công ty liên doanh, thay mặt bên nước ngoài đồng ý chuyển nhượng vốn với giá 6 triệu USD.
Thế nhưng, đến ngày 30-5-2002, UBND TP tiếp tục có công văn trình Thủ tướng về những khó khăn trong việc xác định đại diện bên nước ngoài trong liên doanh và xin kéo dài việc tạm hoãn triển khai dự án đến 31-7-2002. Lý do là trong thời gian này có một số thông tin về việc các công ty Đài Loan đã giải thể hoặc trong quá trình giải thể, bản thân ông Chang Wan Li đang bị truy nã và khởi tố.
Để hỗ trợ TP.HCM sớm thu hồi đất, Bộ Kế hoạch - đầu tư và Bộ Tư pháp đã cùng UBND TP tổ chức nhiều cuộc họp với Văn phòng Kinh tế văn hóa Đài Bắc nhằm cung cấp các thông tin và tìm cách tháo gỡ. Thời gian tiếp sau, UBND TP.HCM đã trực tiếp chỉ
đạo việc đàm phán chuyển nhượng và hợp đồng chuyển nhượng vốn do Resco ký với JWIL. Ngày 11-8-2004, UBND TP có công văn đồng ý giao cho Resco mua lại phần vốn này với giá mua cao nhất không quá 6,9 triệu USD. Theo đánh giá của Bộ Kế hoạch - đầu tư, so với mức giá chuyển nhượng do JWIL đưa ra ban đầu 23 triệu USD, mức đàm phán được rút xuống còn 1/3 (đã bao gồm cả tiền trả các khoản nợ của Vijico vào khoảng 2 triệu USD).
So với số tiền thật sự bên nước ngoài đã chuyển vào, mức giá chuyển nhượng bằng 25,5%. Dựa trên kết quả đàm phán, UBND TP.HCM đã chấp thuận mức giá này để được sử dụng mặt bằng 53.500m2 đất (đã được đền bù giải tỏa) mà suốt cả 10 năm nay gần như bỏ hoang.
Bộ Kế hoạch - đầu tư cho rằng sở dĩ vụ việc kéo dài là do việc xác định đại diện hợp pháp của bên nước ngoài. Về mặt pháp nhân, chỉ còn JWIL tồn tại dưới sự quản lý tư pháp của tòa án Singapore cho đến 15-9-2005. Báo cáo tài chính các năm từ 1995-2000 của Vijico do Công ty kiểm toán Andersen VN cho thấy JWIL là nhà đầu tư góp vốn chủ yếu trong Vijico.
Khi các công ty đã không còn tư cách pháp nhân thì đương nhiên cũng không còn tồn tại đại diện của công ty trong HĐQT. Tại thông báo ngày 19-11-2005, UBND TP.HCM có đề cập đến văn bản ủy quyền của chín công ty nước ngoài cho JWIL ký hợp đồng chuyển nhượng. Bản fax thỏa thuận ủy quyền nêu trên trong hồ sơ là không đủ cơ sở pháp lý. Cả chín công ty thực hiện ủy quyền đã không còn tồn tại pháp nhân, và do vậy, việc ký văn bản nêu trên là không có cơ sở pháp lý.
Thời gian đàm phán chuyển nhượng đã lâu, quá hạn cho phép của Thủ tướng, thời hạn cho việc quản lý JWIL (15-9-2005) trên thực tế cũng đã hết. Trong hợp đồng chuyển nhượng các bên thỏa thuận sau 90 ngày kể từ ngày ký (25-5-2005), nếu một bên không chấp nhận bản sao chấp thuận của Bộ Kế hoạch - đầu tư thì bên kia có quyền chấm dứt hợp đồng. Theo thông tin mới nhất từ Resco mà chúng tôi được biết thì hiện Resco vẫn còn chờ JWIL xuất trình đầy đủ giấy tờ mới tiến hành thủ tục giao tiền...
Và hành trình của một dự án mới
 Phóng to |
| Một góc công viên theo đề án qui hoạch lại công viên quảng trường 23-9 của Hội Kiến trúc sư TP.HCM |
Ngày 5-8-2002, sau khi thường trực UBND TP.HCM đã nghe Hội KTS báo cáo nhiệm vụ thiết kế, Chủ tịch UBND TP Lê Thanh Hải đã có ý kiến kết luận:
Thống nhất xác định tính chất chức năng chính của khu vực này là công viên, nơi vui chơi giải trí và là nơi đặt tượng đài kỷ niệm ngày Nam bộ kháng chiến; cải tạo vòng xoay Quách Thị Trang kết hợp với việc cải tạo chợ Bến Thành và các dự án lân cận thành một qui hoạch chỉnh trang thống nhất gắn kết hài hòa với công viên, đảm bảo tốt yêu cầu giao thông và các dịch vụ khác cho cả khu vực.
Nghiên cứu đầu tư các tầng hầm dành cho một số công trình thương mại, dịch vụ và bãi đậu xe kết hợp với việc bố trí ga tàu điện ngầm trong tương lai. Để cải tạo cảnh quan cho công viên, UBND cũng đồng ý chỉ dành một diện tích khoảng 1,2ha tại khu vực cuối công viên, gần chợ Thái Bình để qui hoạch, đầu tư một trung tâm thương mại quốc tế hiện đại, (các hạng mục đầu tư đợt đầu có thể được tiến hành ngay trong năm 2002-2003)...
Hội KTS đã được giao nhiệm vụ phối hợp với các ngành liên quan để hoàn thiện nhiệm vụ thiết kế qui hoạch, tổ chức lập phương án qui hoạch chi tiết 1/500. Ngày 17-10-2002, sau khi nghe Hội KTS báo cáo bố cục qui hoạch khu vực công viên, UBND TP đã ra thông báo thống nhất chủ trương qui hoạch, trong đó giữ lại công trình nhạc nước và phương án mở đường hầm xuyên công viên theo trục Nguyễn Thị Nghĩa...
Do đồ án có qui mô lớn nên UB yêu cầu, sau khi qui hoạch chi tiết được duyệt, cần phân các dự án thành từng phần nhỏ để thuận tiện đầu tư, cụ thể gồm có 7 dự án và Tổng công ty địa ốc Sài Gòn được giao làm chủ đầu tư lập các dự án trên để triển khai.
Theo một số người trong cuộc, chỉ riêng những thông báo liên quan đến vấn đề qui hoạch công viên 23-9 cũng phải có đến vài ký giấy, bản thân nhiều thành viên có liên quan đến đề tài này cũng đã nhiều lần phải sửa tới sửa lui, báo cáo đi báo cáo lại không biết bao nhiêu lần nhưng dự án trên vẫn tiếp tục còn nằm trên... giấy.
Khoảng giữa tháng 10-2004, UBND TP tiếp tục có thông báo kết luận thống nhất nội dung điều chỉnh qui hoạch chi tiết các pân khu chức năng do Hội KTS trình bày trước đó... Trên cơ sở này, Công ty Công viên cây xanh TP được giao làm chủ đầu tư để triển khai thực hiện các dự án theo qui hoạch gồm: Tượng đài Nam bộ kháng chiến, công viên nhạc nước, tổ chức lát gạch lề đường, trồng cây tạo thảm xanh, tổ chức hệ thống chiếu sáng...
Trong đó cũng nhấn mạnh việc tổ chức thi công ngay các hạng mục, phấn đấu hoàn thành vào dịp tết nguyên đán và kỷ niệm 30 năm giải phóng miền Nam thống nhất đất nước (30-4-2005).
Nhưng công việc cuối cùng vẫn gần như dậm chân tại chỗ. Theo như Sở Qui hoạch kiến trúc, để đảm bảo đúng thủ tục và phù hợp với qui trình thẩm định, phê duyệt theo nghị định 08/2005 của Chính phủ về qui hoạch xây dựng, Sở cần làm việc với Hội KTS để có thêm thiết kế qui hoạch chi tiết 1/2000 của khu vực.
Theo thông tin mới nhất mà chúng tôi được biết yêu cầu mới này (thiết kế qui hoạch chi tiết 1/2000) cuối cùng cũng đã được hoàn thành và toàn bộ hồ sơ liên quan về dự án qui hoạch mới này hiện đang “nằm” ở Sở Qui hoạch Kiến trúc. Còn theo những người thực hiện thì chỉ biết “nó” đã ra khỏi tầm tay mình và chỉ có... trời mới biết nó sẽ tiếp tục đi về đâu(!)
Để công viên 23-9 này là một điểm cảnh quan đẹp tại khu vực trung tâm việc sớm xây dựng lại công viên quảng trường 23-9 đang là đòi hỏi của người dân trông chờ những người lãnh đạo TP.HCM phá bỏ ngay khối bêtông nhức mắt đã tồn tại khá lâu tại công viên 23-9...
Tối đa: 1500 ký tự
Hiện chưa có bình luận nào, hãy là người đầu tiên bình luận