Phóng to

Nhiều hồ sơ ĐKDT nhưng ít thí sinh đến dự thi tại một phòng thi vào ĐH Kinh tế quốc dân năm 2006 - Ảnh: Thanh Hà

“Tỉ lệ chọi” được coi là một tiêu chí quan trọng để tham khảo và ra quyết định cuối cùng nên chọn trường/ngành nào dự thi trong số những bộ hồ sơ đăng ký dự thi (ĐKDT) đã nộp. Nhưng chỉ lựa chọn theo “tỉ lệ chọi” liệu đã hợp lý?

Tỉ lệ chọi chỉ để tham khảo!

Nhiều chuyên gia, cán bộ tuyển sinh của các trường ĐH nhìn nhận: tỉ lệ chọi là một yếu tố để tham khảo khi chọn trường nhưng không mang tính quyết định. Có nhiều yếu tố mà TS cần lưu ý khi xem xét, so sánh tỉ lệ chọi của các trường/ngành để không quá phụ thuộc vào con số này.

TS cũng cần lưu ý thêm: các trường đa ngành đang có xu hướng xác định một điểm chuẩn trúng tuyển chung vào trường, đồng thời có điểm chuẩn riêng cho từng ngành. TS không trúng tuyển ngành có điểm chuẩn cao có thể được chuyển sang ngành có điểm chuẩn thấp hơn. Cách xây dựng điểm chuẩn như vậy giúp trường “vớt” được những TS đạt kết quả tốt nhất, đầu vào có chất lượng nhất. Việc cho TS điểm cao được chuyển ngành nếu chưa trúng tuyển ngành đã đăng ký cũng ngày càng được nhiều trường ĐH áp dụng. Như vậy với xu hướng này, TS cũng được giảm dần áp lực tâm lý trước tỉ lệ chọi của các ngành.

“TS cần tính đến lượng hồ sơ ảo” - ông Bùi Ngọc Sơn, trưởng phòng đào tạo Trường ĐH Ngoại thương, lưu ý. Thống kê của Bộ GD-ĐT cho thấy tỉ lệ hồ sơ đăng ký dự thi “ảo” những năm gần đây khoảng 25-30%, nhưng mỗi trường có một tỉ lệ “ảo” riêng. Xu hướng một TS nộp hai, ba hồ sơ là phổ biến. Thậm chí có những TS nộp tới năm, bảy bộ hồ sơ. Không chỉ nộp hồ sơ vào các trường khác nhau, ở những trường tuyển sinh theo ngành, có nhiều khối thi, năm nào cũng lọc ra được xấp xỉ ngàn hồ sơ ĐKDT “ảo” do cùng một TS nộp vào nhiều ngành khác nhau của trường.

Tỉ lệ TS đến dự thi thực tế cũng là một yếu tố TS nên quan tâm. Năm 2006, các trường ĐH, CĐ có tỉ lệ TS đến dự thi bình quân khoảng 72-73% nhưng tỉ lệ cụ thể của từng trường lại rất chênh lệch. Có những trường ĐH (các trường khối công an, quân đội hoặc những trường năng khiếu đã qua sơ tuyển) có tỉ lệ TS đến dự thi trên dưới 90%. Ngược lại, có những trường có tỉ lệ TS đến dự thi rất thấp như Học viện Ngân hàng 59,52%, ĐH Kinh tế quốc dân 55,5%, Học viện Tài chính 51,85%, ĐH Ngoại thương 54,2%... ĐHQG Hà Nội 56,72%, Học viện Công nghệ bưu chính viễn thông 56,4%, ĐH Luật Hà Nội 58,9%...

Theo ông Đỗ Thanh Duy - chuyên viên tuyển sinh của Vụ ĐH và sau ĐH (Bộ GD-ĐT), còn một nguyên nhân nữa khiến tỉ lệ chọi của một số trường cao chót vót. Đó là do chỉ tiêu tuyển sinh của những trường đó quá ít. Ví dụ như Trường ĐH Răng - hàm - mặt, chỉ tiêu tuyển sinh hằng năm chỉ có...100, trường ĐH Y tế công cộng với 120 chỉ tiêu. Như vậy với chừng 3.000-3.500 hồ sơ ĐKDT, tỉ lệ chọi đã lên tới 30. ĐH Y Hà Nội chỉ tiêu tuyển sinh năm nay cũng chỉ có 800, hoàn toàn dễ hiểu vì sao tỉ lệ chọi hồ sơ ĐKDT/chỉ tiêu lên tới 58, khi công bố khiến TS choáng váng.

Ông Đỗ Thanh Duy phân tích tỉ lệ chọi là một thông tin có thể tham khảo nhưng không đáng tin cậy, vì nó chưa phản ánh đúng thực chất cuộc cạnh tranh vào một trường/ngành. “Nếu cần lấy một căn cứ mang tính quyết định để lựa chọn trường/ngành dự thi, theo tôi, TS nên cân nhắc giữa điểm chuẩn những năm gần đây của các trường với năng lực của bản thân” - ông Duy tư vấn.

Thứ trưởng Bành Tiến Long, trưởng Ban chỉ đạo thi và tuyển sinh của Bộ GD-ĐT, cũng phân tích: từ khi áp dụng “ba chung”, các trường ĐH đã được đánh giá trên một mặt bằng đề thi chung. Vì thế điểm chuẩn là cơ sở phản ánh chính xác nhất chất lượng TS dự thi vào mỗi trường. Ông Dương Đức Hồng - trưởng phòng đào tạo Trường ĐH Bách khoa Hà Nội - cho biết mấy năm gần đây tuy trường có số lượng TS ĐKDT (tương ứng là tỉ lệ chọi) biến động tăng giảm vài ngàn hồ sơ mỗi năm, nhưng điểm chuẩn vẫn ở mức 22-23 điểm trở lên và chỉ tuyển NV1 đã hết chỗ.

Những trường hàng đầu như ĐH Ngoại thương, ĐH Sư phạm Hà Nội, ĐH Y Hà Nội, ĐH Y - dược TP.HCM, ĐH Kiến trúc Hà Nội, ĐH Xây dựng... cũng chẳng lệ thuộc vào TS ĐKDT nhiều hay ít, tỉ lệ chọi cao hay thấp, điểm chuẩn cứ cao một cách ổn định. Trường ĐH Dược Hà Nội tổ chức thi cử nhàn nhã với chừng hơn ngàn TS, tỉ lệ chọi chỉ khoảng hơn 3 TS/chỉ tiêu nhưng điểm chuẩn thì kỷ lục: 28 điểm ba môn mới trúng tuyển (đối với HSPT-KV3).

Trong khi đó những trường có tỉ lệ chọi cao ngất, điểm chuẩn lại không hề cao, thậm chí còn phải tiếp tục tuyển NV2, NV3... mới hết chỉ tiêu. Vì thế, khi chọn trường/ngành để dự thi, có lẽ TS nên “ưu tiên” chú ý đến chất lượng TS dự thi vào trường/ngành đó và lượng sức mình.

Theo các chuyên gia tuyển sinh, TS cũng cần để ý đến tỉ lệ chọi khi lựa chọn một trong những trường/ngành ở cùng tốp. Với mức điểm chuẩn có thể tương đương, nếu tỉ lệ chọi càng thấp, dĩ nhiên cơ hội trúng tuyển càng cao.