Phóng to

Pi Ke Dơn đang thử kèn k'zooc k'zôn

Chỉ mới học hết cấp 1 nhưng Pi Ke Dơn là nhân vật "nổi tiếng" trong Đội Thông tin lưu động của Phòng Văn hóa - Thể thao huyện A Lưới, và là một người tiêu biểu trong các phong trào văn nghệ của huyện. Hội diễn nào, cuộc họp nào mà vắng Dơn thì trẻ con không đến, người già cũng không vui.

Là người Pakô, ở xã Hồng Bắc, huyện A Lưới, tỉnh Thừa Thiên - Huế, Pi Ke Dơn đã có 20 năm gắn bó với những công cụ âm nhạc cổ truyền của các dân tộc vùng cao này. Vốn say mê âm nhạc nên từ lúc vừa biết đi, Dơn đã nằng nặc đòi theo chân bố tham gia các lễ hội. Năm 12 tuổi, để thỏa mãn trí tò mò, Dơn đem cây khèn bè trong nhà ra "khám nghiệm" và thử làm thêm một cây khác. Đây là một trong những nhạc cụ phức tạp của đồng bào vùng cao, bởi nó có những 12 nốt, cả huyện A Lưới chỉ có mỗi một già làng làm được, ấy vậy chàng trai trẻ đã thành công.

Tự tin, Pi Ke Dơn tiếp tục thử sức. Dơn tìm đến nhiều người già trong các bản của huyện A Lưới để sưu tầm các làn điệu và cách làm các loại nhạc cụ. Thậm chí có lúc, anh lặn lội ra tận Quảng Trị, sang Lào... để nghe các làn điệu dân ca, hò đối đáp... Niềm đam mê này đã giúp Dơn chế tạo ra a lia, một loại nhạc cụ mới mô phỏng được làn điệu hát ru của người Vân Kiều (Quảng Trị). Từ vật liệu tre, nứa, sừng..., Dơn có thể làm được 10 loại nhạc cụ như: tù và, khèn bè, chiêng, k'zooc k'zôn, đàn man, ơn toong, ang khui, tơng ngát, alia, xập xõa với trình độ điêu luyện.

Chất giọng trầm ấm của chàng trai miền núi cộng với khả năng chơi được nhiều loại nhạc cụ, Dơn đã tham dự các liên hoan hội diễn âm nhạc dân tộc toàn quốc và mang về cho buôn làng không ít huy chương. Những chuyến đi cho anh thêm nhiều cơ hội tiếp xúc, học hỏi và sưu tầm các làn điệu dân ca của đồng bào miền núi. Đến nay, Pi Ke Dơn đã sưu tầm được 30 làn điệu dân ca của các dân tộc Kơtu, Tà Ôi, Vân Kiều, dân ca Lào...

Ông Hồ Thanh Đồng, quyền Trưởng phòng Văn hóa - Thể thao huyện cho biết: "Dơn là "hạt vàng" của vùng cao A Lưới mình đấy. Nhờ Dơn mà lễ hội nào cũng đông, cũng vui. Tiếng hát, điệu khèn của Dơn giúp bà con mình thêm yêu bản sắc văn hóa của dân tộc". Riêng Dơn thì tâm sự: "Ở xã mình, thanh niên giờ chỉ nghe nhạc trẻ thôi, họ quên nhạc truyền thống rồi, nhiều người còn không thuộc những bài hát lễ hội nữa. Mình sẽ tiếp tục sưu tầm nhiều điệu hát và học làm nhiều nhạc cụ khác nữa". Các bạn vẫn thường gọi Pi Ke Dơn bằng cái tên "nghệ nhân trẻ", còn Dơn, anh rất vui khi được các già làng nhắc đến với lời khen: "Thằng Dơn đa tài".