Phóng to

Bốn chiến sĩ kiểm lâm của Trạm quản lý, bảo vệ rừng Pá Quăn (Thanh Hóa) trên đường bảo vệ, quản lý rừng - Ảnh: H.Đ.

Tiếng của muông thú báo hiệu sự sinh sôi của đại ngàn được bảo vệ bởi bốn chàng “ngự lâm quân”...

Sống giữa rừng xanh

Là anh cả của Trạm quản lý, bảo vệ rừng Pá Quăn (thuộc Khu bảo tồn thiên nhiên Pù Hu, xã Trung Lý, huyện vùng cao, biên giới Mường Lát, tỉnh Thanh Hóa), Nguyễn Phú Thiều, trạm trưởng, năm nay vừa tròn 30 tuổi. Còn lại ba anh em trong trạm là: Gia A Dơ, Đỗ Văn Phùng, Bùi Văn Liên đều mới qua tuổi 20.

Chia tay với quê miền xuôi - xã Quảng Nhân (huyện Quảng Xương), anh Thiều lên công tác tại Trạm quản lý, bảo vệ rừng Pá Quăn từ năm 2002. Những ngày đầu cơ sở vật chất của trạm còn muôn vàn khó khăn; nhà tạm, vách đất, nằm cheo leo trên sườn núi. Mùa mưa rừng, nhà cửa dột nát, đồ đạc ướt hết, mấy anh em nhóm mãi mới được đống lửa ngồi sưởi.

Vào mùa hè nắng nóng, gió Lào thổi ràn rạt, anh em đi rừng mồ hôi lúc nào cũng ướt đẫm như tắm. Trên đỉnh núi này, rau xanh luôn là thứ xa xỉ. Nhiều hôm thèm rau quá, mấy anh em đi làm về chạy ra bìa rừng hái vội nắm rau tàu bay vào nấu nồi canh loãng, ai nấy đều ăn ngon lành.

“Trước khi lên rừng nhận công tác, ai trong chúng tôi cũng đã có người yêu... Nhưng chỉ được nửa năm, một năm, tự dưng những cánh thư đầy yêu thương thưa dần, rồi... ngừng hẳn. Lúc đó anh nào cũng biết bạn gái đã lấy chồng. Lính kiểm lâm mỗi năm về quê được hai, ba lần, còn phần lớn tuổi xuân gắn bó với rừng xanh, muông thú; thời gian gần gũi, sự quan tâm cụ thể dành cho bạn gái hầu như không có, phải thông cảm cho nhau thôi anh ạ” - Thiều tâm sự rất thật tình nỗi thiếu thốn tình cảm của người lính kiểm lâm.

Ngồi cần mẫn lau lại ống nhòm, chuẩn bị tư trang để sáng sớm chúng tôi chinh phục đỉnh Pù Hu, em út của trạm là Bùi Văn Liên (sinh 1980) cho biết: “Đi tuần tra rừng, hướng dẫn đồng bào phát nương, làm rẫy, trồng ngô, lúa, làm đường băng cản lửa... là công việc thường xuyên và cũng là cách để nguôi ngoai nỗi nhớ nhà, phố thị”.

“Dựng nhà” cho muông thú

Trạm quản lý, bảo vệ rừng Pá Quăn là trạm xa nhất của Ban quản lý khu bảo tồn thiên nhiên Pù Hu, cách trụ sở của ban hơn 50km đường rừng. Trạm nằm ở độ cao hơn 800m so với mực nước biển. Hiện trạm đang quản lý, bảo vệ 2.903,3ha rừng nguyên sinh, rừng phòng hộ đầu nguồn và vùng đệm ở năm tiểu khu, thuộc địa bàn xã Trung Lý (huyện Mường Lát) và xã Hiền Kiệt (huyện Quan Hóa).

Hằng tháng, bốn anh em của trạm thay phiên nhau mỗi người đi tuần tra rừng 10-15 lượt trên từng tiểu khu mình quản lý. Vào mùa đốt nương, làm rẫy, anh em đóng cửa trụ sở của trạm, khăn gói, cơm nắm, muối vừng cùng nhau lên nương ở với đồng bào.

Người đến bản Tung, Sa Lao; người về bản Khằm I, Khằm II; người ở Nà Ón, Pa Búa; người vượt núi, băng rừng đến với đồng bào Mông ở bản Ma Hác, Suối Hộc (xã Trung Lý). Sau cả chục ngày cùng đồng bào tra lỗ, gieo từng hạt lúa, ngô trên nương rẫy, bốn chàng mới yên tâm trở về trạm và thở phào nhẹ nhõm với một mùa đốt nương, làm rẫy bình yên.

Nhớ lại những ngày trên nương rẫy với đồng bào, anh Đỗ Văn Phùng kể: “Nhiều khi tuyên truyền, hướng dẫn đồng bào phát nương, làm rẫy theo đúng qui trình để góp phần phòng cháy, chữa cháy rừng cũng gian nan lắm. Có nhiều người cứ khăng khăng “nương rẫy nhà tao, tao cứ đốt, còn phòng cháy, chữa cháy rừng là việc của cán bộ...”.

Mình phải vận động thật mềm dẻo, linh hoạt, dần dà đồng bào cũng nghe ra. Bốn năm qua, trên địa bàn của trạm quản lý không xảy ra vụ cháy rừng nào”. Bên cạnh đó, trong những năm qua, các chiến sĩ kiểm lâm ở đây đã cùng đồng bào ở bản Khằm III, xã Trung Lý trồng thử nghiệm thành công 5ha chè Shan trên địa hình đất dốc. Diện tích chè hiện đang phát triển tốt, hứa hẹn một hướng chuyển dịch mới trong cơ cấu cây trồng phù hợp với đồng bào Mông nơi đây.

Trên đỉnh núi Pá Quăn trùng trùng điệp điệp, những cánh rừng xanh ngút ngàn, mát mắt như những mái nhà khổng lồ che cho cả một vùng rộng lớn. Là hệ thống rừng đầu nguồn của các con sông lớn như sông Mã, sông Luồng, sông Lò, độ che phủ của rừng thuộc Trạm quản lý, bảo vệ rừng Pá Quăn quản lý hiện đạt tới 95%.

Đây là khu vực có độ che phủ của rừng cao nhất ở Khu bảo tồn thiên nhiên Pù Hu và là nơi sinh sống, trú ẩn an toàn của hàng trăm loài động vật hoang dã như: hổ Đông Dương, gấu, khỉ, hoẵng, nai, bò tót, lợn rừng... Trên trạm Pá Quăn, bốn chàng trai kiểm lâm đã, đang gắn tuổi thanh xuân của mình vào những con đường mòn trong rừng thẳm và trên những đỉnh núi cao vời vợi nơi cổng trời Mường Lát.