Chiều qua (2-11), Tuổi Trẻ đã liên lạc với một số chuyên gia dự báo thời tiết của các nước trên thế giới để lý giải vì sao có sự loạn xạ trong dự báo.

- Ông Jim Andrews, chuyên gia dự báo khí tượng quốc tế mạng dự báo thời tiết Accuweather (Mỹ):

Cơn bão Cimaron đã phải tìm đường trong một tình trạng quá yếu, các vùng áp suất (và cả gió) quá phức tạp, khi đó sự khác nhau giữa các mô hình dự báo số trị (không có sai số nhỏ) sẽ dẫn đến sự khác biệt lớn về dự báo đường đi của một cơn bão. Khi các mô hình dự báo mang đến các kết quả quá khác nhau (kể cả việc chạy đi chạy lại một mô hình), nhà dự báo phải là người ra quyết định.

Hoàn toàn không có gì ngạc nhiên khi bão Cimaron có hướng đi loạng choạng như vậy. Chắc chắn rằng việc dự báo hướng đi của cơn bão cũng đã quá khác nhau. Và không có gì ngạc nhiên với tôi rằng các dự báo đó có thể thay đổi lớn khi so sánh lần trước và lần sau. Trung tâm áp cao là yếu tố giúp định hướng đường đi cho đến khi bão bị thay đổi.

Trong trường hợp bão Cimaron, có áp cao ở giữa Trung Quốc và sự hoạt động yếu của gió mùa đông bắc trên cao và Cimaron. Do đó áp cao đã khống chế và định hướng Cimaron chỉ di chuyển ở khu vực gần bờ biển phía nam Trung Quốc hoặc di chuyển chậm theo hướng tây nam (có thể hướng vào VN).

Hiện giờ còn quá sớm để nói về đích đến cuối cùng của Cimaron. Có vẻ như nó đang suy yếu và sẽ tiếp tục như vậy. Tuy nhiên, có lý do để tin nó sẽ tan trên biển Đông và không vào đất liền như là một cơn bão.

* Ông Lee Woo Jin, dự báo viên cao cấp Cơ quan khí tượng Hàn Quốc:

Thật ra cũng không có bất ngờ nhiều vì từ trước đến nay đã có vài cơn bão di chuyển rất hỗn loạn khi trường dẫn đường bị yếu. Vào sáng 31-10, trường dẫn đường của bão Cimaron trở nên yếu đi rất nhiều khi tiếp cận ở tầng cao với áp cao cận nhiệt đới ở hướng tây bắc.

Kể từ đó các mô hình dự báo thông thường đều gặp phải những sai lệch lớn trong việc dự báo hướng đi. Rõ ràng trường dẫn đường đã rất yếu, đó có lẽ là lý do lớn nhất cho việc các dự báo liên tục thay đổi. Trong ba ngày tới, bão gần như không di chuyển, sau đó nếu vẫn chưa tan thì nó sẽ di chuyển theo hướng tây nam.

* Ông C.M. Cheng, chuyên gia dự báo Cơ quan khí tượng Hong Kong (Trung Quốc):

Hướng đi của bão Cimaron được dự báo bằng mô hình số trị (NWP). Hiện nay việc dự báo bão phụ thuộc rất nhiều vào NWP. Trước buổi chiều 31-10 hầu hết các NWP đều cho rằng Cimaron sẽ di chuyển theo hướng tây băng qua biển Đông và ở sườn tây nam của áp cao cận nhiệt đới ở tây Thái Bình Dương và sẽ đổ bộ vào VN.

Nhưng cuối ngày, vài mô hình NWP bắt đầu dự báo vùng áp cao ở trên bắt đầu di chuyển băng qua Trung Quốc, liên kết và thâm nhập sâu vào bão Cimaron. Và kết quả là sự dự báo của bão Cimaron đã thay đổi nhanh chóng từ hướng tây sang hướng tây bắc rồi di chuyển chậm lên hướng bắc. Điều này làm cho dự báo của nhiều trung tâm đã đổi theo hướng này.

Phóng to

Dự báo về đường đi bão Cimaron của hải quân Mỹ trong những ngày qua: đầu tiên là hướng vào VN (1), sau đó vào đảo Hải Nam (2), rồi chuyển hướng sang Hong Kong (3), đến tối qua lại hướng vào VN (4)

Phóng to* Ông Nguyễn Văn Bảy (ảnh), phó phòng dự báo ngắn hạn, Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn trung ương:

- Nguyên nhân thứ nhất khiến bão chuyển hướng là do sau khi đi vào biển Đông, bão di chuyển rất chậm, thậm chí có thời điểm bão chỉ di chuyển với tốc độ 3-5km/giờ. Đây là một nguyên nhân quan trọng để bão chuyển hướng vì một người đi nhanh sẽ không thể rẽ ngang được mà chỉ có thể rẽ ngang khi đi chậm.

Nguyên nhân thứ hai là do hệ thống động lực. Khi bão vào biển Đông, hệ thống động lực trên cao xuất hiện một dòng gió của rìa áp cao cận nhiệt đới hút bão về phía tây tây bắc. Từ chiều 1-11, do hệ thống động lực cân bằng nên bão hầu như không di chuyển.

* Trước khi bão thay đổi đường đi, những dấu hiệu đó có được nhìn thấy để phân tích không?

- Nguyên nhân động lực có những cái chúng ta nhìn được, phân tích được nhưng có những cái chúng ta không thấy được. Khi không thấy rõ ràng thì các mô hình dự báo sẽ chạy “loạn xị”. Trong khi đó, hệ thống khí quyển xáo trộn rất nhiều. Nếu phát hiện sự xáo trộn của hệ thống khí quyển thì những mô hình tính toán chi tiết đã phát hiện đường đi của bão.

* Những nguyên nhân như ông nói đã khiến dự báo đường đi của bão của đa số các trung tâm khí tượng quốc tế cũng như VN bị sai?

- Ngay từ khi bão vào biển Đông, khi thấy dấu hiệu bão đi chậm lại, chúng tôi đã đưa vào bản tin dự báo câu “bão sẽ diễn biến phức tạp” chứ không như Hải quân Mỹ dự báo bão vào ngay khu vực giữa Huế - Đà Nẵng. Vì thế, nói dự báo sai là nói những mô hình dự báo có tính chất dài hạn chứ dự báo trong thời gian 24 tiếng thì không phải sai. Mà dự báo càng dài thì càng sai.

* Ông dự báo bão Cimaron sẽ đổ bộ vào đâu?

- Đến bây giờ chúng tôi cũng chưa trả lời được cơn bão này sẽ vào đâu. Chúng tôi chỉ có thể trả lời được là trong 24-48 giờ tới bão chưa có khả năng ảnh hưởng đến đất liền VN. Tuy nhiên, cơn bão này diễn biến rất phức tạp, khẳng định bây giờ là quá sớm.

* Thưa ông, liệu còn những yếu tố nào tác động làm bão thay đổi đường đi trong thời gian tới?

- Theo phân tích của chúng tôi cũng như dự báo của nước ngoài thì những yếu tố làm cơn bão này mạnh lên rất ít mà có lẽ nó sẽ suy yếu dần vì hiện nay bão đang đi vào vùng nước lạnh. Bây giờ đã là giai đoạn cuối nên bão phải suy yếu. Vì thế, khả năng bão mạnh lên rất ít, khả năng yếu đi rất nhiều.

* Đã giữ liên lạc với tất cả tàu thuyền

Phóng to

Tàu đánh bắt cá về trú bão tại bến âu thuyền xã Phú Thuận, huyện Phú Vang (Thừa Thiên - Huế) - Ảnh: Đình Toàn

Theo ông Hồng, khả năng xảy ra một “Chanchu thứ hai” bị loại bỏ khi đã kêu gọi hết tàu thuyền các tỉnh vào bờ và nắm giữ liên lạc thường xuyên với các tàu thuyền còn nằm trong khu vực có khả năng ảnh hưởng của bão Cimaron.

Ông Hồng cho hay hiện bảy tàu (89 ngư dân) của Quảng Ngãi trú bão ở khu vực Hoàng Sa và một tàu của Quảng Ngãi (11 ngư dân) vẫn liên tục giữ liên lạc. Đây là những tàu còn nằm trong khu vực nguy hiểm. Ngoài ra, các tàu ở khu vực từ phía nam vĩ tuyến 17 trở xuống đã giữ liên lạc với đất liền.

Các tỉnh ven biển từ Quảng Ninh đến Cà Mau và Kiên Giang có nhiều tàu đánh bắt xa bờ đang ở khu vực nguy hiểm nhưng đã giữ được liên lạc, tổ chức lai dắt và cứu hộ kịp thời một số tàu có sự cố đến nơi an toàn. Các lực lượng biên phòng, chính quyền các địa phương đã gọi được 47.099 phương tiện tàu, thuyền với 234.936 người về nơi an toàn.

Sáng qua, trong cuộc họp với Ban chỉ đạo phòng chống lụt bão trung ương về tình hình tàu thuyền của các tỉnh, thành, Phó thủ tướng thường trực Nguyễn Sinh Hùng đã chỉ đạo các địa phương ven biển cần tiếp tục theo dõi sát tình hình diễn biến bão Cimaron, giữ thông tin liên lạc với tàu thuyền, đặc biệt là các tàu của Quảng Ngãi đang trú ở đảo Đài Loan và vùng nguy hiểm phía bắc quần đảo Hoàng Sa.

* Bão Cimaron suy yếu nhanh, có thể tan trên biển Đông

Dự báo trong 24 giờ tới, bão Cimaron di chuyển chậm theo hướng tây tây nam, mỗi giờ đi được khoảng 5km và tiếp tục suy yếu thêm. Đến 22g ngày 3-11, vị trí tâm bão ở vào khoảng 18,7 độ vĩ bắc, 116,1 độ kinh đông, cách đảo Hải Nam khoảng 610km về phía đông.

Trong 24-48 giờ tới, bão Cimaron sẽ di chuyển theo hướng tây tây nam, mỗi giờ đi được khoảng 5km và tiếp tục suy yếu dần. Đến 22 giờ ngày 4-11 vị trí tâm bão cách đảo Hải Nam khoảng 530km về phía đông.

Các cơ quan khí tượng quốc tế cũng dự báo trong hôm nay và ngày mai bão Cimaron sẽ liên tục suy yếu. Trung tâm cảnh báo bão Hải quân Mỹ và TSR (ĐH London) dự báo đến chiều tối mai 4-11 bão sẽ chỉ còn là một áp thấp nhiệt đới và tan trên biển Đông sau đó. Cơ quan khí tượng Hong Kong cho rằng đến ngày 5-11 bão sẽ suy yếu còn cấp 9; còn Cơ quan khí tượng Nhật Bản dự báo đến ngày 5-11 bão vẫn còn cấp 10.

NCHMF cảnh báo do ảnh hưởng của bão, khu vực bắc biển Đông có gió bão mạnh cấp 8, cấp 9, vùng gần tâm bão cấp 10, cấp 11, giật trên cấp 11, sóng biển cao từ 6-8m, biển động dữ dội. NCHMF cho rằng tuy bão đang suy yếu nhưng hiện nay cường độ vẫn còn mạnh.