Phóng to

Các dòng bêển luân chuyển tại Đại Tây Dương sẽ biến mất nếu vùng biển tại các cực ít mặn hơn

TTO - Trong 40 năm qua, độ mặn ở các vùng biển nhiệt đới đã gia tăng đáng kể trong khi nước biển ở các vùng cực ngày càng ít muối hơn. Sự thay đổi nồng độ muối trong nước biển trở nên đặc biệt nhanh chóng trong thập kỷ 90, thập kỷ nóng nhất kể từ khi con người bắt đầu lưu trữ dữ liệu thời tiết bài bản. Kết quả này cho thấy thêm một hậu quả đáng kể khác của hiện tượng trái đất nóng lên.

3 nhà khoa học, Ruth Curry thuộc viện hải dương học Woods Hole, Bob Dickson thuộc trung nông lâm ngư nghiệp Anh và Igor Yashayaev thuộc viện hải dương học Bedford, Canada, đã thu thập dữ liệu về nồng độ muối của Đại tây Dương, từ Bắc cực xuống Nam cực.

Kết quả cho thấy nồng độ muối ở bề mặt các biển vùng nhiệt đới ngày càng gia tăng trong khi các vùng biển ở vĩ độ cao ngày càng trở nên ít mặn. Đặc biệt, sự thay đổi này diễn ra dữ dội nhất trong thập kỷ 90, khi nhiệt độ toàn cầu đạt mức cao kỷ lục kể từ khi có lưu trữ dữ liệu thời tiết.

Kết quả nghiên cứu cho thấy vòng tuần hoàn nước toàn cầu ngày càng trở nên nhanh chóng và dữ dội, các đại dương tại miền nhiệt đới ngày càng bốc hơi nhiều hơn. Ngoài việc làm thay đổi sự phân bố nước ngọt và sự tạo thành bão trên toàn cầu, vòng tuần hoàn nước quá nhanh và mạnh như vậy sẽ làm trầm trọng thêm sự nóng lên của trái đất, vì bản thân hơi nước cũng là một khí nhà kính!

Sự luân chuyển nước ngọt từ các vùng biển nhiệt đới lên các vùng biển ở vĩ độ cao hơn còn có thể làm thay đổi hướng chảy của các dòng biển toàn cầu.

Vùng Bắc Đại tây dương là nơi có mật độ vật chất trong nước biển đủ đậm đặc để khiến bề mặt của nó thấp hơn các vùng khác. Nhờ sự chênh lệch độ cao giữa khối nước biển nóng và lạnh, các dòng biển nóng từ vĩ độ thấp có thể chảy ngược lên các vĩ độ cao khiến thời tiết mùa đông ở các nước Bắc Đại tây Dương tương đối ôn hòa.

Nếu nước biển ở vùng vĩ độ cao ít đậm đặc hơn do quá trình luân chuyển nước mạnh mẽ, vùng biển này sẽ không duy trì được bề mặt thấp hơn các vùng khác, kết quả là các dòng biển sẽ trở nên yếu hơn hoặc ngừng chảy. Các cuộc khảo sát trước đây ở trầm tích biển sâu cho thấy, các dòng biển đã từng đột ngột chảy chậm lại hoặc ngưng hẳn trong quá khứ. Kết quả là mùa đông băng giá và hạn hán kéo dài ở vùng bắc Đại Tây Dương.

Nhóm nghiên cứu đã khuyến cáo các cơ quan khí tượng quan tâm nhiều hơn đến việc khảo sát bầu thủy quyển của trái đất để dự báo các tác động tai hại đang đến gần do sự luân chuyển nước ngọt mạnh mẽ hiện nay. Tình hình càng trầm trọng thêm trong thời kỳ trái đất nóng lên: các tảng băng vùng cực thi nhau tan chảy khiến nồng độ muối tại các vùng biển lạnh giảm đi càng nhanh hơn.