Phóng to

5Một góc trại tập trung Auschwitz đã bị chính bọn phát xít Đức phá hủy khi chúng rút khỏi trại vào tháng 1-1945.

TTCN - Kỷ niệm 60 năm chiến thắng phát xít Đức cũng là dịp ôn lại những hồi ức đau thương của những người sống sót từ những trại tập trung tàn bạo của chế độ Hitler trong Thế chiến II.

Một cuốn phim tài liệu mới có tên: A tức Auschwitz đã được chọn để chiếu trong nhiều liên hoan phim bởi với phong cách đặc biệt của người làm phim khi kể lại câu chuyện kinh hoàng và bi thảm. Đáng ngạc nhiên khi tác giả phim là một chàng trai 17 tuổi.

Có cảm giác như đây là một cuốn phim video chiếu tại nhà, được Zach Smilovitz thực hiện nhân một chuyến viếng thăm nhà ông bà nội vào dịp cuối tuần ở vùng ngoại ô Maryland, Mỹ, với một đôi chỗ trong phim được lồng nhạc. Ông cụ Izzy Smilovitz 90 tuổi và Rita, người vợ 80 tuổi của ông, hiện ra. Nhưng rồi đột ngột, khán giả nhìn thấy hình ảnh một số tên lính quốc xã đang giữ cánh tay Rita. Và câu chuyện của họ bắt đầu.

Rita:

- Rồi một hôm chuyến tàu đến và giống như cảnh lùa súc vật lên tàu... Bạn gọi một chuyến tàu như vậy là gì? Một chuyến tàu súc vật và bọn chúng nhét tất cả những người Do Thái vào chuyến xe lửa đó, xe không cửa sổ, không có gì cả. Rồi bọn chúng chở chúng tôi đến Auschwitz.

Izzy nói về bốn năm ông đã trải qua trong một trại lao động khổ sai, chỉ với mảnh áo trên lưng, không nơi trú ngụ:

- Chúng tôi đã sống ngay trong rừng… Vào mùa đông, trong lúc tuyết rơi dày đặc, chúng tôi phải sống ở đó.

Trong cách thể hiện đơn giản đó, hai ông bà cụ bắt đầu mở ra những hồi ức đã bị chôn chặt từ 60 năm nay.

Rita:

Phóng to

Zach Smilovitz

- Chúng nói rằng tất cả mọi người Do Thái sẽ đi vào lò thiêu. Những người trẻ như chúng tôi sẽ được sử dụng để làm việc và lao động, còn người già thì sẽ bị thiêu sạch. Rồi bọn chúng chỉ cho tôi và nói: cha mày đang bị thiêu thành tro.

Tôi nghe có tiếng khóc rồi thấy kẻ nào đó đã để một đứa bé lên xe lửa... Đứa bé đang khóc nhưng tôi phải đẩy nó vào lò thiêu bởi hắn ta đang nhìn chòng chọc vào tôi. Tôi đã phải đẩy một đứa bé đang sống vào lò và đã mãi chịu ác mộng vì điều đó...

Lần đầu tiên làm phim, Zach chịu ảnh hưởng nặng từ phim Bản danh sách Schindler của Steven Spielberg. Câu chuyện hiện ra ngay khi Zach Smilovitz bắt đầu đặt những câu hỏi với ông bà mình. Cậu đã phỏng vấn họ tất cả 10 tiếng để làm cuốn phim dài 27 phút này. Phim được quay bằng một chiếc camera gia đình, trong một chương trình học Trường trung học của quận Detroit.

Bố mẹ của Zach là Bernie và Donna Smilovitz. Donna là một tiến sĩ tâm lý học, Bernie là nhà bình luận thể thao trên kênh truyền hình NBC ở Detroit. Dù vậy cho tới khi Zach lớn lên, đã biết ông bà mình từng thoát chết từ lò thiêu của quốc xã Đức, câu chuyện ấy vẫn được chôn chặt.

Bernie Smilovitz:

- Lần đầu tiên xem phim tôi đã khóc bởi thật sai lầm khi chưa bao giờ được nghe kể những điều như vậy. Tôi nghĩ cha mẹ tôi đã giữ kín vì họ muốn bảo vệ chúng tôi khỏi sự tàn bạo và khủng khiếp ấy...

Họ không ngờ cuốn phim của cậu con trai Zach đã gây một ảnh hưởng sâu xa đối với tất cả những ai đã xem phim.

Donna Smilovitz:

- Mọi người, từ các dân tộc khác nhau, có thể tìm đến chúng tôi sau khi xem phim, có thể khóc và nói chuyện với chúng tôi về ông bà của họ. Trong cuốn phim của Zach chứa đựng một số chủ đề toàn cầu và làm lay động cả những người không phải là dân Do Thái.

Zach Smilovitz sắp 18 tuổi và sắp vào Đại học Michigan.