Phóng to

Ấn tượng nhất trong cuộc đua là hãng hàng không Singapore Tiger Airways với giá vé 1 USD từ Singapore đi Bangkok (Thái Lan). Tuy không kéo dài nhưng chương trình khuyến mãi này đã tạo được sự thu hút mới đối với khách hàng và ngay cả các đối thủ cạnh tranh, tạo ra cuộc đua khuyến mãi và hình thành mặt bằng giá mới thấp hơn 35% so với năm ngoái.

Những giá vé “không tưởng”

Tại các đường bay quốc tế đến VN, chưa bao giờ hành khách được “làm cao” như hiện nay: đường bay Singapore – VN của Singapore Airlines giá vé 370 USD nhưng đi bằng máy bay của Garuda (Indonesia) chỉ mất 250-260 USD, nếu lựa chọn Lion Air chỉ mất 243 USD.

Đường bay VN – Hoa Kỳ cũng sôi động không kém với sự xuất hiện của 3 hãng hàng không hàng đầu là United Airlines, American Airlines và Continental Airlines. United Airlines sẽ có chuyến bay thẳng đầu tiên đến VN (từ San Francisco đi TPHCM) vào ngày 10-12 năm nay, giá vé khứ hồi chưa có thuế an ninh là 900 USD trong khi giá vé VN đi Hoa Kỳ trung bình là 1.200 USD – 1.500 USD.

Chất lượng chưa có vì không có cạnh tranh

Giải thích về việc dư luận cho rằng giá vé của VNA luôn cao hơn các hãng khác, ông Thành cho rằng đó là sự so sánh chưa thỏa đáng bởi lẽ giá vé của hàng không rất phong phú, có nhiều loại, tương ứng với những điều kiện kèm theo. Giá vé càng rẻ thì phạm vi áp dụng càng hẹp, quyền lợi của hành khách càng ngặt nghèo như thời hạn sử dụng vé ngắn, không được đổi vé... và ngược lại. Hành khách thường không hiểu điều này nên chỉ so sánh đơn thuần về giá vé từ điểm A đến điểm B và cho rằng vé của VNA đắt hơn.

Tuy nhiên tại thị trường nội địa, cuộc đua này hầu như không có ảnh hưởng vì VNA hiện chiếm tới 90% thị phần. Hai hãng cùng khai thác là Pacific Airlines thì do VNA nắm cổ phần chi phối và Công ty Bay dịch vụ hàng không VASCO có đường bay hạn chế. Chính sự độc quyền của VNA đã không tạo ra áp lực cạnh tranh, vì thế chất lượng dịch vụ chưa cao và quyền lợi của hành khách nhiều khi không được đáp ứng.

Gíá vé tăng nhưng, chất lượng dịch vụ giảm

Năm 2003, Trung tâm Thông tin phản hồi của VNA tiếp nhận khoảng 2.200 lá thư, trong đó 30,1% là thư khen, 69,5% thư chê. Hành khách không chỉ phàn nàn về tình trạng chậm, nhỡ chuyến mà còn khiếu kiện về các thiệt hại kinh tế, tinh thần do sai sót trong phục vụ. Trung tâm này cũng gặp nhiều khó khăn khi yêu cầu các đơn vị liên quan giải quyết tình huống.

Ông Phạm Ngọc Minh thừa nhận: “Trong đợt thi tuyển tiếp viên hàng không mới đây, trả lời câu hỏi nhận định thế nào về VNA, một thí sinh đã trả lời tôi rằng vé máy bay đắt nhưng chất lượng phục vụ ngày càng giảm. Đây là điều chúng tôi rất suy nghĩ”.

Từ lịch bay mùa đông năm nay, VNA thực hiện quốc tế hóa các đường bay trọng điểm. Chọn 5 chuyến bay Hà Nội-TPHCM để cố định giờ bay như đường bay quốc tế, chỉ điều chỉnh giờ khi bất khả kháng. Các quy trình phục vụ được tiêu chuẩn hóa, áp dụng thống nhất trên tất cả các chuyến bay, tránh tình trạng hành khách bị “bỏ rơi” không được phục vụ khi nhỡ chuyến, hủy chuyến. Nếu được chấp thuận giãn giá trần, VNA sẽ đa dạng giá vé máy bay nội địa thay vì chỉ có 5 loại. Như vậy sẽ có thêm nhiều mức vé giá thấp hơn để khách hàng lựa chọn.

----------------------------------------

Giá vé nội địa giảm, nhu cầu đi lại sẽ tăng

Từ năm 1995, VNA đã nghiên cứu khai thác dịch vụ hàng không giá rẻ (HKGR) và hiện nay đang có đề án xây dựng Pacific Airlines thành một hãng HKGR để phát triển và khai thác các phân thị thu nhập thấp, tạo môi trường cạnh tranh ở thị trường nội địa. Theo tính toán, nếu giá vé nội địa giảm 30% thì nhu cầu đi lại bằng đường hàng không sẽ tăng đáng kể. Hơn nữa, các đường bay trong nước đều dưới 2 giờ bay, hoàn toàn phù hợp với hành trình không tiện nghi của HKGR.

Từ ngày 1-10, Pacific Airlines bắt đầu thực hiện cắt giảm suất ăn và báo chí để giảm giá vé 50.000 đồng/chặng bay nhưng theo ông Minh, bài toán giảm chi phí hàng không không đơn giản. Chi phí báo và suất ăn chỉ chiếm 1%-2% tổng chi phí trong khi HKGR phải giảm được tối thiểu 30% chi phí so với hàng không truyền thống.

Ở các chặng ngắn, HKGR có lợi thế để cạnh tranh với các phương tiện vận tải mặt đất, nếu giá vé bằng hoặc thấp hơn vé tàu hạng nhất. Các hãng HKGR quốc tế cắt giảm được đến 40%, chủ yếu là chi phí khai thác và lao động.

Hiện nay giá nhân công của hàng không VN chỉ bằng 50% so với khu vực, nếu cắt giảm có thể dẫn đến chảy máu chất xám. Phí khai thác có thể giảm đáng kể nếu đội tàu bay được đầu tư thêm, sắp xếp lại các dịch vụ thương mại mặt đất và giảm hoa hồng bán vé. Kế hoạch đã có nhưng việc thực hiện phải thận trọng và cần có thời gian.

-------------------------------------

Dịch vụ cao cấp để hút khách “sộp”

Trong tuần này, Lufthansa (CHLB Đức) sẽ cho ra mắt một nhà ga (terminal) hảo hạng, giống khách sạn 5 sao hơn một nhà ga vận hành đều đặn. Bắt đầu từ ngày 1-12, hành khách trả tiền cao nhất có thể ngồi ăn tối do những đầu bếp hàng đầu nấu, có 50 loại rượu mạnh để chọn... Hãng dự tính sẽ có 350 hành khách hạng này mỗi ngày.

Trong khi nhiều hãng hàng không châu Âu đang phải giảm bớt dịch vụ hạng nhất (British Ariways hủy 6 chuyến bay quốc tế hồi năm ngoái, hãng Swiss của Thụy Sĩ chỉ phục vụ ở các chuyến bay quốc tế, hãng Iberia phải chia đều hạng nhất và hạng thường) thì Lufthansa khẳng định muốn tạo điều kiện cho hành khách tận hưởng niềm vui khi bay bằng việc đặt ghế có thể chuyển thành giường trong các chuyến bay dài. British Airways cũng đã lắp đặt loại ghế - giường này từ 4 năm qua và Iberia đầu tư 100 triệu euro trang bị cho 31 chiếc máy bay loại ghế này. Air France cũng dự định chi 300 triệu euro để nâng cấp dịch vụ hạng nhất trên các tuyến bay dài.