Phóng to

Gần đây văn học VN có thêm sự góp mặt của một số tác giả đang sống tại nước ngoài: Lê Ngọc Mai, Lê Minh Hà, Thế Dũng, Mai Ninh, Nguyễn Văn Thọ, Phạm Hải Anh, Lê Thị Cẩm Phụng . Viết bằng tiếng Việt và sách xuất bản tại Việt Nam là điều kiện thuận lợi để họ hướng đến những độc giả tại quê nhà

Ấn tượng đầu tiên phải kể đến tập truyện ngắn Đi hết đường mưa (NXB Hội Nhà văn) của Phạm Hải Anh, tác phẩm đã được trao giải thưởng của Hội Nhà văn Việt Nam 2003. Phạm Hải Anh vốn là tiến sĩ ngữ văn nhưng hiện sống bằng nghề thiết kế website tại Hà Lan.

Nhìn chung, các tác giả đang sống ở nước ngoài viết tương đối thoải mái, phóng khoáng. Trừ Mai Ninh có lối viết gần với văn chương Pháp, còn lại văn phong của họ vẫn đậm chất dân tộc, không có sự cách tân. Họ đã phản ánh được phần nào cuộc sống của những người xa xứ, vì vậy sự đóng góp này rất đáng khuyến khích.

Đi hết đường mưa gồm hơn 30 truyện ngắn khá đặc sắc chứng tỏ tác giả là cây bút có nghề và bản lĩnh. Cuộc sống dưới con mắt của tác giả thật buồn tẻ, hỗn độn. Đứng ở nhiều góc độ, chị đã dần bóc từng lớp màn che phủ để lộ sự trần trụi đến xót xa: Cô gái giả lấy chồng trong Lập Xuân... Chị không chủ đích miêu tả cái ác, cái xấu mà coi đó như một khiếm khuyết của đời, vì vậy ẩn giấu trong đó là một tấm lòng cảm thông, nhân ái.

Khi đi sâu vào tâm thức con người, tác phẩm của chị lại mang một vẻ đẹp lung linh, huyền hoặc như Đỉnh tuyết, Người không mặt, Ngọc bội, Ngựa ô, Tôi anh nàng và Đức Phật. Phần lớn những truyện ngắn này đều được viết ở nước ngoài nhưng bối cảnh, con người và âm hưởng chung vẫn mang đậm hồn Việt.

Lê Ngọc Mai có tiểu thuyết Tìm trong nỗi nhớ (NXB Hội Nhà văn), một câu chuyện mang âm hưởng buồn: “ghen với sự thanh thản của một tình yêu trọn vẹn không bị giằng xé làm đôi. Ghen với cái hạnh phúc bình yên khi nhà và quê hương là một”. Ngọc Mai viết như tâm sự về chính cuộc đời mình. Nhà văn Lê Minh Khuê nhận xét: “Tiểu thuyết hấp dẫn không phải ở các xung đột gay cấn. Nó tràn đầy cảm xúc và tinh tế. Một câu chuyện tình cũng là câu chuyện nghiêm túc về thế sự”.

Một cây bút khác có văn phong rất lạ là Mai Ninh, tác giả tập truyện ngắn Ảo đăng và tiểu thuyết Cá voi trầm sát (NXB Trẻ). Mai Ninh có thế mạnh đi sâu vào tâm tưởng, nói lên những khát vọng thầm kín của con người.

Sinh trưởng tại Sài Gòn, sang Pháp du học năm 18 tuổi, nghiên cứu khoa học ngành vật lý thuộc Trung tâm Nghiên cứu Khoa học quốc gia Pháp từ 1978 đến nay. Tác phẩm của Mai Ninh là sự hòa quyện nhịp nhàng giữa hồn Việt trong không gian phương Tây. Chị không nặng về miêu tả sự kiện, những ồn ào của cuộc sống mà thiên về cái tĩnh lặng của tâm tư. Cá voi trầm sát là tiểu thuyết đầu tay nhưng lại thể hiện một sự dày dạn, điêu luyện bất ngờ ở một tiến sĩ vật lý khi cầm bút.

Nguyễn Văn Thọ hiện đang sống và làm việc tại Đức cũng có nhiều tác phẩm in tại Việt Nam như Mảnh vỡ, Cửa sổ, Bên kia trái đất (thơ); Gió lạnh, Vàng xưa (truyện ngắn). Anh cũng đã từng đoạt giải thưởng của Báo Văn Nghệ (Hội Nhà văn Việt Nam) và Báo Văn nghệ Quân đội.

Ngoài ra có thể kể đến Lê Minh Hà với Những giọt trầm, Thế Dũng với Hộ chiếu buồn, Lê Thị Cẩm Phụng với Những bước chân xa xứ...

Họ gìn giữ những kỷ niệm cuộc đời ngay trong tác phẩm và dù viết về vấn đề gì, từ đâu, những tác phẩm của họ vẫn ánh lên tình yêu quê hương, đất nước.