Giải thưởng “Phát minh xanh” lần thứ 7:

* Bùi Nguyên Vọng đoạt giải nhất “Phát minh xanh” lần thứ 7

Phóng to

Bùi Nguyên Vọng, sinh viên năm thứ hai, ngành điện tử (ĐH Cần Thơ) được ông Nguyễn Quang Phát, Phó Tổng giám đốc Công ty Sony VN trao giải nhất “Phát minh xanh” lần thứ 7 - Ảnh: ĐÌNH TOÀN

Mười đề tài, công trình nghiên cứu thuộc hai lĩnh vực công trình ứng dụng và công nghệ thông tin của sinh viên các trường đại học (ĐH) tại Cần Thơ, TP.HCM, Đà Nẵng và Hà Nội đã lọt vào vòng chung kết.

“Độc đáo, thú vị, sáng tạo, rất thực tế...” đó là những từ liên tục được sử dụng khi ban tổ chức, hội đồng chấm giải nói về các đề tài này.

Táo bạo và gần gũi

Bùi Nguyên Vọng, sinh viên năm thứ hai ngành điện tử thuộc ĐH Cần Thơ đã xuất sắc vượt qua các tác giả khác, đoạt giải nhất với đề tài “Hệ thống phát điện bằng năng lượng sóng biển” (trị giá 12 triệu đồng).

Phóng to

Bùi Nguyễn Vọng “diễn tập” mô hình máy phát điện bằng năng lượng sóng biển. - Ảnh: ĐÌNH TOÀN

Năm nay, đa số đề tài dự thi nghiên cứu về lĩnh vực năng lượng. Công trình đạt giải nhất của Bùi Nguyên Vọng là một bộ máy phát điện công suất 8kW từ sóng biển. Chiếc máy phát điện này có thể hoạt động trong nhiều điều kiện sóng biển khác nhau, dù thủy triều lên hay xuống, dù hướng gió trên biển có thay đổi...

Trên lĩnh vực công nghệ thông tin, phần mềm “Nhà quản lý xanh” của Lê Thị Hồng Điệp (sinh viên năm thứ tư, khoa Môi trường, ĐH Bán công Tôn Đức Thắng, TP.HCM) cùng Nguyễn Trọng Minh (sinh viên năm thứ năm, khoa Môi trường, ĐH Bách khoa TP.HCM) đoạt giải nhì là một phần mềm đa năng.

“Xuất phát từ nhu cầu sử dụng của các nhà quản lý, tài liệu tham khảo cho các cuộc thi, những người quan tâm tới môi trường... nên tụi em mạnh dạn thực hiện đề tài này” - Hồng Điệp giải thích. Ngoài tính đa năng, khối lượng tư liệu phong phú, phần mềm “Nhà quản lý xanh” còn rất dễ sử dụng (chỉ với một đĩa CD cài đặt), giao diện khá “bắt mắt”, và được cập nhật thường xuyên...

Phóng to

GS.TS Thân Đức Hiền, Chủ tịch Hội đồng giám khảo trao giải cho các sinh viên đoạt giải nhì - Ảnh: ĐÌNH TOÀN

Trong khi đó sự táo bạo cũng thể hiện trong đề tài đoạt giải nhì khác: “Vườn hoa lọc nước trên hồ B52” của nhóm tác giả Nguyễn Thị Ngọc Anh, Nguyễn Thị Mỹ Hạnh, Nguyễn Đức Hiếu... thuộc Trường ĐH Khoa học tự nhiên - ĐH Quốc gia Hà Nội. “Hồ B52” là một hồ nằm giữa làng hoa Ngọc Hà, quận Ba Đình của Hà Nội và là di tích ghi dấu ấn lịch sử của trận Điện Biên Phủ trên không với phần đuôi của chiếc B52 vẫn còn nhô lên giữa hồ. Những năm gần đây hồ đã bị ô nhiễm trầm trọng do nước thải sinh hoạt khiến cảnh quan di tích xuống cấp đến mức báo động.

Nhóm nghiên cứu đã chắt lọc, chọn những giống hoa có khả năng xử lý nước tốt nhất rồi trồng trên một chiếc bè nổi kết từ những chai nhựa phế liệu. Đề tài đã thành công bước đầu khi các giống hoa được lựa chọn cho kết quả loại bỏ chất ô nhiễm rất tốt. Tương lai không xa sẽ có những vườn hoa nổi đầy thơ mộng, mang lại sự trong lành cho hồ B52.

Đề tài đoạt giải nhì “Giải pháp cấp nước sinh hoạt cho làng nước đen – Làng Trà Đình 2, huyện Quế Sơn, tỉnh Quảng Nam” của nhóm sinh viên Nguyễn Thị Thùy Anh (năm thứ hai khoa Công nghệ môi trường và Xây dựng dân dụng & công nghiệp - ĐH Bách khoa Đà Nẵng) cũng xuất phát từ thực tế cuộc sống.

Làng Trà Đình lâu nay nổi tiếng với nguồn nước đen do vị trí của làng nằm ở vùng trũng thấp, ô nhiễm hữu cơ từ các phía dồn về, những chiếc máy bơm sử dụng chỉ một thời gian ngắn là rỉ sét. Bằng các biện pháp đơn giản và phù hợp với vùng nông thôn, nhóm nghiên cứu đã xử lý nước tại khu vực này đạt tiêu chuẩn của nước sinh hoạt.

Cần có một “bàn đỡ”

Tại buổi lễ trao giải “Phát minh xanh” lần 7, đại diện Sony VN cho biết, kể từ năm nay giải thưởng sẽ kéo giãn ra hai năm một lần. Xen kẽ sẽ có thêm giải thưởng “Dự án xanh” do Sony tài trợ, được trao giải lần thứ nhất vào năm nay. Đây được xem như sự “tiếp sức”, cổ vũ cho những công trình đoạt giải “Phát minh xanh” đi vào thực tế, sau khi các cá nhân, tổ chức cùng với tác giả công trình triển khai ứng dụng có hiệu quả.

Ông Vũ Quốc Tuấn, Trưởng phòng Thông tin Đối ngoại của Sony Việt Nam cho biết thêm: “Chúng tôi sẽ công bố trên các phương tiện truyền thông các đề tài đã đoạt giải từ trước tới nay. Qua đó, mọi tổ chức, cá nhân, trong và ngoài nước đều có thể tham gia (đầu tư) ứng dụng công trình".

Ông Tuấn cũng nhìn nhận trong bảy năm tổ chức giải thưởng “Phát minh xanh”, Ban tổ chức có khoảng 70 đề tài, công trình giá trị, trong đó ít nhất 30 công trình có nhiều khả năng ứng dụng thực tiễn nhưng vẫn gặp khó khăn, nhất là về tài chính.

GS.TSKH Thân Đức Hiền, Viện trưởng Viện đào tạo quốc tế về Khoa học vật liệu (đại học Bách khoa Hà Nội), chủ tịch Hội đồng giám khảo giải thưởng “Phát minh xanh” lần thứ 7 cũng tỏ ra hài lòng với những đề tài, công trình dự giải của sinh viên với sự sáng tạo, thực tế, chịu khó của họ. Tuy nhiên, khi chúng tôi đặt vấn đề “ứng dụng” những sáng kiến, phát minh này thì ông không khỏi băn khoăn. GS Hiền còn kể lại sự tâm đắc của ông về công trình dùng sọ (gáo) dừa khô để chế tạo mũ bảo hiểm - một “phát minh xanh” độc đáo của bốn năm về trước. Tuy nhiên, khi đài RFI phỏng vấn ông về “ứng dụng” thì ông vẫn dùng từ “chắc là không xa lắm...”.

Và thời gian bây giờ là đã hơn bốn năm mà công trình đoạt giải nhất ấy vẫn chỉ là những ứng dụng khiêm tốn ở đâu đó. “Ngay cả các nhà khoa học có các công trình sản xuất ra cũng phải có các “bàn đỡ” bên ngoài... Riêng công trình, ý tưởng của các sinh viên đi vào thực tiễn cần có khâu ở giữa, khâu trung gian nữa, đó là vấn đề cực kỳ quan trọng” - GS Hiền nói.