Trầu xanh như linh hồn trinh nữChẳng chịu nguôi quên duyên kiếp trời banYêu đến cạn lòng vẫn bao ngờ nghệchĐược thắm đỏ một lần dẫu chết cũng đành cam

(Trầu cau)

Có được một lời nguyền như thế, nhận được một lời nguyền như thế thì sống ở trên đời cũng không vô ích vậy. Thơ ấy là thơ của hiến dâng và ban tặng. Thơ ấy làm cho con người tự hào và tự tin ! Thơ ấy là thơ của một tâm hồn dịu dàng, tinh tế. Ngọn gió thiếu nữ còn thổi dọc đời người, dầu mong manh như một tiếng thở dài:

Ngọn gió thiếu nữVẫn thổi về khe khẽNhững đêm trời biếcNụ tầm xuân lớn thở dài…Lối vu vơ rơi lối thu phai…

Thơ Trần Kim Hoa như lạt mềm buộc chặt, hồn nhiên và thanh khiết lạ lùng. Có những khi chị tự thú chân thành và dễ thương làm sao: "Có một thời, em trẻ trung, em là bông hoa mang tên hờn dỗi. Bông hoa nở bốn cánh, một cánh còn như dấu hỏi giữ gìn hương… Để bây giờ, bây giờ không quên, dầu chẳng còn đôi bím tóc cho em tết lại, trăm nghìn thương nhớ gửi về đâu?" (Bông hoa năm cánh)

Cũng có lúc, tự ý thức về mình, chị viết những câu thơ đầy tự hào, tự trọng: Em cười bên bếp như men rượu, rồi ngay sau đó là một nỗi buồn thẳm sâu:

Đêm ấy đi về cổ tíchÁo khăn em đến bên ngườiChân không bước vào đêm ấyBén đất chiêm bao đến giờ

Những nuối tiếc và hoang mang ấy có lẽ sẽ đi theo suốt một đời, bởi vì Em giấu đâu nồng nàn, một thời yêu như bão?, và cũng bởi vì Người dứt áo ra đi từ buổi ấy, màu áo xưa phiêu dạt nơi nào, hoa tím đợi gốc vườn thơ ấu, bốn mùa dâng sương khói cồn cào! (Thơ viết trên bờ cát). Rồi cũng trong tâm cảm ấy, chị kêu lên thảng thốt:

Ôi tường lan, tường lanMột đời bao thề thốtMột đời bao phân lyMàu hoa kia có biết?

(Hoa Tương Lan)

Là phụ nữ, dẫu là người phụ nữ làm thơ, Kim Hoa vẫn hiểu rằng "có tiềng vọng quá khứ, nhắc nhớ em bổn phận", và tự ý thức rằng: "Em chỉ là giọt nắng, phiêu diêu trên vai anh, em chỉ là ngọn gió mong manh trên tay anh" rồi hồi hộp đợi chờ một phán quyết kinh hoàng:

Em chỉ làĐiều anh sắp nóiYêu hay không yêu

(Em chỉ là…)

Trong cái ngõ nhỏ tâm tình của Lối tầm xuân này, người thơ cứ đi mải miết trong phấp phỏng âu lo, trong một ngoái nhìn hoài niệm, rằng "giá cứ mãi em là em ngày ấy", rằng "giá cứ mãi anh là anh ngày ấy", để rồi thức ngộ:

Xuân thiếu phụ những hoàng hôn cháy đỏMỗi sợi tóc em một sợi khói lam chiều

(Lối tầm xuân)

để rồi tự cảm như vầng trăng trung trinh:

Hết một thời lòng yêu như thác trắngNẻo đường xưa về lại chỉ mình emNgười như gió, như mây, như ánh sángTa như vầng trăng lặng lẽ đứng bên ghềnh

(Nẻo đường xưa)

Vầng trăng ấy cứ mãi mãi như vầng trăng mười bảy tuổi, mãi mãi như trái tim mười bảy tuổi. Và khi ấy, thơ vang lên trong thổn thức bồi hồi: "Có một trái tim, khắc ghi mùa xuân đầu tiên, lá hoa ngập ngừng trên lối hẹn. Bao gió mưa qua, bao tháng năm trôi, mùa xuân vẫn mười bảy tuổi, tình yêu vẫn mười bảy tuổi. Có một trái tim đinh ninh chín nhớ mười thương, suối sâu nào cũng lội, núi cao nào cũng qua. Lời yêu bắc cầu giải yếm ánh mắt níu những chân trời…" (Có một trái tim). Tuy nhiên đó chỉ là mơ mộng mà thôi, cuộc đời đâu phải thế. Có khi thơ Kim Hoa già dặn và từng trải lạ lùng, ấy là khi nhà thơ đối mặt với đời thường nghiệt ngã và chợt nhận ra phía trái của vầng trăng:

Ta với người gần như không mà muôn vàn xa cáchÁnh mắt đốt cháy ruột ganNụ cười như gió thoảngLời mơ mơ đi giữa nhân gian … Tóc thôi xanh cuối nẻo đường rừng

(Ta với người)

và cả phía sau của ngôi nhà hạnh phúc:

Sự lầm lạc hiện diện trong ngôi nhà tình yêuNỗi bẽ bàng trong giấc mơChỉ thuộc về riêng em … Có những giọt mưa sám hốiChảy xuống tự trời cao

(Những cơn mưa không tạnh)

Thơ Trần Kim Hoa không nói nhiều về những điều cao xa mà tập trung suy tưởng về những nỗi đời, nỗi ngưòi, về thân phận người phụ nữ và hạnh phúc lứa đôi. Nhiều khi chị tự dằn vặt mình bởi những cớ không đâu mà nghe xa xót lạ lùng:

Và em sẽ quên rằng, em đãTừng ở đây cười nói vu vơTừng say đắm, vụng về, ngốc nghếchTừng lạnh băng, tan nát, thẫn thờ…

Đọc những dòng thơ ấy, ta bỗng dưng nhớ đến thơ của nữ thi sĩ Nga Ônga Bécgôn. Thì ra. Những thi sĩ đàn bà trên thế gian này đều có chung một điểm, ấy là sự rộng lượng và cả tin đáng nể phục và kinh hãi:

Năm tháng đắng cay hơn, năm tháng ngọt ngào hơnEm mới hiểu bây giờ anh có lýDù chuyện xong rồiAnh đã xa cách thếEm hát khác xưa rồi, khóc cũng khác xưa theo…

(Gửi Bôrix Goócnilốp)

Có phải vì vậy mà Kim Hoa thề nguyền "Được thắm đỏ một lần dẫu chết cũng cam".