Phóng to

Poster của nhạc kịch Lennon

TTO - Sau nhiều lần trì hoãn, nhạc kịch Lennon đã chính thức công diễn trên sân khấu Broadway vào hôm qua 14-8, nhận được rất nhiều lời khen ngợi. Như ápphích quảng cáo, nhạc kịch Lennon đã lột tả được tiếng nói, âm nhạc và cuộc đời của John Lennon.

Tất cả các cảnh trong vở xâu kết lại thành một hành trình đi khám phá chính bản thân của John Lennon. Chín nhân vật nam nữ ở nhiều độ tuổi và sắc tộc cùng thể hiện vai John từ hồi thơ ấu ở Liverpool, đến “hội chứng Beatles”, mối tình với Yoko Ono và cuộc sống của John tại Mỹ trước khi bị một gã tâm thần bắn chết tại căn hộ gần Central Park, 1980.

Đánh động nhất ở cảnh kết: khi nghe tiếng súng nổ tại khu thượng vùng Manhattan, viên cảnh sát New York chạy đến và phát hiện John Lennon đã bị ám sát, anh liền hỏi John có biết mình là ai, và John đã nhận ra điều đó.

Phóng to

John Lennon và Yoko Ono (Julie Danao-Salkin đóng)

Ngay lúc đó, bản nhạc Imagine nổi tiếng nhất của John cất lên, màn hạ xuống và hình ảnh John cùng Yoko đàn hát bên cây đàn piano trắng được chiếu trên sân khấu đọng lại trong tâm trí khán giả.

Yoko Ono “thật” cũng đã đến xem và chúc mừng buổi diễn trong ngày ra mắt. Ono nói bà như được sống lại giây phút hạnh phúc với John.

Tuổi Trẻ Online xin giới thiệu bài phỏng vấn với đạo diễn Don Scardino để hiểu thêm nhiều điều về John Lennon, về triết lí sống của anh, và cũng học được cách dàn dựng một vở nhạc kịch ở xứ người về một nhân vật đã trở nên huyền thoại.

* Anh đã bắt đầu ý tưởng như thế nào?

Phóng to

Nhân vật John Lennon (Will Chase đóng)

- Điều đầu tiên tôi tự hỏi chính mình là cuộc đời của John đã trải qua như thế nào. Vâng, đời anh là một chuỗi ngày đi tìm kiếm chính mình để xem mình là ai. Anh đã trải qua bao cảnh vật đổi sao dời, mà hầu như đều được phơi bày ra trước công chúng, hầu để chứng minh “là John” thì phải ra sao.

Anh cũng có một tuổi thơ bất hạnh: cha mất, mẹ bỏ rơi, được dì mang về nuôi. Đến hồi niên thiếu, mẹ anh quay lại, để rồi khi tình mẹ con thắm thiết trở lại thì bà lại bị một gã say rượu tông xe. Những điều đó khiến John căm giận thế giới. Nhưng rồi anh cũng nguôi ngoai. John 40 tuổi đã rất yêu thế giới, nhìn cả thế giới như một ngôi nhà, nhìn mọi người đều là anh em. Anh là một người của hòa bình, và chắc hẳn đã ra đi trong an bình, dù anh bị ám sát.

* Anh muốn người khác học được điều gì từ nhạc kịch Lennon?

Phóng to

Những màn hình chứa đầy hình ảnh của kí ức được đặt trên sân khấu để dẫn dắt câu chuyện

- À, Beatles thì mọi người đã biết rõ. Nhạc kịch này muốn giới thiệu cho mọi người về sự nghiệp solo của John, về cuộc đời thật của anh. Anh là một người viết ca khúc và nghệ sĩ trình diễn cừ khôi. Anh cũng là nhà hoạt động hòa bình lớn từng nằm trong “sổ bìa đen” của chính quyền Nixon vì những hoạt động chống lại chiến tranh tại VN. Anh còn là người tình cuồng nhiệt. Chuyện tình của anh và Yoko chắc hẳn là chuyện tình tuyệt diệu nhất thời đại chúng ta. Anh cũng là người mở lối cho hàng triệu người nhìn rõ vào chính tâm can mình và khám phá xem mình là ai.

* Anh có tin rằng những thông điệp và triết lí sống của John vẫn còn giá trị?

- Cũng giống như câu chuyện trên chuyến tàu ra đi tìm đường cứu nước của Gandhi. Khi ấy, một phóng viên đã chạy tới hỏi ông: “Ông có muốn nhắn gửi điều gì đó cho dân tộc?”. Sau một hồi lâu im lặng, ông đã viết vội vài chữ và gửi cho phóng viên như sau: “Đời tôi chính là thông điệp”.

Phóng to

Thông điệp “Chấm dứt chiến tranh”

Tương tự, khi John có thẻ xanh (căn cước trở thành công dân nước Mỹ - ND), một phóng viên hỏi anh liệu anh có ảnh hưởng tới giới trẻ, John đã trả lời: “Tôi là một nghệ sĩ. Những gì tôi ảnh hưởng đến người khác chính là cách tôi sống”. Và cách sống của anh chính là niềm tin vào sức mạnh của Sự thật và Nghệ thuật.

Anh tin rằng mọi người chúng ta đều là Một và Hòa bình là điều có thể. Anh tin mọi người ngày hôm nay có thể sống tốt hơn ngày mai. Anh cũng tin vào niềm hân hoan của Rock and Roll. Âm nhạc của anh vẫn còn giá trị với mọi người đấy thôi.

* Ai đóng vai John Lennon trong nhạc kịch Lennon?

- Tôi đã quyết định cách tốt nhất để diễn tả mọi thay đổi trong đời của John không phải để cho một người diễn, nhưng là cả một tập thể diễn viên đóng vai John. Đàn ông, đàn bà, già, trẻ, da đen, da trắng, áo nâu, áo hồng. Những vở thu hút đều có ý tưởng “táo bạo” khi dàn dựng, và đây là ý tưởng táo bạo của tôi.

* Liệu với ngần ấy người thủ vai John có làm cho sân khấu lộn xộn?

Phóng to

“Tứ quái” Beatles trong nhạc kịch Lennon

- Những gì tôi có được chính là nhận thức về những trải nghiệm thực sự của John. Tôi cảm được cả suy nghĩ và tinh thần, cũng như âm nhạc của anh. Chính vì điều đó, tôi càng không muốn các diễn viên đóng vai John sẽ là một người bắt chước anh. Như thế, người ta sẽ đặt câu hỏi: “Anh này có giống John không? Giọng hát giống John không? Giọng nói có phải là giọng xứ Liverpool không?”. Chín diễn viên khi lên sân khấu đều có thể là một “kênh” của John với đầy đủ tinh thần của anh, nhưng vẫn là chính họ. Họ là người kể chuyện hóa thân vào những quãng đời của John.

* Sử dụng ngôn từ của John chứ?

Phóng to

Dàn diễn viên của nhạc kịch Lennon

- Dĩ nhiên. 90% đối thoại lấy từ hàng trăm cuộc phỏng vấn mà anh và Yoko đã trải qua hàng nhiều năm. Tôi muốn Lennon là người dẫn chuyện, vì thế tôi đã lược các cuộc phỏng vấn và ráp nối chúng lại. Vài cảnh là bản sao những sự kiện đã diễn ra thật sự ngoài đời, nhưng phần lớn đều là lược thoại của John.

Vở kịch chính là tiếng nói, giọng điệu và quan điểm của anh. Bởi vì khi tôi trả lời câu hỏi “Anh ao ước điều gì?”, chắc hẳn đó sẽ là một buổi chiều với John. John ngồi trên sân khấu với chiếc guitar thùng, kể cho chúng ta nghe những giai thoại và hát.

* Có diễn viên nào khác trong vở Lennon hay chỉ có John mà thôi?

- Tất nhiên là có, từ dì Mimi cho tới Strom Thurmond, từ Paul, George và Ringo cho tới J.Edgar Hoover và Jerry Rubin... Tất cả là những người đã từng sống thời đại của anh. Bởi thế vở như là một lát cắt lịch sử thông qua cuộc đời John.

* Ai đóng các vai đó?

- Mọi người. Mọi người đóng vai mọi người! Và chẳng có ai rời sân khấu. Khi diễn xong cảnh của mình, họ sẽ ngồi xuống và theo dõi, họ là chứng nhân của các sự kiện. Cả ban nhạc sẽ không rời sân khấu.

* Xin anh cho biết về âm nhạc vủa vở. Đây sẽ là một màn phô diễn rock'n'roll hay các nhân vật tự hát với nhau?

- Cả hai. Bài hát thốt ra tự nhiên từ những cuộc đàm thoại và được các diễn viên hát trên sân khấu. Số khác được trình diễn như một bữa tiệc rock'n'roll. Chúng tôi thực hiện một hòa nhạc mini từ các ca khúc trong album Double Fantasy bởi vì đây là những bản mang tính cá nhân. Chúng tôi cố tái tạo âm thanh đó. Mỗi ca khúc phải thích hợp với tổng thể vở diễn, nhưng không phải lúc nào cũng ngập tràn âm thanh rock'n'roll.

* Yoko Ono có hỗ trợ gì về phần nhạc?

Phóng to

Đạo diễn Don Scardino (trái) và Yoko Ono (giữa) trong ngày diễn ra mắt

- Bà ấy sở hữu tất cả sáng tác cá nhân của anh. Vì thế tôi cần sự cho phép của bà. Điều may mắn là bà rất ủng hộ vở diễn khi lần đầu tiếp xúc với tôi. Chúng tôi có được lời cầu chúc thành công từ một nhân vật còn sống được thể hiện trên sân khấu. Vai Yoko Ono đã xuất hiện trong những cảnh cuối rất vui và xúc động.

Yoko cũng đã xem qua kịch bản và rất hài lòng. Bởi thế vở diễn còn mang giá trị chân thật. Nhưng bà cũng hào hiệp cho phép tôi kể chuyện theo lối riêng của mình, từ quan điểm của mình. Bà còn cung cấp cho chúng tôi hai bản nhạc chưa từng ghi âm và công bố của John và một bản thứ ba đã được Ringo Starr ghi âm. Cả ba đều là món quà vô giá và tôi đã sử dụng tất cả trong vở diễn. Bà ấy quả là người tuyệt vời, một ngôi sao thật sự trong thế giới nghệ thuật, một nhà tư tưởng độc đáo. John từng nhận định Yoko là thầy của anh, và tôi cũng tin như vậy.

* Những bản nhạc đó tên gì?

- Bản Cooking In The Kitchen of Love rất sống động. India, India là một giai điệu đẹp kể về tâm trạng của John khi ở Ấn Độ, đang lúc người tình yêu dấu lại ngóng chờ anh ở quê nhà Anh. Còn bản I Don't Want to Lose You lại là một bản tình ca bi thương và buồn thảm nhất mà John từng viết.

* Anh cảm thấy thế nào khi Yoko Ono tặng anh những ca khúc đó?

- Lúc đó đầu tôi muốn nổ tung. Chúng tôi rất tự hào vì được trình diễn chúng đầu tiên trong vở Lennon. Tôi cảm nhận được rằng sự ủng hộ của Ono là tấm vé có giá trị nhất cho sự vững tin vào thành công của vở diễn.