Phóng to

Tổng thống Mỹ Barack Obama đưa ra thông điệp liên bang ngày 26-1, nhắc nhở người dân Mỹ về sự tụt hậu trong quá khứ trước Liên Xô và thất bại trong tương lai trước Trung Quốc, Ấn Độ nếu không thay đổi - Ảnh: AFP

Mở đầu bài phát biểu về tình hình liên bang bằng một phân tích không né tránh đối với những thực tế kinh tế, ông Obama nhấn mạnh: “Thế giới đã thay đổi và đối với rất nhiều người, sự thay đổi này rất đau đớn”. Ông lưu ý: “Luật chơi đã thay đổi. Trong một thế hệ, các cuộc cách mạng công nghệ đã biến đổi cách chúng ta sống, làm việc và kinh doanh buôn bán”.

Ông Obama nhắc tới Trung Quốc, Ấn Độ như những ví dụ về việc các chính quyền nơi ấy đã nhận ra sự thay đổi của thế giới và họ đã thay đổi chính sách điều hành ra sao để phù hợp với tình hình mới. Ông cũng nhắc tới sự kiện cách nay 50 năm, khi Liên Xô vượt qua Mỹ trong cuộc chạy đua vào vũ trụ.

Nhắc như vậy để ông cảnh báo người Mỹ về thất bại trong quá khứ và những thất bại có thể đến trong tương lai nếu chính quyền Mỹ không thay đổi về điều hành, và mỗi người dân Mỹ không được tiếp cận đầy đủ các dịch vụ giáo dục, y tế để phát triển khoa học, công nghệ. Ông nhấn mạnh người Ấn Độ và Trung Quốc đã bắt đầu dạy con cái họ sớm hơn, dài hơn, đặt trọng tâm vào các môn khoa học và toán.

“Họ đầu tư vào nghiên cứu và công nghệ mới. Trung Quốc vừa trở thành nơi sở hữu cơ sở nghiên cứu năng lượng mặt trời tư nhân lớn nhất thế giới và đã có chiếc máy tính nhanh nhất thế giới” - ông Obama nói.

Đối mặt với sự trỗi dậy của các cường quốc công nghiệp mới như Ấn Độ và Trung Quốc, ông Obama kêu gọi người dân Mỹ không được thất vọng khi nhấn mạnh Mỹ vẫn là một nền kinh tế giàu có nhất thế giới.

“Phải, thế giới đã thay đổi. Cạnh tranh việc làm là chuyện có thật. Nhưng không nên để điều đó làm chúng ta nản lòng, mà phải là kích thích chúng ta” - ông Obama nhấn mạnh và kêu gọi những người Cộng hòa ủng hộ các kế hoạch đầu tư vào đổi mới, giáo dục và công nghệ để nước Mỹ có thể cạnh tranh trong thị trường toàn cầu hiện nay.

Đề cập các kế hoạch, chính sách trong thời gian tới, Tổng thống Obama cho biết sẽ tập trung vào phục hồi nền kinh tế, tạo việc làm. Trong những tháng tới, Chính phủ Mỹ sẽ sáp nhập, tái cơ cấu chính phủ liên bang trong bối cảnh phải thắt chặt chi tiêu.

Tuy nhiên, ông khẳng định sẽ không cắt giảm mức đầu tư vào sáng kiến phát minh và giáo dục, vì làm như vậy chẳng khác nào cắt bỏ một động cơ của chiếc máy bay để làm cho nó nhẹ bớt khi nó đang chao đảo trên bầu trời vì nặng.

Ông Obama mong muốn các đối thủ của mình, giờ đang kiểm soát Hạ viện và chiếm đa số tại Thượng viện, cùng chia sẻ trách nhiệm điều hành đất nước. “Các luật mới sẽ chỉ được thông qua nếu có sự ủng hộ của cả Dân chủ và Cộng hòa. Chúng ta sẽ cùng nhau tiến lên, hoặc là không thể làm gì hết” - ông Obama lưu ý.

Nhưng, xem chừng các đối thủ của ông Obama khó cùng chia sẻ. Phe Cộng hòa yêu cầu ông Obama cắt giảm ngân sách ngay lập tức. Chủ tịch Ủy ban ngân sách Hạ viện, nghị sĩ Paul Ryan thuộc phe Cộng hòa, lên án ông Obama đã đẩy nước Mỹ, vốn đang còng lưng dưới món nợ 14.000 tỉ USD, vào vòng xoáy hủy diệt.

“Đất nước chúng ta đang bước gần đến bờ vực. Chúng ta ở vào thời điểm mà nếu sự chi tiêu của chính phủ không được kiểm soát thì thế kỷ tốt đẹp nhất của nước Mỹ sẽ trở thành quá khứ” - ông Paul Ryan phản ứng trước thông điệp liên bang của Tổng thống Obama.

Ông cho rằng, như báo Washington Post cho biết, kể từ khi cầm quyền, ông Obama đã ký các điều luật tăng mức chi tiêu gần 25% cho các cơ quan nhà nước. Trong hơn một năm rưỡi kể từ khi bắt đầu phục hồi kinh tế, ông đã không tạo ra đủ việc làm cho 14,5 triệu người thất nghiệp.

Thách thức lớn nhất của ông là tiếp tục tăng trưởng, trong khi phải tiếp tục cắt giảm ngân sách. Nhà Trắng ước tính nợ công sẽ vượt quá 70% tổng sản lượng của nước Mỹ vào năm 2012 và tiếp tục tăng cho tới năm 2015.

Nếu cứ như vậy thì chẳng mấy chốc sẽ đối mặt với thảm họa nợ công nguy hại tới mức mang chủ quyền quốc gia ra cầm cố như một số quốc gia châu Âu hiện nay.