Phóng to

Thầy Khanh Rong đang vẽ

TTCN - Có một thầy giáo dạy vẽ người dân tộc Khơme ở Trường cấp I - II xã Thạnh Trị (Sóc Trăng) mù một mắt, cụt cả hai bàn tay, đạt danh hiệu giáo viên dạy giỏi. Tôi bất ngờ khi thấy thầy Khanh Rong dùng hai cẳng tay cầm kéo, cầm cọ vẽ, cầm viết... làm đạo cụ cho các học sinh tham gia hội diễn Hoa phượng đỏ, thầy cười chất phác: “Tôi làm việc gì cũng được, giáo viên dạy vẽ, sinh hoạt cá nhân, lao động đồng áng”.

Chú mục đồng khuyết tật 12 tuổi xin vào lớp 1

Thầy Khanh Rong nhớ lại: “Ngày hôm đó chúng tôi giữ trâu mướn, cho trâu ăn trên đồng Tà Niền. Chiều gần tối chúng tôi lùa trâu về trên con sông thì thấy trái mìn M14 trôi sông. Bốn thằng vớt lên thì mìn nổ. Thằng Phal chết tại chỗ. Tôi đứng gần bị văng miêng cụt hai tay, đui con mắt, hàng chục vết thương trên người. Còn hai thằng nữa ở xa bị thương nhẹ, không sao”.

Cha mẹ của Khanh Rong nghèo lắm, lại đông con. Ngày xưa cha mẹ sinh cậu trong túp lều của vợ chồng người cu li đập đá mướn. Lên bảy tuôi Khanh Rong phải chăn dê mướn để kiếm cơm. Từ khi thương tật, cậu bé Khanh Rong không được chủ trâu nào mướn. Hằng ngày nhìn thấy các bạn nhỏ tung tăng cắp sách đến trường, Khanh Rong cũng muốn được đi học và ra ngôi trường đầu xóm lén nhìn bạn bè học.

Về nhà, cậu chụm hai cẳng tay kẹp cây que tập viết trên mô đất ướt thay cho giấy trắng học trò. Năm lên 12 tuổi, Khanh Rong ngập ngừng bước vào Trường tiểu học xã Thạnh Trị năn nỉ cô giáo cho học lớp 1. Cô giáo nhìn chằm chằm cậu bé lớn tồng ngồng, da đen sạm, tóc vàng hoe, cụt cả hai tay, hỏng một mắt và nói: “Cụt tay cầm viết sao được mà học. Chừng nào cầm bút viết được mới cho vô học!”

Nghe cô giáo nói, Khanh Rong mượn cây viết, chụm hai cẳng tay lại viết, vẽ cho cô xem. Những nét viết từ từ hiện lên trên giấy. Cô giáo liền cho học thử. Thầy Khanh Rong nhớ lại: “Được học mình mừng hết biết, mặc kệ, bạn bè chọc thằng cụt, thằng đui. Năm nào mình cũng đứng nhất lớp và đoạt giải nhất học sinh giỏi văn lớp 5. Học xong lớp 10, mấy chú ở xã Thạnh Trị kêu nghỉ học về giúp việc ban văn hóa xã nhà”.

Bài thi đạt điểm thủ khoa

Năm 1985, Khanh Rong nộp hồ sơ dự thi Trường trung cấp Nghệ thuật tỉnh Hậu Giang (chuyên ngành hội họa). Chờ mãi không có kết quả, Khanh Rong tìm đến trường hỏi thăm thì mới biết ông hiệu trưởng xem hồ sơ thấy anh bị thương tật nên cho rớt, không chấm bài thi. Chờ đến kỳ tuyển sinh năm sau, Khanh Rong lại nộp hồ sơ dự thi tiêp. Anh phải trải qua bốn môn thi trang trí, hình họa, văn học, lịch sử. Lần này đồng bào dân tộc Khơme ấp Trương Hiền mừng không ngủ khi được tin Khanh Rong cụt hai tay đoạt thủ khoa kỳ thi... vẽ! Khanh Rong không chỉ học giỏi mà còn làm giỏi để gửi tiền về phụ giúp gia đình.

Sau khi tốt nghiệp Khanh Rong tiếp tục làm việc tại Ban văn hóa xã và hợp đồng dạy mỹ thuật cho Trường cấp I - II Thạnh Trị. Thầy giáo Khanh Rong được Phòng GD-ĐT Thạnh Trị tuyển dụng chính thức. Suốt 10 năm đứng trên bục giảng, thầy giáo Khanh Rong đều là giáo viên dạy giỏi huyện Thạnh Trị nhiều năm liền. Ở tuổi đời ngoài 40, thầy giáo Khanh Rong sống đời đạm bạc, gần gũi với bạn bè đồng nghiệp, bà con nông dân và luôn hết mình với các thế hệ học trò.