Kính tặng thầy Phạm Văn Thắng - trường Đại học Quảng Nam

Qua lời giảng cùng những buổi chuyện trò cởi mở, thân tình, thầy đã đánh thức và làm lớn dần trong tôi tình yêu đối với môn học và cả tình cảm nghề nghiệp mà khi ấy tôi còn nhiều bỡ ngỡ và không ít dao động. Tôi tâm đắc câu thầy răn dạy: "Phải luôn luôn khiêm nhường trước lịch sử và cuộc sống". Tôi hiểu đó không chỉ là phương cách làm việc, cách đặt mình trước vấn đề lịch sử đặt ra mà còn là cánh đối nhân xử thế của thầy ở đời.

Mấy năm chen lấn nơi phố thị tôi càng ngẫm ngợi trọn vẹn hơn câu nói ngắn gọn chất chứa đầy ý niệm ấy. Vẫn nhớ mồn một những phút giây sâu lắng khi thầy giảng bài "Cách mạng tư sản Pháp – 1789", mà lớp chúng tôi gọi đó là tiết học “sống cùng quá khứ, hít thở không khí quá khứ". Lịch sử qua giờ học của thầy ắp đầy những éo le, khúc khuỷu cùng những biến cố dồn dập dưới cái nhìn đa chiều cạnh như một thứ hấp lực cuốn hút thôi miên qua từng câu chữ. Giờ của thầy, giảng đường không còn một chỗ trống. Những lời giảng khúc triết, sinh động và những câu chuyện để nghiệm sinh không chỉ gợi mở trong chúng tôi những suy tư, trăn trở với thời cuộc mà còn mang lại nhiều trải nghiệm lịch sử thú vị, hữu ích không thể nào quên.

Chúng tôi cũng học được từ thầy cách xử lý tình huống sư phạm rất ấn tượng, mới mẻ và sắc sảo sẽ không tìm thấy trong bất kỳ cuốn giáo trình nào. Nhớ buổi học đầu tiên của chuyên đề “Phương pháp giảng dạy lịch sử" do thầy hướng dẫn, lời "phi lộ" đồng thời cũng là câu hỏi thầy đặt vấn đề cho chúng tôi: “Cái gì đã kích động thái độ không thiện cảm với việc giảng dạy môn Lịch sử? Tại sao môn học này trở nên nặng nề, đầy nghi hoặc đến thế?...”. Tiếp đó là một buổi học “đối thoại" sôi nổi đến mức căng thẳng đúng chất dân “Quảng Nam hay cãi"…

Thầy chỉ đóng vai người cầm trịch, để chúng tôi thảo luận đưa ra những kết luận mà trong đó có nguyên nhân rất lớn do lỗi từ người thầy. "Vậy người thầy giáo Sử tương lai phải chuẩn bị những gì và sẽ làm gì để đứng vững khi bước lên bục giảng?" - thầy đặt lại vấn đề. Và chúng tôi tiếp tục cùng nhau tranh luận để tìm ra những giải pháp thực tiễn mà việc giảng dạy lịch sử phổ thông đặt ra. Tiết học ngắn lại nhưng tình yêu nghề, hiểu nghề trong mỗi chúng tôi được đẩy dài thêm.

Sau này trong lứa chúng tôi, nhiều bạn đã trở thành giáo viên dạy giỏi môn Sử các cấp, được học trò yêu mến. Đó chính là kết quả lòng tận tâm và cảm hứng mà thầy truyền cho chúng tôi, những điều dường như rất khó truyền thụ nhất trong nghề giáo, nhưng thầy đã làm được một cách đơn giản.

Buổi học cuối, thầy tâm sự nhiều về nghề nghiệp, kể về kinh nghiệm thực tế giảng dạy phổ thông khi thầy còn công tác ở huyện Thăng Bình… Chúng tôi còn nhận được những lời căn dặn quí báu, thân tình như của một đồng nghiệp, một người anh đi trước. "Phải kiên tâm trì chí thì các bạn mới có thể chen lách vào ngõ hẻm giữa những con chữ để bắt chúng “nhảy múa” với hiện tại, và phải hiểu cái gì ẩn tàng nằm dưới những trang sánh giáo khoa mới có thể thổi hồn vào bài giảng bằng cả sự rung cảm từ trái tim một người thầy dạy Sử".

Thầy cũng không quên căn dặn chúng tôi phải luôn tự học, "học để làm thầy và học để làm người". Hàng trăm bạn bè đồng môn cùng lứa hay khác lứa mỗi khi có dịp tụ họp luôn nhắc nhớ những lời thầy dạy năm ấy và luôn tự hào vì là học trò của thầy. Những kiến thức quí báu mà thầy truyền giảng sẽ là hành trang trên đường đời để nhiều học trò tiếp nối sự nghiệp cao cả của thầy.

Riêng tôi, ra trường, không xin được việc làm, ước mơ cháy bỏng được làm thầy đành gác lại, rồi ngã theo một ngã rẽ khác. Nhưng mỗi khi đến dịp 20-11 là những kỷ niệm về thầy, về mái trường Cao đẳng sư phạm Quảng Nam (nay là Đại học Quảng Nam) lại ùa về. Nhớ cái dáng khom gầy tất tả, gương mặt ngời ngời, giọng hào sảng lại nặng trịch xứ Quảng cùng cái chém tay quyết liệt trong bài giảng đầy tâm huyết ngày xưa của thầy, lòng tôi cứ dậy lên, xốn xang, đau đáu về một mơ ước chưa thành.

Đã lâu rồi không về thăm thầy, thầy bây chừ đã già hơn và vẫn miệt mài lặng lẽ dìu dắt, dạy dỗ ươm đúc những thế hệ non trẻ. Xin mượn bài viết ngắn ngủi này, thay lời những học trò cũ xin gửi đến thầy lời tri ân sâu sắc, lời chúc hạnh phúc, sức khỏe để tiếp tục cống hiến cho sự nghiệp trồng người cao quí, thiêng liêng!