Phóng to

Mấy mươi năm trôi qua, địa danh Thành cổ và những người chiến sĩ nằm xuống nơi đây trở thành một cõi lưu niệm thiêng liêng trong lòng mọi người VN, một điểm hẹn truyền thống của bao thế hệ. Bởi, kể sao cho xiết sự mất mát ở đây, và cũng kể sao cho xiết những tấm gương sáng ngời đẹp đẽ của những con người đã cống hiến tuổi xuân cho Tổ quốc!

Ai đã từng đến thăm di tích lịch sử này, đứng trước ngọn tháp cao vút lên trời, bên cạnh một giếng hình trăng âm vào lòng đất như một sự tương hợp của âm dương, của lưỡng nghi mới hiểu tấm lòng, ước muốn của những người còn sống sót sau cuộc chiến tàn khốc trên mảnh đất này: bằng một kiến trúc mang đậm triết lý phương Đông, những người xây dựng ngọn tháp mong sao từ cõi âm, anh hồn những chiến sĩ sẽ siêu thoát, bay lên cõi vĩnh hằng, hòa vào “hạo khí anh linh” của đất nước.

Tôi đến Thành cổ vào một sáng mưa bão của miền Trung; đứng trên ngọn tháp thiêng cao ngất nhìn xuống chung quanh, nghe anh bộ đội trẻ say sưa thuyết minh trong từng cơn gió thổi ào ào lạnh buốt về bao nấm mồ tập thể dưới chân mình, về mảnh đất “đến một viên gạch cũng không còn nguyên vẹn”.

Cùng các bạn từ vùng châu thổ sông Cửu Long ra đây, tôi cũng sờ lên từng khối đá vuông tạc văn bia ghi dấu 81 ngày đêm chiến đấu hào hùng của Quảng Trị năm 1972 mà nghe như máu đang chảy rần rật, sôi sục trong thân thể, nghe như từng dòng máu năm xưa tuôn xuống đất này vẫn còn tươi rói, nóng bỏng...

Tôi cũng đã nhìn thấy trong khu tham quan những nụ cười thách thức bom đạn của những người tuổi trẻ “mãi mãi tuổi thanh xuân” trên từng khung hình, nhìn cha con lão ngư dân đêm đêm đưa bộ đội vào Thành cổ chiến đấu nay chỉ còn là những nụ cười đọng lại, thật yêu đời, lạc quan, những nụ cười sao khiến ta trào nước mắt…

Những người dân đất Quảng không bao giờ lãng quên cuộc chiến hào hùng khốc liệt ấy dù đã hơn 30 năm. Mỗi năm, cứ ngày 27-7, dòng Thạch Hãn “đáy sông còn đó bạn tôi nằm” ấy lại nồng ấm hội thả đèn trên sông.

Từng chiếc bè nhỏ kết lại với rất nhiều đèn nến sẽ được thả đầy trên mặt sông, lấp lánh sáng ngời như cả một dòng sông hoa trôi dài trên sóng nước như nỗi nhớ thương, ngậm ngùi vẫn còn mãi không nguôi trong lòng người dân đất này. Những hình ảnh cứ như in trong mắt nhìn, trong cảm xúc tôi, người chưa từng được sống vùng non Mai sông Hãn mà sao cứ dào dạt, bâng khuâng khi nghe kể.

Nhắm mắt lại, tôi hình dung những chiếc đèn thắp sáng cả dòng sông Thạch Hãn. Và những nụ cười của bao chiến sĩ năm xưa, không chỉ ở Thành cổ mà ở khắp nơi trên đất nước, những nụ cười “vẫn mãi là hai mươi tuổi” kia sao cứ lung linh đẹp đẽ đến nao lòng...