Phóng to

Người mẹ gầy gò, bệnh tật với gánh rau vỉa hè - Ảnh: Nguyễn Ngọc Tú

Vừa nhặt rác vừa đi học

Chúng tôi tìm về xóm Dinh xã Quảng Bị, Chương Mỹ, tỉnh Hà Tây) một ngày cuối tuần - khi Hùng trở về nhà với mẹ. Trước mắt chúng tôi là một ngôi nhà, không, một căn lều lụp xụp, bên trong chỉ đủ kê hai chiếc chõng tre và chiếc bàn học xiêu vẹo.

Mẹ Đặng Minh Hùng là chị Đặng Thị Bốn, vốn là công nhân công trình thủy điện Hòa Bình. Năm 1989, chị Bốn về nghỉ theo chế độ. Không biết mặt cha từ lúc chào đời, từ nhỏ Hùng đã phải lùng sục như con rái cá ngoài đồng, dưới sông để mò từng con hến, con cua... cho mẹ kịp đi chợ đổi lấy từng cân gạo, rảnh khoai.

Khi ốc, hến, tôm cá... hiếm dần, Hùng cầm một chiếc túi nhựa ra bãi rác bới nhặt từ năm 10 tuổi cho đến tận hôm nay. Ngày mưa rét cũng như nắng rát mặt, có một cậu bé mồ côi xóm Dinh lùng sục khắp xó xỉnh, bới móc từng bãi rác để tìm những mẩu sắt vụn, cái chai, cái lọ, vỏ bia, hay những mảnh nilông cũ... đem bán lấy tiền.

Cho đến năm lớp 9, chưa có xe đạp, cậu bé rạc chân đi bộ ngày hàng chục cây số. Đồng tiền có được từ việc nhặt rác Hùng đưa cả cho mẹ đóng tiền thuế đất, đong gạo ăn hằng ngày và cả cho học phí, tập vở và mua thuốc cho người mẹ ốm yếu, bệnh tật mà vẫn phải ngồi vỉa hè với gánh rau…

Lên lớp 10, thi đỗ vào Trường THPT Chương Mỹ A, học cách nhà gần chục cây số, Hùng vẫn một buổi nhặt rác, một buổi lên lớp. Mỗi sáng đạp xe đi học, lúc nào Hùng cũng kẹp theo đằng sau xe một chiếc bao tải, dây thun cùng cặp sách. Lên đến gần trường Hùng vào nhà bạn bè, người quen gửi chiếc cặp sách, sau đó đạp xe xuống tận các bãi rác ở thị xã Hà Đông. Đến giờ đi học, quay trở về ăn vội chiếc bánh mì, uống tạm hớp nước và ôm cặp sách đến lớp liền.

Nói về cậu học trò đầy nghị lực của mình, thầy Nguyễn Hồng Quang - thầy giáo chủ nhiệm của Hùng - cho biết: “Dù buổi đi nhặt rác, buổi đi học, vậy mà không buổi nào em nghỉ học cả. Thậm chí, em còn là một HS giỏi của lớp chọn 12A15. Năm lớp 12, Hùng được chọn vào đội tuyển đi thi học sinh giỏi môn vật lý toàn tỉnh Hà Tây và em đã đoạt giải ba”.

Nỗi lo sớm phải nghỉ học...

Phóng to

Trước nhặt rác, nay Hùng bơm xe ngay trước cổng trường mình đang học - Ảnh: Nguyễn Ngọc Tú

Trong góc tối của ngôi nhà tưởng chừng muốn sụp xuống ấy, Hùng ngơ ngác với những nỗi lo khi trở thành tân SV của mình: học phí, chi phí ăn ở Hà Nội vốn đắt đỏ hơn ở quê nhiều, nhưng lo nhất là ở nhà mẹ bệnh tật thế kia không ai chăm lo.

Mới đầu năm nay, Hùng phải đưa mẹ vào Bệnh viện Mắt trung ương để mổ mắt từ 4 triệu đồng gom góp, dành dụm bao nhiêu năm với từng mẩu rác.

Hôm nhận được hai giấy báo đỗ ĐH Giao thông vận tải và CĐ Giao thông, Hùng không dám nghĩ đến chuyện tới trường.

Chị Lý, một người hàng xóm, bảo: “Nhà Hùng là một trong những hộ nghèo nhất trong xã Quảng Bị, mãi đến tháng 9-2003 nhà em mới có điện. Có điện rồi nhưng hai mẹ con có dám dùng đâu, toàn thắp đèn dầu...”.

Được tin Hùng là một trong hai người ở thôn Dinh không có tiền để nhập học, bà con lối xóm cùng hội phụ nữ xã đã đi vận động mọi người trong xã quyên góp được một ít; còn mẹ Hùng làm đơn xin vay vốn quĩ xóa đói giảm nghèo của xã nhưng không được chấp nhận do không có khả năng trả lãi hằng tháng.

Ngồi vỉa hè với gánh rau mà cả vốn lẫn lãi chắc chỉ vài chục ngàn đồng, người mẹ chảy nước mắt với nỗi lo cho cậu tân SV của mình...