Phóng to

Một lớp học cờ ngoại khóa do CLB Maika (Tân Bình, TP.HCM) tổ chức - Ảnh: D.H.L.

“Mạnh dạn cho trẻ tiếp cận với cờ vua”Đem cờ vào nhà trường?

Là một nhà giáo và cũng là người yêu thích cờ, sau một thời gian nghiên cứu, nhận thấy cờ vua phù hợp với sự phát triển trí tuệ của trẻ em, năm 1982 HLV Nguyễn Phước Hạnh đã kiến nghị với ban giám hiệu Trường cấp I Lam Sơn thử nghiệm đưa môn cờ vua vào các tiết học cờ ngoại khóa.

Qua một quá trình hoạt động, một số trường trong quận Bình Thạnh làm theo mô hình của CLB cờ Trường Lam Sơn. Từ đây, cờ vua của quận Bình Thạnh đã sản sinh những kỳ thủ tài năng như Lê Thị Phương Ngọc, Ngô Huyền Châu, Trương Đức Chiến, Nguyễn Thị Như Mai, Nguyễn Thị Thanh An... Từ sự thành công của Bình Thạnh, phong trào cờ vua bắt đầu phát triển khá mạnh ở các quận 1, 3, 5, 11, Tân Bình, Phú Nhuận...

Có thể thấy phong trào cờ vua trong học đường ở TP.HCM phát triển từ rất sớm, đây cũng là một trong những môn có hệ thống thi đấu dành cho học sinh cấp thành phố đầu tiên vào những năm 1985-1986 (lúc ấy chưa được công nhận chính thức). Ngoài ra, Bộ Giáo dục cũng đưa cờ vua vào hệ thống thi đấu Hội khỏe Phù Đổng toàn quốc từ năm 1987. Từ đây, số lượng VĐV cờ ở nhiều địa phương cũng phát triển khá mạnh.

Dù vậy, thực tế cho thấy việc đưa cờ vua vào chương trình ngoại khóa là không dễ chứ chưa nói đến việc đưa vào giờ học chính khóa. Những gì làm được thời gian vừa qua xuất phát từ sự nhiệt tâm của các thầy, HLV, hướng dẫn viên... trong việc vận động ban giám hiệu các trường, vận động phụ huynh và cả học sinh ... để cho ra đời vài lớp cờ vua tại một số trường mạnh. Với cách làm này, xác suất thành công trong việc phát triển cờ vua trong trường học là không cao.

Từng xuống dạy thử một lớp học cờ vua trong giờ học chính thức ở một quận với cái giá “miễn phí” nhưng tôi cũng gặp không ít khó khăn do lượng học văn hóa của các em ngày càng dày đặc. Cả trường chỉ có chừng mười mấy học sinh đăng ký học nhưng lại ở nhiều lớp khác nhau, nên việc phân bổ tiết học cờ cho các em cũng không trùng nhau. Kết quả sau một tháng lớp này lại được chuyển vào giờ học ngoại khóa.

Khó khăn lớn nữa là việc thiếu giáo viên dạy cờ. Trước đây đã có lần quận Tân Bình thử nghiệm đề xuất một số trường học cho hướng dẫn viên vào từng lớp dạy cờ vua. Mỗi lần dạy cờ vua cho cả một lớp. Kế hoạch này ban đầu khá thành công nhưng khi có đề xuất phát triển mô hình này thì vấp phải một vấn đề lớn: không đủ thầy hướng dẫn.

Phần lớn các trường chỉ có giáo viên chuyên về giáo dục thể chất để dạy các em các tiêu chuẩn rèn luyện thân thể theo quy định, không có thời lượng hoặc khả năng chuyên môn để dạy bộ môn thể thao khác. Hơn nữa mỗi trường thường chỉ có một hoặc hai thầy thể dục, để các thầy dạy rèn luyện thân thể theo quy định cho đủ hết các lớp của trường cũng đã hết thời gian thì còn giờ đâu dạy các môn thể thao chuyên sâu khác. Nếu thuê hướng dẫn viên ở các trung tâm thể thao về dạy ngoại khóa hoặc chính khóa như ở Tân Bình thì trung tâm cũng không thể đáp ứng nổi.

Hiện nay, Liên đoàn Cờ TP.HCM đang liên kết với Công ty Maika tuyển chọn, đào tạo hướng dẫn viên cờ (chủ yếu là đội ngũ dạy thể dục) để đưa về các trường học, đồng thời kết hợp với Nhà Thiếu nhi TP.HCM trong công tác tổ chức lớp cờ dành cho lứa tuổi thiếu niên nhi đồng. Tuy nhiên, các hoạt động trên chỉ mang tính cục bộ của thành phố và thiếu tính chuyên nghiệp. Vì vậy, để có thể phát triển môn cờ trong học đường, Liên đoàn Cờ VN nên có đề án về đào tạo đội ngũ hướng dẫn viên cờ cũng như để có được sự hỗ trợ của ngành giáo dục. Chỉ có làm được điều này mới có thể nghĩ đến chuyện phát triển cờ vua trong môi trường học đường.