Phóng to

Cuối tuần qua, các nhà nghiên cứu của trường ĐHTH Tuebingen (Đức) đã cho ra mắt hiện vật được coi là nhạc cụ cổ nhất được tìm thấy trong lịch sử loài người từ trước đến nay. Đó là một cây sáo làm từ ngà voi có niên đại ít nhất 30.000 năm.

Cây sáo tạc bằng ngà voi dài 18,7 cm này được tìm thấy trong một hang động tiền sử ở Blaubeuren (miền nam Đức) và mới được các nhà khoa học dựng lại. GS Nicholas Conrad, người lãnh đạo nhóm nghiên cứu khẳng định thời điểm tạo tác ra nhạc cụ này tối thiểu là trước đây 30.000 năm. Với phương pháp đồng vị phóng xạ carbon, tuổi đời của vật liệu ngà voi để làm cây sáo thậm chí được xác định đến 36.000 năm.

Từ 1990, cũng tại di chỉ trên người ta đã tìm thấy hai cây sáo tương tự, chỉ khác là làm bằng xương cánh ngỗng trời và vì thế chúng được chế tác thành nhạc cụ không khó lắm, vì ống xương vốn đã rỗng lòng.

Phóng to

Ảnh: Nhân Dân

Để gia công vật liệu ngà voi đặc, đòi hỏi phải rất khéo tay và công cụ tương đối tinh xảo. Những mạch nối và lỗ khoan chính xác của hai nửa cây sáo là một phát hiện ngoài tầm mong đợi của giới chuyên gia. Ngay cả với máy móc hiện đại hôm nay, không ít thợ thủ công phải bó tay trước vật liệu khó tính này.

Dựa trên khoảng cách các lỗ sáo, có thể phỏng đoán âm thanh và hợp âm du dương. So với sáo xương ngỗng, sáo ngà voi tạo ra được âm vực trầm hơn và cao hơn hẳn.

Nguyên tắc hoạt động của cây sáo cổ không giống với sáo dọc hay sáo ngang của châu Âu hiện nay, song rất trùng hợp với các loại sáo tìm được ở vùng quanh Địa Trung Hải và Trung Quốc ngày xưa.

Với sự phát hiện ra nhạc cụ này, các nhà nghiên cứu không chỉ ngạc nhiên về nghệ thuật chế tạo công cụ của loài người đã đạt một trình độ tinh xảo khá sớm, mà còn hết sức bất ngờ trước việc con người đã biết chơi nhạc, chứng tỏ đã có một tư duy rất phức hợp và khả năng suy nghĩ trừu tượng, ngay từ khi còn "ăn lông ở lỗ".