Phóng to
Ông lão đánh cá tự thân mưu sinh	Người Thái sẽ nhớ nụ cười móm mém của “ngoại Yen” - Ảnh: Pattaya Daily News, The Nation

Người Thái gọi ông bằng cái tên rất đỗi thân thương: “ngoại Yen”. Từ nhiều năm qua, tên tuổi của ông đã gắn liền với biểu tượng về tinh thần tự lập mà người Thái đang khuyến khích con em mình noi theo. Nhắc đến “ngoại Yen”, người ta nhớ tới ông lão không bao giờ xin tiền hay nhờ vả người khác và câu nói bất hủ: “Không, tôi không sợ chết đói. Ngay cả con ốc không có tay chân mà còn tự nuôi sống mình được”.

Khi vợ qua đời năm 1993, “ngoại Yen”, một tín đồ Hồi giáo hiền từ, đã quyết định để dành 800 baht tiền thuê nhà, dọn lên sống trên ghe. Không muốn quấy rầy hai người con gái nuôi đã yên bề gia thất, ông tự kiếm kế sinh nhai. Với đôi bàn tay gầy trơ xương và đôi chân già run rẩy, “ngoại Yen” quăng lưới trên sông Phetchaburi để bắt cá, tự nấu cơm ngày hai bữa. Hôm nào bắt được nhiều, ông đem ra chợ bán nhưng không định giá “vì làm vậy, những người không đủ tiền mua sẽ không được ăn cá”.

Cuộc sống bình dị cứ lặng lẽ trôi, cho đến ngày ông gặp nhà sản xuất phim tài liệu Suthipong Dhammawoot. Bộ phim về cuộc đời “ngoại Yen” phát sóng năm 2005 đã làm cả nước xúc động. Sự tự lập của ông già ở cái tuổi cần được quan tâm chăm sóc nhất khiến người dân cảm phục.

Sau khi “ngoại Yen” từ trần, Bộ trưởng Y tế Thái Lan Chalerm Yubamrung đã yêu cầu các bệnh viện nhà nước dành những phòng khám đặc biệt cho người già để họ không phải chờ đợi lâu. Bộ cũng yêu cầu đến năm sau, mỗi quận huyện phải lập một câu lạc bộ cho người cao tuổi sống trên địa bàn.

Các nhà hảo tâm nườm nượp kéo đến thăm hỏi, tặng quà. Hoàng hậu Thái Lan tặng ông một chiếc ghe mới tinh và yêu cầu chính quyền địa phương chăm lo cho sức khỏe của “ngoại Yen”. Nhưng tặng quà cho “ngoại” thật khó, bởi ông lão ở tuổi gần đất xa trời nhất định không chịu nhận bất cứ sự giúp đỡ nào. Phải năn nỉ, thuyết phục mãi ông mới chịu chuyển sang sống trên chiếc ghe mới và đón nhận lòng hảo tâm của mọi người.

Trừ việc được nhiều người biết đến hơn, ông lão đánh cá vẫn duy trì lối sống mộc mạc như trước. Minh chứng là khi một người khách lấy 170 baht từ tay ông, “ngoại Yen” đã nói: “Không sao, chúng ta được sinh ra là để giúp đỡ lẫn nhau mà!”. Một lần khác, trộm lấy mất 70.000 baht vừa được biếu, “ngoại Yen” cũng không buồn báo cảnh sát.

Khoảng một tháng trước ngày mất, “ngoại Yen” gặp tai nạn, ghe của ông bị nước mưa nhấn chìm. Sau gần 20 phút lóp ngóp, ông mới được xóm giềng phát hiện đưa đi cấp cứu. Nghe tin này, hoàng hậu đã yêu cầu Công ty đóng tàu Ayutthaya và Trường cao đẳng Công nghệ sửa sang chiếc ghe cho ông. Hiệp hội Chữ thập đỏ Phetchaburi đem thức ăn cho ông hằng ngày theo yêu cầu của hoàng hậu.

Sau tai nạn đó, sức khỏe “ngoại Yen” yếu đi nhiều. Đến sáng 12-10, các y tá thấy ông nằm bất tỉnh trên ghe. Dù các bác sĩ đã tận lực, họ vẫn không làm trái tim hơn trăm tuổi của ông đập trở lại.

Ông lão đánh cá trọn đời bình dị và tự lập đã làm động lòng biết bao nhiêu người. Giữa xã hội Thái Lan đầy những tranh giành quyền lực, tiền tài, sự ra đi của ông buộc nhiều người nhìn lại mình. Soi vào tấm gương trong veo của “ngoại Yen”, một độc giả báo The Nation, sau khi thừa nhận mình và nhiều người khác mắc kẹt trong thế giới đầy toan tính, đã thốt lên: “Đó là lý do vì sao tất cả chúng con đều yêu ông, ngoại Yen à. Ông đã sống được như thế, còn chúng con thì không”.