Phóng to

Nhạc sĩ Nguyễn Thiên Đạo

Về nước lần này, nhạc sĩ Việt kiều Pháp Nguyễn Thiên Đạo mang theo hai dự án âm nhạc trình Bộ Văn hóa - Thông tin phê duyệt - Chương trình nhạc chào mừng APEC sắp tới và kế hoạch nhạc - kịch phim nhân 1.000 năm Thăng Long Hà Nội. Trước khi rời Hà Nội vào Huế tham dự Hội trại sáng tác âm nhạc quốc tế (21-5 đến 31-5), ông đã có cuộc trao đổi với chúng tôi:

Tôi về để dự Trại sáng tác âm nhạc quốc tế đầu tiên sẽ diễn ra tại Huế với sự tham gia của một số nhạc sĩ đến từ Mỹ, Singapore, Indonesia, Nga, Pháp và tất nhiên có cả Việt Nam. Ngày 21-5 trình diễn tác phẩm Suối lương mây, sáng tác cho ban nhạc dân tộc truyền thống. Ngày 25-5, Phan Trà My độc tấu đàn tranh bài Khói sóng. Ngày 30-5, tôi sẽ chỉ huy dàn nhạc Giao hưởng quốc gia biểu diễn tác phẩm Chuyện của Pao.

* Được biết, dự án âm nhạc chào mừng APEC mà nhạc sĩ đang trình Bộ Văn hóa - Thông tin phê duyệt có nhạc phim Chuyện của Pao?

Đúng thế, tôi mang về đây hai dự án âm nhạc. Một là, chương trình âm nhạc đặc biệt nhân dịp Hội nghị APEC gồm nhạc phim Chuyện của Pao sẽ được chỉ huy kết hợp dàn dây giao hưởng Tây Âu với nhạc cụ dân tộc và Suối lưng mây sáng tác đặc biệt cho dàn nhạc dân tộc Việt Nam.

Hai là dự án cho chương trình kỷ niệm 1000 năm Thăng Long - Hà Nội diễn ra vào năm 2010. Đây sẽ là một tác phẩm nghệ thuật tổng hợp kết hợp phim - nhạc - vũ - kịch mang tên Nỏ thần dựa trên truyện Mỵ Châu - Trọng Thủy.

Chương trình sẽ do NDND Đặng Nhật Minh, NSND Nguyễn Công Nhạc và tôi phối hợp thực hiện. NSND Công Nhạc sẽ dựng vở ballet trên nền nhạc của tôi. Sau khi dựng vở này xong, đạo diễn Đặng Nhật Minh sẽ dựng thành phim opera, một thể loại chưa từng có tại VN. Từ bây giờ, tôi và một số đồng nghiệp đã phải bắt tay chuẩn bị, cố gắng phần kịch bản hoàn thành vào cuối năm 2006 để 2007 sẽ phổ nhạc.

* Trở lại nhạc phim Chuyện của Pao, ông có thể cho biết ông đã viết bản nhạc này như thế nào?

- Tôi và Ngô Quang Hải quen nhau trước khi có kịch bản Chuyện của Pao. Chúng tôi đã bàn về dự án nhạc phim cho Chuyện của Pao trong vòng hai năm. Quả thật khi đọc kịch bản, tôi đã thấy hứng thú và nhận thấy Hải là một đạo diễn trẻ có chí, có cách làm nghệ thuật khác với những gì đã làm trước đây. Vì thế tôi nhận lời để có thể giúp người đạo diễn trẻ này.

Thường người ta viết nhạc khi phim đã hoàn thành, nhưng tôi thì ngược lại. Tôi viết nhạc cho bộ phim trước khi nó được khởi quay. Trong ba tháng liền, hầu như một ngày chỉ ngủ hai tiếng mỗi đêm viết cho xong phần nhạc.

* Sinh ra tại Hà Nội, nhưng lớn lên và sinh sống tại Pháp, làm thế nào ông có cảm hứng cho nhạc phim về đề tài miền núi phía bắc ở VN?

- Một người nghệ sĩ sáng tác luôn hun đúc mảnh vườn cá nhân của mình. Có lẽ vì hoàn cảnh tôi lúc nào cũng cô đơn mặc dù có thể có nhiều người chung quanh nhưng luôn cảm thấy mình cô đơn, tôi luôn tự dựng lên mảnh vườn cho mình. Tự do duy nhất là tự do nội tâm. Linh hồn tôi muốn ở đâu thì tôi ở đó. Tôi nói rất chân thật, tôi ít khi đi tham quan, chỉ thích nơi nào vắng vẻ như công viên Thống nhất...

* Nhiều người nhận xét, Chuyện của Pao giành được giải cao nhất Cánh diều Vàng 2006 và hấp dẫn khán giả một phần bởi âm nhạc cho phim quá ấn tượng, là tác giả ông có cảm nghĩ gì?

- Khi phim được giải, đạo diễn Đặng Nhật Minh tuyên bố với báo chí: ''Trong lịch sử phim truyện VN cho tới bây giờ bản nhạc hay nhất là Chuyện của Pao'', tôi đọc nhưng không có mơ hồ về điều này. Có thể ngày mai một nhạc sĩ trẻ tài năng sẽ viết một một bản nhạc hay hơn của tôi thì sao? Trên đời này không có gì là vĩnh cửu hết.

* Cuộc sống hiện tại của nhạc sĩ ở bên Pháp như thế nào?

- Trong sự nghiệp đến giờ tôi đã hoàn thành 80 tác phẩm, trong đó có tới 65 tác phẩm được các nước Tây Âu cũng như Việt Nam đặt. Cũng mạn phép được nói rất chân thành là tôi nằm trong số vài ba người sống được bằng âm nhạc không phải đi giảng dạy hay làm một cái gì khác.