Phóng to

Wonder Girls - nhóm nhạc Hàn được yêu thích nhất hiện nay

Nhóm nhạc đang là mô hình khá thịnh trên thị trường âm nhạc nước ngoài. Thậm chí đối với một số cường quốc âm nhạc châu Á như Hàn Quốc, Nhật Bản, hình thức này được ví von như "con gà đẻ trứng vàng" khi mỗi năm mang về cho ngành giải trí bản xứ nguồn lợi nhuận khổng lồ. Tuy nhiên, vì nhiều lý do khác nhau mà mô hình nhóm ca của Việt Nam vẫn đang giậm chân tại chỗ.

Nhạt nhòa nhóm nhạc Việt

Nếu nói sự nhạt nhòa ấy là do vài năm gần đây không có mấy nhóm nhạc mới ra đời thì không hẳn. Có điều sự ra đời của họ "âm thầm" đến mức chưa kịp để khán giả nhớ tên thì đã... tan tành. Do vậy, dù muốn hay không thì những cái tên "già cỗi" như Năm Dòng Kẻ, Mặt Trời Đỏ, Mây Trắng... vẫn phải in sâu trong lòng người xem vì chẳng có lựa chọn nào khác. Mây Trắng sau chín năm ca hát... mệt mỏi và thay đổi nhân sự xoành xoạch, đã chốt hạ bằng một live show đầu tiên và chắc cũng là duy nhất của nhóm vào cuối năm 2009 không mấy ấn tượng. Năm Dòng Kẻ có một năm miệt mài chạy show nhưng cũng kịp cho ra mắt bộ đĩa CD-DVD mang tính chất kỷ niệm vào những ngày đầu tháng 1-2010 vừa qua. Đúng với tính chất này, DVD ngoài việc "tua" lại quá trình mười năm ca hát của nhóm thì không có gì nổi bật. Mặt Trời Đỏ sau hàng loạt sự cố: tách ra thành hai nhóm Mặt Trời Đỏ, Mặt Trời Mới, khủng hoảng nhân sự và cuối cùng trưởng nhóm đã phải... khăn gói ra đi, thì cũng chẳng có hoạt động nào gây chú ý tiếp theo.

Đó chính là "bức tranh" buồn tẻ của một vài nhóm nhạc khá nổi tại Việt Nam trong năm qua. Trong khi đó, nhìn ra thế giới, 2009 là một năm "ăn nên làm ra" của các nhóm nhạc. Vẫn bị đánh giá là một nhóm nhạc nặng về giải trí nhưng việc Mỹ tiến thành công và lần đầu tiên trong lịch sử một nhóm nhạc Hàn Quốc bứt lên đứng đầu bảng xếp hạng đĩa đơn Mỹ (Billboard) đã khiến Wonder Girls trở thành cái tên được nhắc đến nhiều nhất.

Quay trở lại với Việt Nam, nơi mà những nhóm nhạc cả giải trí lẫn đẳng cấp vẫn loay hoay tìm lối ra, mới thấy hết được sự thiếu chuyên nghiệp của họ.

Phóng to

Bình Minh Việt - nhóm nhạc trẻ theo phong cách dân ca

Đi tìm lời giải

Những bản phối âm vội vàng theo kiểu "ăn xổi", sự lục đục mâu thuẫn nội bộ và lập nhóm chủ yếu vì lợi ích cá nhân... đã khiến mô hình nhóm nhạc của chúng ta không thể phát triển cao hơn. Bổ sung cho điều này, Bảo Lan - trưởng nhóm Năm Dòng Kẻ, nhóm nhạc nữ có "tuổi thọ” cao nhất và được xếp vào hàng đẳng cấp hiện nay - cho rằng sở dĩ họ có thể tồn tại được là bởi xuất thân của các thành viên trong nhóm đều là những ca sĩ solo, có cảm tình với nhau nên dẫn đến chuyện lập nhóm.

Trong khi hầu hết các nhóm nhạc trẻ bây giờ đều được thành lập theo kiểu "bốc bỏ”. Việc ràng buộc nhau không trên cơ sở có tình cảm giữa các thành viên đã dẫn đến việc khi một thành viên được chú ý ít nhiều, họ sẵn sàng tuyên bố "nghỉ chơi" và tách ra solo để mưu cầu sự nghiệp riêng. Nhóm nào có "bầu" thì tiếp tục tuyển thành viên và "ngắc ngoải" một thời gian rồi cũng... chìm. Nhóm nào "tự quản" thì có khi giải thể luôn nhóm vì mất đi con át chủ bài. Chính việc các ca sĩ chỉ coi nhóm nhạc như một bước đệm chứ không phải ngôi nhà của mình đã làm cho nhóm nhạc trở thành nguy cơ may rủi đối với các ông bầu. Chẳng ai còn đủ tâm huyết để đầu tư lăng-xê nhóm khi biết chắc rằng trước sau gì "nó” chẳng tan!

Xuất phát từ việc cả nhóm nhạc giải trí lẫn nhóm nhạc có phong cách trong nước đều không chinh phục được người nghe, đặc biệt là giới trẻ, thì việc người nghe "hướng ngoại" cũng là lẽ thường. Những nền giải trí bậc nhất châu Á như K-pop (Hàn Quốc), J-pop (Nhật Bản) và C-pop (Trung Quốc) đã cho ra lò hàng loạt nhóm nhạc nam, nữ đình đám với âm nhạc sôi động, thời trang bắt mắt cùng những chiến lược tiếp thị quy mô càng làm cho giới trẻ "bỏ rơi" các nhóm nhạc Việt một cách thảm thương.

Những tín hiệu đáng mừng

Cho dù vấp phải những trở ngại tưởng chừng không thể vượt qua nhưng điều đó không có nghĩa là đặt dấu chấm hết cho các nhóm nhạc Việt Nam. Có một điều bất ngờ chính là vài năm trở lại đây, khẩu vị thưởng thức âm nhạc của người nghe đã thay đổi rõ rệt. Nếu như trước kia âm nhạc xập xình, vũ đạo điêu luyện, trai xinh gái đẹp là những công thức chính để cho ra đời các nhóm nhạc, thì xu thế bây giờ lại là quay về với âm nhạc dân gian và có cá tính. Có thể vì đã quá ngán ngẩm, bão hòa bởi những nhóm nhạc sôi động nhảy nhót trước kia của Việt Nam và bây giờ của châu Á mà mô hình nhóm nhạc mang âm hưởng dân tộc đang dần lấy được cảm tình của công chúng chăng?

Minh chứng cho điều này chính là sự ra đời của hàng loạt nhóm nhạc trẻ như Bình Minh Việt, Cỏ Lạ..., và tất cả đều gặt hái được những thành công nhất định. Những tín hiệu này cho thấy giới trẻ chưa bao giờ quay lưng lại với âm nhạc truyền thống, tuy nhiên để lôi cuốn họ nghe và thích dòng nhạc này thì còn phải xem âm nhạc của nhóm thể hiện có hấp dẫn hay không. Năm Dòng Kẻ, nhóm nhạc luôn tiên phong trong việc thử nghiệm các thể loại âm nhạc khác nhau, nhớ lại buổi đầu đi hát tại Sài Gòn, nhóm hát acapella, acoustic và hầu như không được ai đón nhận, nhất là giới trẻ. Năm cô gái đã nhận ra để làm cho khán giả thích âm nhạc của mình, trước tiên phải làm cho họ thích và biết đến mình.

Chính từ những ca khúc cover lại nhạc nước ngoài, những bài hit nổi tiếng của các ca sĩ ngoại quốc được nhóm thể hiện lại đã giúp khán giả nghe "dễ" hơn, biết đến nhóm nhiều hơn, và dần dần từ những ca khúc đơn giản họ "tranh thủ” biểu diễn vài khúc acapella, acoustic trong mỗi bài hát, khi khán giả có vẻ "xuôi xuôi" họ mạnh dạn dựng thành những bài lớn hơn. Và giờ đây ngoài việc biểu diễn thuần thục với các nhạc cụ dân tộc trên sân khấu, nhóm đang theo đuổi dòng new age và world music, hai thể loại tương đối khó nghe nhưng vẫn rất tự tin và chắc chắn rằng "Khán giả sẽ tiếp tục yêu thích và ủng hộ nhóm như thời gian qua".

Điều đó cho thấy chỉ cần có phong cách trình diễn độc đáo, niềm tin mạnh mẽ vào những gì mình đang làm và một thứ âm nhạc hấp dẫn thì dù là nhóm nhạc giải trí hay nhóm nhạc cổ điển vẫn sẽ có những khán giả trẻ sẵn sàng bỏ tiền ra nghe.

Phóng to Áo Trắng số 5 (ra ngày 15/3/2010) hiện đã có mặt tại các sạp báo. Mời bạn đọc đón mua để thưởng thức được toàn bộ nội dung của ấn phẩm này.