Phóng to

Nữ hoàng Anh trao huân chương MBE (Member of British Empire) cho Graham về những đóng góp cho mối quan hệ văn hóa giữa VN và Vương quốc Anh năm 2003. Ảnh tư liệu

TT - Bộn bề trăm thứ việc trong vai trò phụ trách nghệ thuật cao cấp của Hội đồng Anh ở VN, vậy mà Graham vẫn ngày ngày miệt mài với Dàn nhạc giao hưởng VN như một chỉ huy thường trú.

Mở đầu cuộc trò chuyện với Tuổi Trẻ, nhạc trưởng Graham khẳng định: "Tôi coi chỉ huy dàn nhạc là công việc, và dĩ nhiên bao gồm cả sở thích và đam mê".

Để cân bằng hai công việc cùng lúc, Graham chọn giải pháp buổi sáng làm việc với dàn nhạc giao hưởng, buổi chiều làm việc tại Hội đồng Anh. Graham thú nhận trước đây anh không biết nhiều đến VN. Chỉ khi đến Singapore làm việc, thông qua vài người bạn Việt, Graham mới phát hiện người Việt rất "có nét".

Năm 1992, anh khăn gói đến TP.HCM và sinh sống hẳn ở VN, thỉnh thoảng mới về Anh đôi ba bữa. Tốt nghiệp khoa ngôn ngữ và âm nhạc tại Đại học Birmingham, thời gian đầu đến VN, Graham chọn nghề "gõ đầu trẻ" - dạy tiếng Anh tại Trung tâm Dạy nghề Q.Phú Nhuận. Lâu dần, anh được mời dạy tiếng Anh tại Nhạc viện TP.HCM. Môi trường nhạc viện giúp Graham dễ dàng trở lại với niềm đam mê âm nhạc và đăng ký học nhạc trưởng với thầy Quang Hải.

Vừa thọ giáo thầy, Graham vừa tự tìm tòi nghiên cứu. Về sau, anh cũng tranh thủ tham gia những lớp đào tạo ngắn hạn của ông Colin Metters - chỉ huy của Nhạc viện Hoàng gia, mỗi năm đều đến VN một lần. Sau năm năm làm việc với Dàn nhạc giao hưởng TP.HCM, Graham ra Hà Nội (2001) để nhận nhiệm vụ nhạc trưởng thường trú của Dàn nhạc giao hưởng VN.

Trong giới, Graham không phải là cái tên lạ bởi nhạc trưởng ở VN không quá "mười đầu ngón tay". Tại Hà Nội, Graham là nhạc trưởng quen thuộc với phần lớn khán giả yêu nhạc cổ điển. Còn với khán giả Sài thành, dù anh đã làm việc tại TP.HCM lâu năm hơn, nhưng mọi người mới bắt đầu tò mò về anh qua một vài chương trình như “Duyên dáng VN”, “Phạm Duy - Ngày trở về”...

* Làm việc ở Hà Nội nhưng anh lại nhận làm show cả ở Sài Gòn, vì sao?

- Tôi muốn lôi kéo nhiều người đến với nhạc cổ điển hơn nữa. Vì vậy mà tôi nhận lời tham gia các chương trình như “Duyên dáng VN”, “Phạm Duy - Ngày trở về”... Nếu ai đó không quen với cà phê đen thì bạn có thể mời họ cà phê sữa. Sự kết hợp giữa dàn nhạc giao hưởng và dàn nhạc nhẹ trên cùng một sân khấu như cà phê sữa vậy. Rõ ràng là dễ nghe hơn cho những ai chưa làm quen với nhạc cổ điển. Nó cũng sẽ không làm những người yêu nhạc cổ điển thất vọng nếu nhạc sĩ hòa âm là những người tài ba.

* Công việc của một nhạc trưởng ở VN có quá khó không?

Phóng to

Dàn nhạc do Graham chỉ huy trong vở ballet Tiên nữ diễn ở TP.HCM - Ảnh: TR.N.

- VN đang thiếu nhạc trưởng vì nhiều lý do như tốn kém thời gian, chi phí đào tạo quá nhiều mà khó sống được với nghề do đồng lương ít ỏi, ít đất dụng võ, ít cơ hội cọ xát. VN cũng chưa có được phòng hòa nhạc lớn, đạt chuẩn.

Những dàn âm thanh đắt tiền, đủ tiêu chuẩn để "gánh" cả dàn giao hưởng diễn ngoài trời (hình thức vốn "lôi kéo" khán giả đến với nhạc cổ điển) đã có mặt tại VN, nhưng tiếc rằng người biết sử dụng thuần thục các thiết bị ấy lại chưa có. Buồn hơn nữa đó là các bạn chưa có thế hệ kế thừa. Một vài nhạc cụ bắt buộc phải có trong một dàn giao hưởng như kèn tuba, kèn oboe, đàn harp... hiếm có sinh viên nào theo học. Dù có nhạc trưởng tài ba mà không đủ từng ấy "cây" thì không ra dàn giao hưởng. Khó là khó ở chỗ ấy!

* Nhưng anh vẫn đeo bám, dù với mức lương chỉ khoảng 600.000 đồng/tháng (dành cho chỉ huy) của Dàn nhạc giao hưởng VN?

- Như tôi đã nói, vì công việc. Không thể đợi đầy đủ hết thì mới làm. Mình có tiếp tục làm thì mới có người nối gót. Chúng tôi thường nghĩ phải làm những gì vừa mới lạ, vừa mang tính nghệ thuật cao để thu hút được khán giả đến với giao hưởng và vũ kịch. "Món" đầu tiên chúng tôi giới thiệu là vở ballet lãng mạn của thế kỷ 19 La sylphide (Tiên nữ) - vừa diễn tại Nhà hát lớn Hà Nội và Nhà hát TP.HCM...