Phóng to

Anh Nguyễn Hữu Lượng Từ

TT - To cao, lực lưỡng, nói năng chậm chạp và trông rất hiền lành. Thế nhưng chỉ cần động đến một chút kỹ thuật là anh thao thao bất tuyệt. Dự án tên miền tiếng Việt hết người Tây lại đến người ta làm hơn năm trời không ăn thua. Giao vào tay anh, “cày” hơn tháng đã cho ra sản phẩm vnclient giải quyết triệt để bài toán tên miền tiếng Việt...

Anh tên là Nguyễn Hữu Lượng Từ, bạn bè vẫn gọi đùa “củ từ”, sinh năm 1978. Từ tiếp chuyện tôi tại phòng làm việc chót vót trên tầng bốn Công ty Việt Khang, chỉ có vỏn vẹn giữa nhà một cái chiếu đơn, màn hình máy tính sáng rực và xung quanh ngổn ngang tài liệu về tin học.

* Từ tháng 10-2002 đến tháng 5-2003, VNNIC (Trung tâm Quản lý Internet VN) đã hợp tác với các đối tác trong và ngoài nước như Công ty MASAN IT&T, Công ty i-DNS để xây dựng hệ thống tên miền tiếng Việt. Tháng 6-2003, anh lại được giao làm dự án này, vậy có nghĩa giải pháp của các đối tác trước thất bại?

- Các đối tác trước có thất bại hay không mình không biết. Nhưng vấn đề này không đơn giản và thất bại (nếu có) là chuyện bình thường. Lúc đầu chúng tôi nghĩ đến giải pháp plug-in (tích hợp) để làm thế nào thêm được các toolbar (thanh điều khiển), buttons (nút bấm), edits (môi trường soạn thảo) vào các ứng dụng đã hỗ trợ sẵn phương án plug-in như IE hoặc MS Outlook.

Phương án này hay nhưng mất công vì phải xé lẻ chương trình ra thành nhiều module chia cho mỗi người một cái. Anh em đâm đầu vào làm gần hai tháng, bế tắc, chán, rồi bỏ vì một số kỹ thuật khó khăn mà mình chưa giải quyết được.

* Nhưng đến tháng mười đã có sản phẩm đưa ra chạy thử nghiệm, vậy giải pháp tối ưu nào đã được chọn?

Tên miền tiếng Việt giúp: * Xác định rõ các tên miền hay gắn tên miền với các nhãn hiệu tiếng Việt. Ví dụ: tên miền tiếng Anh giaythuongdinh.com.vn có thể hiểu theo nhiều cách, giấy thượng đình, giày thượng đình, giây thượng đình…. Tên miền tiếng việt sẽ xác định duy nhất: www.giàythượngđình.com.vn * Giúp những người không biết tiếng Anh có thể dễ dàng truy cập vào những website. Ví dụ: thay www.economy.com.vn bằng www.thờibáokinhtếviệtnam.com.vn; thay www.hut.edu.vn bằng www.đạihọcbáchkhoahànội.edu.vn * Mở rộng năng lực cung cấp tên miền cho Việt Nam: có thể tăng gấp nhiều lần khả năng cung cấp tên miền như hiện nay.

- Sau thất bại đó, anh trưởng nhóm giao hết lại cho mình, yêu cầu xây dựng lại từ đầu trong hơn một tháng phải xong. Ôm hết trách nhiệm, vừa khoái nhưng cũng rất lo. Mình quyết định dùng giải pháp can thiệp vào máy chủ DNS (Máy chủ tên miền - Domain Name Service), thế nhưng khi sử dụng trên các ứng dụng của máy tính trạm như trình duyệt IE hay Outlook thì lại trục trặc. Khi gửi địa chỉ URL tiếng Việt đến máy chủ thì địa chỉ đó hay bị mã hóa sang dạng khác hoặc chuỗi không còn nguyên dạng (bị chặn những ký tự không hợp lệ… chẳng hạn do bức tường lửa).

* Anh có thể cho ví dụ?

- Thế này nhé: nếu tại trình duyệt anh gõ chuỗi thểthaoviệtnam.com thì khi đến máy chủ xử lý, chuỗi của anh lại biến thành hìnhthể.com. Thế thì bó tay, lấy gì để đảm bảo xử lý đúng. Mình quay sang dùng giải pháp xử lý ngay tại các ứng dụng của máy tính trạm, thì bài toán đặt ra là làm sao can thiệp vào các ứng dụng đóng kín của Windows? Xử lý bằng cách gì để plug-in chương trình của mình vào những ứng dụng đó? Cách này có vẻ thuận lợi hơn.

* Và anh đã thành công?

- Không, mình mất hai tuần theo những phương pháp ấy mà vẫn chẳng ăn thua. Thế rồi mình bàn với anh Long, trưởng nhóm kỹ thuật, nghĩ cách làm thế nào để chuyển tiếng Việt thành mã ACE (mã chuẩn quốc tế, chuyển mã tất cả các tên đa ngữ ra mã riêng và tích hợp vào hệ thống DNS quốc tế). Mã này đã chuẩn nên không bị các ứng dụng lọc nữa.

Mấy ngày mất ăn mất ngủ, chương trình chuyển mã ngon lành, sau đó bọn mình quyết định chọn phương pháp “gài“ trực tiếp vào các ứng dụng (IE, Out-look). Sướng! Cắm mặt làm, mang cả chăn chiếu lên công ty để làm đêm, hơn hai tuần sau thì nó chạy ngon lành.

* Chương trình của anh hiện đang được VNNIC cho chạy thử nghiệm, có nhiều khả năng được hoàn thiện và triển khai không?

- Hiện chương trình tương đối hoàn thiện khi plug-in vào các ứng dụng IE chạy trên các môi trường Windows98, Win2000, WinXP. Với Outlook Express đã xử lý tốt phần đăng ký account, gửi nhận thư, nhưng hiện tại vẫn còn một số lỗi hiển thị tiếng Việt của địa chỉ người nhận. Hi vọng sẽ sớm khắc phục được.

* Đặt hết tâm huyết vào dự án này, anh mong điều gì đến với mình?

- Thích thú vì được làm một chương trình hay, nếu được mọi người dùng rộng rãi thì có nghĩa sản phẩm của mình đi được vào thực tiễn, còn những gì sau đấy thì... (cười).

Từ ngày 20-11 tới, VNNIC sẽ phối hợp với các ISP giới thiệu phần mềm vnclient và hệ thống thử nghiệm tên miền tiếng Việt trên các website và hệ thống thư điện tử của các ISP. Các cá nhân và tổ chức có thể đăng ký tên miền tiếng Việt dưới tên miền cấp 2 việt.vn được miễn phí sáu tháng (1 domain và hosting 3 MB) thông qua hệ thống đăng ký online tại địa chỉ: http://vietnamesedomain.vnnic.net.vn. Người sử dụng có thể vào website này để cài đặt phần mềm vnclient vào máy tính của mình và thế là sẽ truy cập được các website tên miền tiếng Việt.