Phóng to

Ben Bernanke phát biểu sau khi Tổng thống Bush đề cử ông làm chủ tịch FED Ảnh: Reuters

TT - Nếu được Quốc hội chấp nhận, cố vấn kinh tế số một của Tổng thống Bush, ông Ben Bernanke, sẽ thay thế ông Alan Greenspan làm chủ tịch Cục Dự trữ liên bang (FED) - ngân hàng trung ương quyền lực nhất thế giới - từ đầu năm tới.

Đánh giá ông Bernanke là "người thích hợp để xây dựng trên nền tảng của Alan Greenspan", Tổng thống Bush cho rằng ông có một "lý lịch tốt" xét theo tư cách nhà kinh tế lẫn nhà hoạch định chính sách.

Ngay khi nhận lời đề cử, ông Bernanke, 51 tuổi, đã đưa ra một thông điệp ngắn gọn trấn an giới đầu tư rằng sẽ ít có thay đổi tại FED. Ông ca ngợi người tiền nhiệm và hứa sẽ hợp tác với các đồng nghiệp nhằm "bảo đảm sự thịnh vượng của nền kinh tế Mỹ".

Chủ trương lạm phát chuẩn

Ông Bernanke sẽ đảm nhận việc lèo lái một nền kinh tế Mỹ thích ứng khá tốt dưới sức ép từ giá năng lượng cao và các trận bão có sức tàn phá ghê gớm.

Tuy nhiên, những thách đố lớn nhất của ông có lẽ là tình hình lạm phát nóng nhất trong vòng một thập kỷ qua, sức tiêu dùng yếu do chi phí năng lượng gia tăng, thực trạng thâm hụt ngân sách khổng lồ và thâm hụt tài khoản vãng lai ở mức kỷ lục.

Ngoài ra những vấn đề khó khăn khác là việc Mỹ trở thành con nợ lớn nhất của thế giới, thị trường địa ốc có nguy cơ nổ bong bóng và các gia đình Mỹ đã giảm tỉ lệ tiết kiệm xuống gần bằng không.

Từ lâu, ông Bernanke là người chủ trương ấn định một mức lạm phát chuẩn nhằm định hướng chính sách tiền tệ và cũng nhằm giúp giới đầu tư dễ đoán trước chính sách của FED hơn.

Trong khi đó ông Greenspan bác bỏ ý tưởng này vì nó làm giảm sự linh động của FED và mặt khác là khó thực hiện trong thực tế.

Phản hồi lại quan ngại này, cuối năm 2003 ông Bernanke phát biểu rằng bất kỳ mục tiêu lạm phát nào cũng nên xem là chuyện dài hạn và FED không nên "đặt ra một khung thời gian cố định nào để đạt mức lạm phát đó".

Với tư cách là thống đốc của hội đồng quản trị FED từ năm 2002 đến đầu năm nay, ông Bernanke cũng đã công khai bày tỏ ý kiến về sự yếu kém trong thị trường lao động, tác động của giá dầu cao và sự cần thiết để FED sẵn sàng thay đổi và hạn chế những bất ổn.

Ông ví von: "Nếu chính sách tiền tệ là việc lái xe thì chiếc xe đó có đồng hồ tốc độ không đáng tin cậy, có kính chắn gió bị sương mù che phủ và nó có xu hướng phản ứng không thể đoán trước (với ý đồ của người lái)".

Chuộng cắt giảm thuế

Không có nhiều tiếng tăm bên ngoài giới học viện cách đây bốn năm, ông Bernanke đã vượt qua nhiều nhân vật Cộng hòa kỳ cựu để giúp định hướng chính sách cắt giảm thuế khổng lồ của Tổng thống Bush từ năm 2001 - 2003.

Ông Bernanke rất ưa chuộng chính sách cắt giảm thuế và thực hiện chính sách kiểm soát tiền tệ chặt chẽ, và xem đây như liều thuốc để giúp nền kinh tế trở nên khỏe mạnh. Ông có lợi thế vì dưới mắt nhiều người ông không phải là "bạn quá thân" của ông Bush.

Ông còn là người giao lưu rất thoáng với báo giới. Tờ New York Times nhìn nhận ông Bush đã chọn một “nhà kinh tế trí tuệ” và được tiếng tốt với Quốc hội (cả phe Dân chủ lẫn Cộng hòa) và Thị trường chứng khoán Wall Street.

Hãng tin MSNBC trích lời thượng nghị sĩ Dân chủ Charles Schumer nói ông Bernanke hợp với công việc mới, tuy nhiên Thượng viện Mỹ sẽ phải làm rõ liệu ông có "tiếp nhận hình mẫu của Greenspan linh động trong chính sách tiền tệ hay không".

Kể từ tháng 6-2004, FED đã nâng lãi suất ngắn hạn lên 11 lần, đến mốc 3,75% như hiện nay, và nhiều khả năng lãi suất sẽ tiếp tục nâng lên nhằm ngăn chặn lạm phát.

Cho đến khi ông Greenspan ra đi, dự trù Ủy ban ấn định lãi suất của FED sẽ họp thêm ba lần nữa. Trong khi đó, giới đầu tư tiên đoán FED sẽ có thể đẩy lãi suất đến mức 4,5%.

Mang trong mình dòng máu Do Thái, ông Bernanke sinh trưởng tại Augusta, bang Georgia. Thuở nhỏ, ông biết đọc rất sớm và học rất giỏi. Mặc dù có ý định học chuyên sâu ngành vật lý, ông lại chuyển sang toán học. Tiếp đó ông theo học lịch sử kinh tế ở Harvard và lấy bằng tiến sĩ kinh tế ở Viện Công nghệ Massachusetts năm 1979.

Ông có biệt danh là Ben "trực thăng" vì có lần ông phát biểu rằng để chống lại nạn giảm phát, ông sẽ dùng trực thăng bay khắp nước Mỹ để thả tiền xuống đất. Hiện ông đang là giáo sư giảng dạy tại nhiều trường đại học danh tiếng, trong đó có Đại học Princeton.

Với tư cách là trưởng khoa kinh tế của đại học này, ông Bernanke cho thấy mình là một nhà thương thuyết tài năng và điều này sẽ có lợi nếu ông giữ cương vị chủ tịch FED.

Một “triều đại” mới của kinh tế Mỹ sắp bắt đầu với ngài Ben “trực thăng”?