Múa và giá trị nhân văn

N.CHƯƠNG

TTO - Năm 2003 đang dần dần khép lại. Trong năm nay công chúng thành phố được dịp tiếp xúc một số đoàn múa quốc tế: trên sân khấu Nhà hát TP in dấu những bước nhảy của đoàn Pháp, đoàn múa dân gian Hàn Quốc, Campuchia, Malaysia ; trên sân khấu Nhà hát Bến Thành đón đoàn Yamabiko (Nhật Bản) với ca vũ kịch Câu chuyện tiếng vọng. Thấy gì từ những “sứ giả văn hoá” ấy ?

TTO - Năm 2003 đang dần dần khép lại. Trong năm nay công chúng thành phố được dịp tiếp xúc một số đoàn múa quốc tế: trên sân khấu Nhà hát TP in dấu những bước nhảy của đoàn Pháp, đoàn múa dân gian Hàn Quốc, Campuchia, Malaysia ; trên sân khấu Nhà hát Bến Thành đón đoàn Yamabiko (Nhật Bản) với ca vũ kịchCâu chuyện tiếng vọng. Thấy gì từ những “sứ giả văn hoá” ấy ?

Đó là sự tuyệt diệu của nghệ thuật múa chuyên nghiệp, với từng “hương sắc” độc đáo, đem đến cho người dân TP nhiều cung bậc cảm xúc.

Trong bức tranh vũ điệu đa sắc, đặc biệt đáng phải chú ý trước một cuộc trình diễn, vì ở đấy gợi dậy một quan niệm mới về nghệ thuật múa ! Đó là cuộc trình diễn tổng hợp mang tên Chân dung múa – vòng quanh thế giới, xuất hiện tại Cao đẳng sân khấu – điện ảnh TP.HCM (và tại Trung tâm văn hóa Pháp ngoài Hà Nội).

Với biên đạo múa Phillippe Jamet - người chủ trì dự án - múa trở thành một cuộc phiêu lưu nhân bản và nghệ thuật, múa để diễn tả cuộc sống, để chia sẻ những nụ cười và nước mắt, những cảm giác tình yêu và sự gần gũi.

Và người xem ngỡ ngàng thú vị trước “những bài thơ đời thường” ấy, từ ngữ của múa chẳng phải là từ ngữ hoa mỹ mà trở thành một cảm nghiệm sống động khi chúng ta đặt chân đến ! Mỗi người sẽ được cởi bỏ thói quen để có một định nghĩa mới, lạ và sâu hơn về múa…

Những điệu bộ vụng về, ngượng ngùng chở lấy những ám ảnh vô thức, ngượng thì ngượng nhưng điệu bộ múa may ấy không hề bị chút cười nhạo, phê bình, mà được khuyến khích bày tỏ, và thế là nỗi sợ được khuất phục. Đôi khi xuất hiện những điệu bộ quá đỗi sinh động, gợi nên cảm xúc còn mạnh hơn cả lời nói. Tuyệt.

Và, đó là định nghĩa nhân bản của múa. Bật lên sức mạnh của múa. Phillippe Jamet trong dự án độc đáo này còn mong muốn thực hiện sự trở về với khám phá nhịp điệu huyền diệu ẩn giấu trong vũ trụ và trong mỗi người.

Cái vỏ của lề thói giữ chặt con người trong bao nỗi ngượng ngùng, bỗng một hôm nhận thấy có thể giải thoát nhẹ nhõm…

Cảm xúc từ những con người bình thường - con người nhòa lẫn trong đám đông - được “truyền dẫn” đến những nghệ sĩ múa chuyên nghiệp. Vài diễn viên như Patrick, Claudia… trong nhóm Phillippe Jamet xuất hiện trong Phòng biểu diễn nho nhỏ (cạnh Phòng giao lưu), trình diễn những cảm hứng từ “bài thơ đời thường”, từ các “chân dung múa” trong phim nêu trên. Họ cuốn mình vào ma lực duyên dáng, quyến rũ, đồng thời trĩu nặng những trầm tư không chỉ trong tạo hình cơ thể mà cả tiết tấu, và luật động (sự di chuyển trên sân khấu).

… Chứng kiến những điệu múa điêu luyện từ các đoàn Âu, Á : không chỉ vậy, còn có cả sự mới mẻ trong cách nhìn về múa (dẫn trên) ắt hẳn là hữu ích – đối với giới nghệ sĩ múa VN lẫn công chúng.

Mong là bước qua 2004, sáng tạo về múa VN sẽ vươn mình mạnh dạn và có được tính nhân bản sâu xa, thay vì dẫm lên lối mòn ở nơi này nơi kia chỉ biết mua vui cho con mắt rồi… quên béng đi.