Phóng to

Vụ sai phạm điện kế điện tử tại Công ty Điện lực TP.HCM là một trong những vụ tiêu cực nổi bật trong nước năm 2005 Ảnh: N.C.T.

TT - Trong vụ điện kế điện tử, nhiều người thắc mắc vì trong số 17 bị can đã bị Viện Kiểm sát nhân dân tối cao truy tố có bốn cán bộ của Công ty Điện lực TP.HCM (được tại ngoại để điều tra) hiện vẫn đang tiếp tục làm việc, hưởng lương tại công ty.

Nghe đọc nội dung toàn bài:

Bốn bị can đã bị Viện Kiểm sát nhân dân tối cao truy tố nhưng vẫn đang làm việc tại Công ty Điện lực TP.HCM gồm có: Nguyễn Ngọc Hồ (nguyên trưởng phòng kinh doanh), Thái Minh Dương (nguyên trưởng phòng hợp tác quốc tế và xuất nhập khẩu), Phạm Kim Hưng (nguyên kế toán trưởng, trưởng phòng tài chính kế toán) và Nguyễn Trung Thảo (nguyên phó phòng tài chính kế toán).

Cả bốn bị can này đều đã bị truy tố về tội "cố ý làm trái qui định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng" vì có những hành vi như đề xuất, trình kế hoạch mua điện kế điện tử, duyệt những giấy tờ thanh toán sai nguyên tắc, biết hồ sơ mời thầu sai qui định trong vụ mua 320.000 điện kế điện tử kém chất lượng tại Công ty Điện lực TP.HCM, gây thiệt hại hơn 181 tỉ đồng.

Khi báo chí đăng tải quyết định truy tố của Viện Kiểm sát nhân dân tối cao đối với các nhân viên này, dư luận và nhiều cán bộ, nhân viên của chính Công ty Điện lực TP.HCM thắc mắc: vì sao những cán bộ đó có vi phạm tới mức bị đề nghị xử lý hình sự nhưng vẫn không bị thôi việc? Trao đổi với Tuổi Trẻ, ông Lê Văn Phước - giám đốc Công ty Điện lực TP.HCM - cho rằng biện pháp xử lý trước mắt của công ty là đã không cho những cán bộ này giữ các chức vụ, quyền hạn như trước đây. Do họ được tại ngoại để điều tra nên công ty vẫn tiếp tục bố trí công việc là nhân viên của các phòng ban chuyên môn, chờ đến khi có phán quyết chính thức của tòa án khi vụ này được đưa ra xét xử thì công ty sẽ căn cứ trên bản án đó để xử lý.

Chỉ có tòa án mới có thẩm quyền quyết định

Theo luật sư Nguyễn Văn Hậu, khi người lao động bị khởi tố, truy tố vì có vi phạm trong một vụ án hình sự, việc cho tiếp tục làm việc hay phải tạm đình chỉ công việc của người lao động để chờ phán quyết của tòa án tùy thuộc quyết định của người sử dụng lao động. Theo thông tư 03, trong trường hợp cán bộ công chức mới chỉ bị tạm đình chỉ công tác để chờ xử lý kỷ luật, nếu tòa án tuyên cho hưởng án treo hoặc cải tạo không giam giữ, quản chế, cảnh cáo thì hội đồng kỷ luật có thể căn cứ trên kết luận của tòa án, tính chất vi phạm của cán bộ công chức để có thể áp dụng một trong các hình thức kỷ luật từ cảnh cáo đến buộc thôi việc. Nếu không bị buộc thôi việc, cán bộ công chức được bố trí công việc phù hợp với yêu cầu giám sát, giáo dục.

Theo các luật sư và chuyên gia pháp luật, Bộ luật tố tụng hình sự qui định: không ai bị xem là có tội khi chưa có bản án, quyết định của tòa án. Chính vì vậy, các bị can bị khởi tố, truy tố trong các vụ án chưa bị coi là người phạm tội cho đến khi có bản án xét xử của tòa án. Khi xét xử, tòa án sẽ căn cứ trên các chứng cứ thu thập được để tuyên bị can có tội hay không, phải chịu mức hình phạt nào.

Ngoài hình phạt chính, Bộ luật hình sự cũng qui định: trong trường hợp xét thấy nếu để người phạm tội giữ các chức vụ, hành nghề hoặc làm công việc gì đó có thể gây nguy hiểm cho xã hội thì có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ, hành nghề hoặc làm công việc đó trong một thời gian nhất định.

Việc cấm hành nghề, đảm nhiệm chức vụ quyền hạn này lại là một hình phạt bổ sung, chỉ có tòa án mới có quyền áp dụng khi xét xử vụ án.

Thực tế vừa qua trong nhiều vụ án khi bị khởi tố là bị can đó không còn được tiếp tục công việc thường là do đề nghị của cơ quan điều tra. Cơ quan điều tra có thể gửi văn bản yêu cầu cơ quan, đơn vị, người sử dụng lao động tạm đình chỉ công tác, chức vụ quyền hạn trong thời gian chờ bản án của tòa nếu xét thấy việc để bị can tiếp tục công việc có thể gây khó khăn cho quá trình điều tra hoặc có điều kiện phạm tội.

Người sử dụng lao động có buộc phải cho thôi việc bị can?

Vấn đề đặt ra là khi một người bị khởi tố, truy tố do có dấu hiệu phạm pháp hình sự thì người sử dụng lao động, cơ quan đơn vị chủ quản của cán bộ công chức có buộc phải cho thôi việc bị can đó hay không? Theo luật sư Nguyễn Văn Hậu - Đoàn luật sư TP.HCM, Công ty Điện lực TP.HCM là doanh nghiệp nhà nước nên chỉ có một số người như giám đốc, các phó giám đốc, kế toán trưởng mới là cán bộ công chức. Còn lại là người lao động làm việc theo chế độ hợp đồng.

Đối với việc sử dụng lao động theo hợp đồng lao động, hợp đồng lao động có thể được tạm hoãn trong trường hợp người lao động bị bắt tạm giam, tạm giữ. Bộ luật lao động qui định hợp đồng lao động chỉ bị chấm dứt khi người lao động bị kết án tù giam hoặc bị cấm làm công việc cũ theo quyết định của tòa án. Cho nên trường hợp các nhân viên không bị tạm giam, vẫn tại ngoại để điều tra trong thời gian vụ điện kế điện tử chưa xét xử thì về nguyên tắc, hợp đồng lao động giữa Công ty Điện lực TP.HCM và các nhân viên trên vẫn còn hiệu lực, các nhân viên có thể tiếp tục làm việc.

Về nguyên tắc xử lý kỷ luật đối với cán bộ công chức vi phạm pháp luật, bị khởi tố, truy tố nhưng không bị bắt tạm giam: theo thông tư số 03/2006/TT-BNV của Bộ Nội vụ hướng dẫn nghị định 35 ngày 17-3-2005 về việc xử lý kỷ luật cán bộ công chức, cơ quan, đơn vị nếu thấy để cán bộ công chức đó tiếp tục làm việc có thể gây khó khăn cho việc xác minh hoặc có thể tiếp tục vi phạm thì có thể ra quyết định tạm đình chỉ công tác cán bộ công chức có vi phạm để chờ quyết định của tòa án.