Làm rõ cơ sở và tính thực tế của việc xác định chỉ tiêu tăng trưởng kinh tế 5%

* 9 chỉ tiêu không đạt

Cũng trong phiên họp sáng nay 12-5, báo cáo Chính phủ cho biết, căn cứ vào tình hình kinh tế thế giới, tình hình kinh tế-xã hội quý I và tác động tích cực của gói kích cầu trong các tháng tới, dự báo tốc độ tăng trưởng cả năm 2009 có thể đạt mức khoảng 5%. Ngoài ra, nếu kinh tế thế giới phục hồi nhanh hơn so với dự báo hiện nay, có thể phấn đấu đạt tốc độ tăng trưởng GDP vào khoảng 5,5-6%.

Tại phiên họp, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Võ Hồng Phúc đã trình bày Báo cáo tóm tắt kết quả thực hiện nhiệm vụ kinh tế - xã hội năm 2008, tình hình triển khai thực hiện nhiệm vụ kinh tế xã hội năm 2009 trong những tháng đầu năm cho biết: Trong 4 tháng đầu năm, do chịu tác động của khủng hoảng tài chính và suy thoái kinh tế toàn cầu, giá xuất khẩu giảm mạnh cùng với sự thu hẹp thị trường xuất khẩu, thiên tai, lũ lụt, dịch bệnh... dẫn đến đầu tư, sản xuất kinh doanh đều bị giảm sút.

Nhiều chỉ tiêu trong 4 tháng đầu năm đạt thấp so với kế hoạch, trong đó: tốc độ tăng trưởng kinh tế quý I chỉ đạt 3,1% thấp hơn nhiều so với cùng kỳ năm trước là 7,49%. Tuy nhiên, trong điều kiện kinh tế toàn cầu đang suy thoái, nhiều nước tăng trưởng âm thì với mức trên cũng là kết quả bước đầu của việc thực hiện các chính sách chống suy giảm kinh tế.

Chỉ số giá tiêu dùng 4 tháng đầu năm tương đối ổn định và dao động ở mức thấp. So với tháng 12 năm 2008, chỉ số giá tiêu dùng tháng 4 tăng 1,68%. Chỉ số giá 4 tháng năm 2009 so với cùng kỳ năm 2008 tăng 13,14%...

Đánh giá tác động, hiệu quả của việc sử dụng gói kích cầu, báo cáo Chính phủ cũng cho hay, qua theo dõi, phân tích diễn biến tình hình kinh tế 4 tháng đầu năm (trong bối cảnh kinh tế thế giới vẫn ở tình trạng suy thoái nặng nề) thì việc thực hiện các giải pháp chính sách kích cầu đã mang lại nhiều kết quả tích cực. Đó là nền kinh tế vẫn có tốc độ tăng trưởng 3,1% trong quý I và là một trong 12 nước trên thế giới có tốc đô tăng trưởng tương đương.

Các cân đối và chỉ số kinh tế vĩ mô như thu chi ngân sách, tiền tệ, tín dụng, cán cân thanh toán quốc tế tương đối ổn định. Chỉ số lạm phát ở mức thấp. Việc thực hiện gói kích cầu đã góp phần đảm bảo an sinh xã hội, tiếp tục hướng vào xoá đói, giảm nghèo, đặc biệt là đồng bào dân tộc, các vùng mìên núi, vùng sâu, vùng xa.

Các chính sách hỗ trợ lãi suất tín dụng cho vay đầu tư máy móc, thiết bị sản xuất nông nghiệp, xây dựng nhà ở nông thôn, nhà xã hội, nhà ở cho người nghèo, ký túc xá sinh viên đang được triển khai một cách tích cực theo các mục tiêu đã đề ra.

Theo Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Hà Văn Hiền: trong điều kiện kinh tế gặp nhiều khó khăn, bất lợi cả từ bên trong và bên ngoài thì kết quả đạt được trong năm 2008 là tích cực, về cơ bản đã đạt được mục tiêu tổng quát nêu trong Nghị quyết của Quốc hội.

Tuy nhiên, Ủy ban Kinh tế cũng cho rằng, bên cạnh kết quả đạt được, còn những hạn chế cần xem xét đầy đủ và nghiêm túc. Đó là công tác phân tích số liệu, đánh giá và dự báo chưa sát diễn biến thực tế, nhiều chỉ tiêu quan trọng có sự chênh lệch, thấp hơn so với thời điểm báo cáo Quốc hội dẫn tới việc xây dựng và quyết định các chỉ tiêu trong kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội năm sau phần nào còn lạc quan, thiếu tính sát thực.

Tổng vốn đầu tư phát triển xã hội lên tới 41,3%, trong khi tăng trưởng kinh tế chỉ đạt 6,2% làm hệ số ICOR tăng lên 6,66% cao hơn so với năm trước là vấn đề cần được phân tích thấu đáo để thấy rõ hơn về hiệu quả và chất lượng tăng trưởng của nền kinh tế.

Trước đề nghị của Chính phủ về điều chỉnh tốc độ tăng trưởng kinh tế từ 6,5 xuống khoảng 5%, đa số thành viên Ủy ban Kinh tế đồng tình với mức GDP là 5%, tuy nhiên cũng bày tỏ lo lắng vì mức tăng trưởng kinh tế quý I chỉ đạt 3,1% nên mục tiêu tăng trưởng bình quân cả năm 5% là một thách thức lớn. Ủy ban Kinh tế cũng đề nghị Chính phủ báo cáo làm rõ cơ sở và tính thực tế của việc xác định chỉ tiêu tăng trưởng kinh tế 5%.

Để phát huy hiệu quả gói giải pháp kích thích kinh tế, Ủy ban Kinh tế đề nghị tập trung kích cầu đầu tư trên cơ sở khai thác lợi thế nhu cầu của đất nước đầu tư vào hạ tầng cơ sở, hạ tầng xã hội với những địa chỉ cụ thể có khả năng giải ngân nhanh, sớm hoàn thành công trình, dự án đưa vào sử dụng trong năm 2009 và 2010, trong đó chú trọng tới đầu tư cho khu vực nông nghiệp, nông thôn là khu vực có khả năng hấp thụ vốn nhanh và tạo hiệu ứng lan toả nhanh…

Chiều cùng ngày, Ủy ban thường vụ Quốc hội tiếp tục phiên họp thứ 20 cho ý kiến về Báo cáo tóm tắt bổ sung tình hình kinh tế - xã hội năm 2008 và triển khai thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế xã hội năm 2009, tình hình kinh tế - xã hội 4 tháng đầu năm của Chính phủ.

Về thực hiện kế hoạch kinh tế - xã hội năm 2008, trong 25 chỉ tiêu Quốc hội thông qua, có 16 chỉ tiêu đạt và vượt kế hoạch, có 9 chỉ tiêu không đạt kế hoạch đề ra: là tốc độ tăng GDP, tổng vốn đầu tư toàn xã hội trên GDP, tuyển mới trung học chuyên nghiệp, mức giảm tỷ lệ sinh, tạo việc làm mới, tỷ lệ hộ nghèo, tỷ lệ che phủ rừng, cung cấp nước sạch đô thị, tỷ lệ xử lý chất thải y tế.

Tốc độ tăng tổng sản phẩm trong nước năm 2008 không đạt kế hoạch đã đề ra, nhưng cao hơn so với nhiều nước trong khu vực. Tổng sản phẩm trong nước năm 2008 tăng khoảng 6,2% (năm 2007 là 8,46%), so với số báo cáo Quốc hội là 6,5-7%, thấp hơn so với kế hoạch là 7%.

Tốc độ tăng trưởng GDP quý 1 năm 2009 là 3,1%, tháng 4/2009 dấu hiệu tăng trưởng tiến bộ hơn là nhờ các giải pháp thực hiện Nghị quyết số 30/2008/NQ-CP ngày 11/12/2008 về những giải pháp cấp bách nhằm ngăn chặn suy giảm kinh tế, duy trì tăng trưởng kinh tế, bảo đảm an sinh xã hội với 5 nhóm giảm pháp...

Tính đến ngày 29-4-2009, dư nợ cho vay hỗ trợ lãi suất đạt gần 268,8 nghìn tỷ đồng; trong đó: cho vay nông, lâm, thủy sản chiếm 14,5%, công nghiệp xây dựng chiếm 40%, thương mại dịch vụ, vận tải,... khoảng gần 40%,... Chỉ số giá tiêu dùng 4 tháng đầu năm tương đối ổn định và dao động ở mức thấp.

Phát biểu thảo luận, ông Nguyễn Văn Thuận, Chủ nhiệm ủy ban pháp luật đề nghị Chính phủ làm rõ vì sao tình trạng giải ngân chậm, đầu tư dàn trải… vẫn chưa khắc phục được tốt hơn. Xung quanh chỉ tiêu tăng trưởng 5% năm 2009 hay mấy phần trăm cũng có nhiều vấn đề đặt ra chưa giải quyết được. Vì chỉ tiêu của chúng ta chủ yếu là tăng trưởng vốn. Nhưng nếu chỉ có thế thì hiệu quả của tăng trưởng thấp.

Chủ tịch Hội đồng dân tộc Ksor Phước cho rằng: Trong tình hình vừa qua, ngoài vấn đề kích cầu, cần nhấn mạnh các biện pháp thực hành tiết kiệm chống lãng phí. Công tác quản lý điều hành của Chính phủ có nơi coi nhẹ việc chống lãng phí. Qua thực tiễn, thấy hiệu quả thực hiện chính sách là không được cao, chưa tương xứng với vốn bỏ ra. Có xã 63% hộ nghèo, cách thị trấn huyện 63km, cơ sở hạ tầng cơ bản là cao.

Nhưng người dân ở đây đa số là người Kinh, không phải người dân tộc thiểu số. Có vấn đề quan liêu trong thực hiện chính sách hỗ trợ, chia đều, cào bằng. Đáng lo hiện nay là vấn đề thực hiện chính sách dàn trải, không nghiêm túc, thiếu trọng tâm.

Ông Trần Thế Vượng, Trưởng ban Dân nguyện bày tỏ đồng tình với ý kiến của ông Ksor Phước và việc thực hiện thời gian qua có nhiều việc rất tốt nhưng cũng còn nhiều việc chưa tốt. Ví dụ việc quan tâm đến y tế cơ sở, giáo dục mầm non. Chính phủ có 4 quyết định về cơ chế chính sách đặc thù, nhưng Bộ Y tế và Bộ giáo dục không triển khai được vì vướng khái niệm mức lương cơ bản không biết lấy mức nào là cơ bản mà tính phụ cấp 50%. Như vậy, việc ban hành văn bản không chuẩn dẫn tới không có hiệu lực trong thực tế.

Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, ngân sách Phùng Quốc Hiển nêu rõ: Nếu không chỉ đạo tốt thì nền kinh tế khó đạt mức tăng trưởng 5% trong năm 2009. Vấn đề chính là đánh giá năng lực điều hành của Chính phủ. Về thực hiện các gói kích cầu chống suy giảm kinh tế chỉ nên xác định là ngắn hạn chứ không nên đưa thành dài hạn, hơn nữa cần đánh giá xem trong thời gian qua việc thực hiện các giải pháp có kịp thời không? Đạt hiệu quả như thế nào?... Nếu quản lý (cấp bù lãi suất, cho vay đổi mới công nghệ...) không chặt chẽ cũng như các giải pháp khác kéo dài vài năm sẽ tạo nên vòng xoáy: lạm phát-suy giảm-kích cầu-lạm phát...

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Kiên lưu ý: Kỳ họp tới, Quốc hội chủ yếu xem xét tình hình thực hiện kế hoạch kinh tế - xã hội, thực hiện ngân sách nhà nước 2008 và 4 tháng đầu năm. Về thực hiện kế hoạch kinh tế-xã năm 2008, có thể thấy rõ những tồn tại: Một là, công tác dự báo chưa tốt. Khả năng bao quát còn hạn chế. Do đó đi liền với tổ chức thực hiện có lúc còn lúng túng, chưa sát thực tế. Thứ hai là hệ thống thông tin còn chưa thật tốt; mỗi báo cáo một khác nhau dù cùng thời điểm. Đó là nguyên nhân dẫn đến các quyết sách đưa ra có thể không chính xác.

Ngay từ bây giờ, phải nghiên cứu các vấn đề hậu suy giảm kinh tế để chủ động đưa nền kinh tế tiếp tục phát triển đi lên để có được quỹ kích thích kinh tế và đối phó với tình hình kinh tế nếu xấu hơn. Đối với vấn đề liên quan đến thuế thu nhập cá nhân: Sáu tháng đầu năm đã giãn. Những đối tượng phải nộp và những nguồn thu phải chịu thuế... Còn ý kiến khác nhau về thời gian 6 tháng cuối năm, Thường vụ không có ý kiến cụ thể. Tất cả các nội dung liên quan sẽ được trình ra Quốc hội...

Cũng trong buổi chiều cùng ngày, Ủy ban thường vụ Quốc hội cho ý kiến về kết quả Kiểm toán nhà nước đối với quyết toán ngân sách năm 2007.