Quán dinh dưỡng

Mè ơi, mở cửa ra...

TT - Câu thần chú trong truyện cổ tích “Alibaba” phải chăng nói lên sự diệu kỳ của mè (vừng). Bánh tráng nướng mà thiếu mè chắc sẽ nhạt nhẽo lắm. Muối mè gạo lứt là bài thuốc nổi tiếng, còn với người bình thường tựa lưng gốc dừa nước vi vu gió mát, bạn cày bạn cấy bẻ nắm cơm chấm muối mè, ngọt bùi hòa quyện nhau mới ngon làm sao.

Đồ chiên thường dầu mỡ chóng ngán vậy mà chỉ cần áo lớp mè giòn dã là tôm, gà hấp dẫn gọi mời, no nứt bụng vẫn còn thèm. Dân miền Trung trộn gỏi bắt buộc bao giờ cũng phải có mè. Vả xắt mỏng trộn thịt ba rọi luộc hồng đào dặm húng chanh, nước mắm chua cay, vây quần mè chạo lửa giòn rụm...

Thịt nướng mè hương bát ngát. Khô mắm nghe thấy đơn điệu vậy mà khô lăn mè, cá cơm sấy mè rất là ngon... Xào nấu chỉ cần rưới dăm giọt dầu mè thôi mùi vị nồng nàn quyến rũ lập tức... Xà lách xoong loăn xoăn, cà chua, củ hành tây, chỉ thế thôi trộn chung chanh cốm, dầu mè đen, đôi muỗng tương hột... bữa trưa ngào ngạt rau cỏ bổ dưỡng sẵn sàng cho bạn rồi đấy.

Hễ nhắc tới cố đô Huế tự nhiên liên tưởng mè xửng. Món quà deo dẻo ngoài bao bọc nuột nà mè, trong óng ánh mạch nha. Chí mà phủ - chè mè đen, nước cốt dừa béo ngậy. Mè đen, mè trắng rắc lên mặt bánh tiêu, bánh cam, bánh tổ, bánh ít lá gai, bánh bảy lửa, chè chuối chưng, chè trôi nước... Trên thế giới nhiều nơi cũng chuộng mè. Hamburger, bánh mì Pháp, châu Âu hầu như đều rắc mè.

Burger King Whopper nổi danh toàn cầu cùng lớp mè dày đặc trên chỏm bánh. Bên Hi Lạp bánh ngọt không bao giờ thiếu mè. Nhân vật chính của mọi món xúp ở Togo chẳng ai khác ngoài em mè tí teo. Sushi Nhật vắng bóng mè y như mùa xuân Tokyo không có hoa anh đào. Kim chi Hàn Quốc ngàn đời bầu bạn cùng mè. Phố phường Cuba có bán nhiều bánh que mè (tựa bánh mè láo của mình). Người Ai Cập cổ đại xem mè hệt liều thuốc trường sinh bất tử.

Y học xưa công nhận mè bổ gan, thận, nhuận ngũ tạng, làm đen tóc, bổ dưỡng cường tráng, tốt cho người sau khi ốm dậy, tuổi già ho hen, thần kinh suy nhược, huyết áp cao... Theo sách Bản thảo cương mục, mè bổ dưỡng ngũ tạng, chưng với mật ong chữa nhiều bệnh.

100 gam mè trắng cung cấp 587 calori, còn 100mg mè đen cung cấp 560 calori. Trong thành phần mè có protein, lipid, glucid, photpho, kali, canxi, manhê, đồng, sắt, mangan, lecithin, phytin, cholin... Kho báu sức khỏe đang chờ trên bàn ăn với câu thần chú “Mè ơi, mở cửa ra”.

DƯƠNG VĂN MINH LỘC