Phóng to

Học Triết và chơi những trò chơi trí tuệ từ lúc nhỏ có thể giúp thay đổi trí tuệ cũng như nhân cách của học sinh. Ảnh: School.org

Chân bắc chéo, tay chống cằm và những gương mặt phúng phính đang nhíu mày lại ra vẻ đang rất đăm chiêu, tập trung suy nghĩ... Điều gì đang xảy ra?

Trẻ con cũng “lí sự”

Thật ra đó chỉ là những gì đang diễn ra vào giờ Triết của 1 lớp tiểu học tại trường. Và câu hỏi đã khiến những đứa trẻ 7 tuổi ngày thường vốn rất hiếu động, chẳng bao giờ chịu ngồi im nhưng hôm đó lại" hiền như bột" là: ” Có thể nhúng chân 2 lần trên cùng 1 dòng sông?”.

Câu hỏi Triết học mang tính kinh điển này chắc chắn đã từng làm không ít người lớn phải toát mồ hôi. Chính vì thế, không có gì ngạc nhiên khi hầu hết các gương mặt trẻ thơ trong lớp đều đang hết sức căng thẳng, gãi đầu, nhíu trán… nhiều lần khi động não tìm câu trả lời. Không gian im phăng phắc và thời gian có lẽ trôi chậm hơn vào lúc này, nhưng cuối cùng những cánh tay dù rất rụt rè cũng dần giơ lên...!

“Em nghĩ chúng ta có thể. Bởi vì mình sẽ bước xuống sông lần thứ nhất với bàn chân đầu tiên, và lần thứ hai với bàn chân còn lại”, một HS rụt rè nhận định. Ý kiến này nhanh chóng bị phủ định bởi một HS khác vì cho rằng dẫu có bước xuống hai lần bằng hai chân thì hai chân ấy cũng chỉ từ một cơ thể mà ra, nên cuối cùng mọi người chỉ bước xuống con sông được một lần.

Không khí bắt đầu nóng lên, một nhóm HS hào hứng phản bác: ”Chúng ta có thể nhúng chân xuống vào hôm nay rồi về nhà, ngày mai chúng ta lại đến nơi đó và nhúng chân xuống. Thế là chúng ta đã nhúng chân hai lần trên dòng sông…!”

Theo dõi cả nhóm thảo luận từ nãy tới giờ, ông Worley, giáo viên môn tâm lý của lớp chỉ im lặng lắng nghe và gật gù. Chỉ đến khi một HS nam trong lớp phát biểu :”Nếu chúng ta đã bước xuống sông vào thứ bảy, và ngày hôm sau trở lại thì chúng ta sẽ gặp 1 con sông khác, vì con sông của ngày thứ bảy đã không còn ở đó. Nói cách khác, không thể bước hai lần trên một dòng sông!”, thì ông mới ra hiệu dừng cuộc thảo luận lại với một nụ cười lộ rõ vẻ thú vị trên môi.

Những hiệu quả không ngờ

Ông cho biết những cuộc thảo luận tưởng chừng vô nghĩa như thế nhưng lại là cách giúp lối suy nghĩ của các em HS sẽ nhanh chóng thay đổi và trở nên đa dạng, phát triển theo chiều hướng tích cực. "Ở môn Triết, thay vì phải học cách làm thế nào để giải quyết một bài toán, thì các em sẽ biết một bài toán thực sự có ý nghĩa gì", ông nhận định.

Và các em HS đã làm được điều đúng như mọi người mong đợi, trở nên năng động và biết cách tranh luận một cách sôi nổi. Nhưng hơn hết cả, các em được mặc sức bảo vệ câu trả lời và quan điểm của mình vì không như toán, lý... hay các môn học tự nhiên khác, Triết học là một khoảng không rộng để mọi người có thể mặc sức suy diễn.

"Học Triết cũng giúp các em nhận ra rằng sự lộn xộn đôi khi cũng là điều tốt và nếu có vấp phải sai lầm thì điều đó cũng chẳng đến nỗi ghê gớm như các em nghĩ", Kathy Palmer, hiệu trưởng nhà trường, bổ sung.

Có nên đem Triết giảng dạy ở bậc tiểu học hay không khi môn học này đã từng là nỗi "ác cảm" của không ít người lớn vì tính trừu tượng, khó hiểu của nó? Sự tranh cãi đó không quan trọng vì có thể những câu nói, những suy nghĩ và phát biểu của các em là rất ngây ngô và... sai be bét! Nhưng các em đã có cơ hội được cố gắng và bảo vệ ý kiến của mình, nói cách khác, cái tôi trưởng thành trong các em đã được tạo cơ hội định hình và phát triển.