Phóng to

Chế độ ăn đa dạng và nhiều trái cây, rau tươi nhằm cung cấp đủ vi chất cho cơ thể - Ảnh: T.T.D.

"Lột dên" là hiện tượng động cơ (xe gắn máy, ôtô) ngưng hoạt động do vận hành quá tải mà nhớt bôi trơn không được bổ sung kịp thời, hay nói cách khác là hết nhớt. Sử dụng ví dụ trên vì người viết muốn đơn giản hóa vấn đề để bạn đọc dễ tưởng tượng, tuy không khỏi có đôi chút khập khiễng trong khái niệm, mong quí bạn đọc lượng thứ.

Nhìn trên góc độ tế bào, quá trình vận hành của cơ thể có nhiều nét tương đồng với quá trình vận hành một động cơ.

Mọi hoạt động sống đều cần năng lượng. Nếu các động cơ cần xăng, dầu để sinh năng lượng thì cơ thể cần các chất dinh dưỡng như đạm, đường, béo để tạo ra năng lượng dưới dạng ATP. Bên cạnh đó, nếu như trong quá trình vận hành động cơ cần những yếu tố phụ trợ để bôi trơn nhằm tăng hiệu suất hoạt động, giảm chất thải thì các chuỗi phản ứng sinh hóa của cơ thể cũng hoạt động theo nguyên tắc đó.

Ví dụ, trong phản ứng sinh năng lượng từ glucose, nếu được cung cấp đầy đủ oxy, một phân tử glucose sẽ tạo được 40ATP, trong khi đó nếu lượng oxy cung cấp bị thiếu hụt phản ứng trên chỉ tạo ra được 1/10 năng lượng cần thiết (4ATP), đồng thời còn sinh thêm hai phân tử chất thải là acid lactic. Đây chính là thủ phạm gây hiện tượng mệt mỏi cơ bắp khi hoạt động với cường độ cao hoặc kéo dài.

Để kiểm chứng điều này, người ta đã thực hiện một thí nghiệm trên các vận động viên, bằng cách bổ sung trong chế độ dinh dưỡng những người này một kết hợp bao gồm các vitamin, khoáng chất và G115. Sau một thời gian sử dụng chế độ dinh dưỡng có bổ sung này, người ta nhận thấy khả năng hoạt động thể lực tốt hơn và lượng chất thải (acid lactic) khi vận động giảm rõ rệt so với trước đó. Điều này chứng tỏ các vi chất trên đóng vai trò như một loại nhớt, giúp bộ máy của chúng ta vận hành tốt hơn và bền hơn.

Ăn cân bằng

Theo kết quả một cuộc thăm dò gần đây tại TP.HCM và Hà Nội, 84% người được hỏi đều đồng ý tập luyện thể thao là cách tốt nhất duy trì và tăng cường sức khỏe, và có 82% thường xuyên tập luyện ít nhất một lần/tuần. Đây là một kết quả rất đáng mừng, đặc biệt đối với những người hoạt động trong lĩnh vực y học thể dục thể thao.

Tuy nhiên, cũng trong thăm dò trên, chỉ 28-56% người được hỏi quan tâm đến vai trò của vitamin cùng các vi chất dinh dưỡng và thật sự sử dụng hoặc thông qua các chế phẩm vitamin tổng hợp hay chế độ ăn.

Song với nhịp sống hiện đại bận rộn như hiện nay, cơ thể đã phải luôn vận hành ở tốc độ cao. Nếu chỉ chú ý tăng cường khả năng thích ứng của cơ thể thông qua luyện tập mà sao nhãng việc chăm sóc, bảo dưỡng, đến một lúc nào đó, cơ thể của chúng ta cũng sẽ gặp tình trạng "thiếu nhớt" và "lột dên".

Bổ sung các vi chất không nhất thiết phải thông qua việc sử dụng các chế phẩm thuốc bổ tổng hợp, mặc dù khía cạnh tiện lợi là các sản phẩm này đã được tính toán để cùng lúc có thể bổ sung nhiều loại vi chất khác nhau với hàm lượng thích hợp. Tuy nhiên, việc bổ sung qua chế độ ăn cân bằng, đa dạng, nhiều hoa quả, rau tươi đồng thời chú ý đến cách chế biến để bảo tồn hàm lượng vi chất vẫn là cách thường được các chuyên gia dinh dưỡng khuyến cáo.