Phóng to

"Đôn Kihôtê của hôm nay" - Nguyễn Văn Nhân, giải đặc biệt của báo TTVH

Hơn 80 tác phẩm tham dự cuộc thi vẽ tranh về Đôn Kihôtê do báo Thể thao và Văn hóa tổ chức đã dựng nên một phần nào "chân dung Việt hóa" của chàng hiệp sĩ Tây Ban Nha trong cuộc hành trình xuyên thời gian đến VN. Xin giới thiệu sau đây những nét vẽ độc đáo đó và ý kiến của những người đoạt giải.

Ông Nguyễn Văn Nhân giáo viên dạy văn nghỉ hưu (giải Đặc biệt của báo TT&VH), tự bạch:

Tác phẩm Đôn Kihôtê xứ Mantra cốt lõi là lý tưởng nhân văn, xả thân vì nghĩa. Bức tranh của tôi khai thác điều này và tôn vinh bản chất cao cả đó trong bối cảnh thế giới hiện nay khi những thế lực hắc ám đang hiện hữu đe dọa con người: thiên tai như sóng thần, động đất; tai họa do con người gây ra như khủng bố, bắt cóc con tin...

Tất cả được trình bày cân đối ở hai bên tranh, có hình ảnh tòa tháp đôi đang cháy, đứa trẻ bị đói ở Beslan, nỗi đau của người mẹ. Hình tượng nhân vật Đôn Kihôtê vươn cao từ mặt đất lên tới bầu trời vung thương lên chiến đấu. Người tùy tùng Xantrô Păngsa - biểu hiện cho sự tỉnh táo, cầu an của con người đứng bên giữ cương. Trên vành mũ của Đôn Kihôtê lấp ló hình ảnh của nàng Đuxinhia... Sáng kiến tổ chức vẽ tranh giúp tôi được suy nghĩ về tác phẩm, sống cùng nhân vật, đó là niềm vui không gì bằng của tôi.

Vũ Ngọc Vĩnh (sinh năm 1978, SV năm thứ II khoa Sư phạm Mỹ thuật - ĐHMT Hà Nội), giải Nhất:

Phóng to

"Chào Đôn Kihôtê" - (sơn dầu) Vũ Ngọc Vĩnh - giải nhất

Văn hóa Tây Ban Nha đến với thế giới bởi lịch sử phát hiện châu Mỹ, vũ điệu flamenco, các giải bóng đá, đấu bò, và các danh họa. Thời tác giả của truyện sống, thì Tây Ban Nha đang là nước thực dân với nhiều thuộc địa ở châu Mỹ nhất. Nhưng họ đến VN là bằng con đường văn hóa, bằng tình cảm. Tôi vẽ như vậy vì con người Tây Ban Nha vẫn nổi tiếng là mạnh mẽ nam tính, còn người VN, văn hóa Việt vẫn được biết đến với chất "nữ tính". Đây là lần đầu tiên tôi tham gia một cuộc thi vẽ.

Họa sĩ Lý Trực Dũng (sinh năm 1946; tốt nghiệp Đại học Kiến trúc - Xây dựng tại Welmar - Đức năm 1973; đoạt giải thưởng tại cuộc thi vẽ biếm họa thế giới Knokke - Heist, Bỉ năm 1984), giải Nhì:

Phóng to

"Đôn Kihôtê bắcthang đánh cối xay gió" - Lý Trực Dũng

Trên thế giới, có nhiều danh nhân lịch sử và văn học thường được các họa sĩ vẽ tranh vui "ái mộ" đưa vào tác phẩm. Danh nhân lịch sử thì có Napoleon, Lênin... Về nhân vật văn học, do trí tưởng tượng của con người nghĩ ra, thì Đôn Kihôtê có lẽ thuộc loại được vẽ nhiều nhất. Tôi nghĩ rằng Đôn Kihôtê và lý tường của chàng hiệp sĩ này không bao giờ chết. Cuộc hành hiệp cứu người đẹp của chàng cũng là cuộc hành trình xuyên thời gian và không gian.

Tại sao khi đến VN, chàng ta không gặp Chí Phèo nhỉ, đó là một "người" mà dân ta ai cũng biết. Còn Thị Nở của Chí và nàng Đuxinhia của Đôn Kihôtê, có nhiều điểm tương đồng. Cả hai đều là cô nông dân và đều cùng "xấu". Chỉ khác là Thị Nở "có thực", cuộc tình Chí Phèo- Thị Nở là cuộc tình "hai chiều". Còn cô nương Tây Ban Nha của Đôn Kihôtê không hề một lần bước ra cười nói với ta. Cô ta chỉ là hình bóng tương tư trong mộng của Đôn Kihôtê. Khi sang VN, một sự nhầm lẫn cũng có thể xảy ra chứ, sự nhầm lẫn ấy là hoàn toàn có thể với "tính cách" của Đôn Kihôtê. Đó là lý do để tôi vẽ bức Đôn Kihôtê đấu với Chí Phèo.

Vũ Xuân Hoàn (sinh năm 1978, tốt nghiệp Đại học Mỹ thuật Công nghiệp, hiện là họa sĩ vẽ truyện tranh của NXB Kim Đồng), giải ba:

Phóng to

"Trái tim Đôn Kihôtê" - Vũ Xuân Hoàn

Tôi đọc bộ tiểu thuyết này từ khi còn bé, đọc xong thường lấy bút chì tô lại tranh minh họa trong sách. Do vậy, tôi vẽ đúng như tưởng tượng khi tác giả tả chàng: đội một cái chậu mẻ, với đôi mắt thất thần nghĩ những chuyện đâu đâu, còn cối xay gió lù lù lại cho là bọn khổng lồ. Tay chàng đặt lên ngực, biểu thị lý tưởng chiến đấu bắt nguồn từ trái tim chứ không phải vì "vật chất", hay một cô gái cụ thể nào cả (nàng Đuxinhia chỉ là một cô gái trong tưởng tượng như một hình mẫu lý tưởng của cái thiện, chứ còn nhân vật thực không xuất hiện).

Người ta hay vẽ chàng đang đứng trước cối xay gió, hoặc chuẩn bị lao vào cối xay gió. Nhưng tôi không muốn bị lặp lại. Chàng chỉ cầm cái cối xay gió như một món đồ chơi trên tay. Trong truyện, cái cối xay gió rất to, và chàng đã "bại trận". Nhưng thực ra thì cái cối xay gió rất nhỏ so với lý tưởng vĩ đại và... ngốc nghếch của chàng, cũng như của loài người... Hiện nay, các NXB vẫn đang rất thiếu bìa đẹp cho các tác phẩm văn học. Nếu những cuộc thi tương tự thế này thành công, các NXB có thể góp phần tài trợ vào cuộc thi, rồi giữ bản quyền thành phẩm, là các tranh để làm bìa.

Kết quả cuộc thi - Giải nhất (5 triệu đồng):Vũ Ngọc Vĩnh: Chào Đôn Kihôtê (sơn dầu)- Giải nhì (3 triệu đồng):1. Lý Trực Dũng: Đôn Kihôtê chọi với Chí Phèo (chùm tranh hí họa)2. Trần Trung Tú: Những ngày lang thang (khắc gỗ) - Giải ba (2 triệu đồng):1. Phạm Hùng Anh: Đôn Kihôtê (bút sắt)2. Nguyễn Lê Trường: The Ingenlous Gentlement Don Quixote De La Mancha (sơn dầu).3. Vũ Xuân Hoàn: Trái tim Đôn Kihôtê (sơn dầu)- Giải đặc biệt của báo TT&VH (2 triệu đồng):Nguyễn Văn Nhân - Đôn Kihôtê của ngày hôm nay (tổng hợp)Ngoài ra còn 6 giải khuyến khích. * Tất cả các tác phẩm dự thi, đoạt giải sẽ được trưng bày trong buổi lễ trao giải ngày 29-1-2005 tại 33 Lê Thánh Tông - Hà Nội.