Phóng to

Ảnh tàu Faina do tàu Mỹ USS Howard chụp. Các canô nhỏ bên dưới là của bọn cướp biển - Ảnh: Reuters

Không khí cực kỳ căng thẳng đang bao trùm lên vùng vịnh Aden, ngoài khơi Somalia. Hoàn toàn không chỉ vì con tàu Faina của Ukraine chở 33 chiếc xe tăng Nga T-72 và nhiều loại vũ khí hạng nặng đang neo đậu. Cũng không chỉ vì sinh mạng của hàng chục thủy thủ đang nằm trong tay bọn cướp biển. Vấn đề là vài chục tên cướp dám và biết cách thách thức cả thế giới.

Treo mạng con tin

Ngày 28-9, “người phát ngôn” của bọn cướp biển đang chiếm giữ con tàu đã gọi điện thoại vệ tinh đến Đài truyền thanh Shabelle ở thủ đô Mogadishu của Somalia để đòi 20 triệu USD tiền chuộc tàu. “Những gì chúng tôi mong chờ là 20 triệu USD không hơn không kém”, kẻ tự xưng là Sugule Ali khẳng định trong đoạn hội thoại được Hãng tin AFP thu lại. Có lẽ chúng cũng biết cách chơi trò mèo vờn chuột: sau khi ra giá 35 triệu USD, hạ xuống 5 triệu, giờ chúng lại chắc giá 20 triệu khi biết đối phương mất kiên nhẫn.

Với vẻ giận dữ, Ali đe dọa sẽ đánh chìm con tàu Faina nếu bất cứ một động thái giải cứu quân sự nào diễn ra. Hắn cho biết có nhìn thấy ba chiếc tàu vây quanh tàu Faina, và năm máy bay quần đảo trên bầu trời, nhưng khẳng định “sự hiện diện này sẽ không khiến chúng tôi bỏ con tàu hoặc bỏ yêu cầu đòi tiền chuộc. Họ không thể bắt chúng tôi dễ dàng như bắt dê”. Chưa hết, Ali khẳng định nếu bị tấn công, bọn cướp biển sẽ “chiến đấu cho đến người cuối cùng và tất cả mọi người ở đây cũng sẽ chết theo”.

Ali cho biết các thủy thủ trên con tàu Faina vẫn khỏe mạnh, ngoại trừ một người đã qua đời vì “nguyên nhân tự nhiên”. Để chứng minh cho lời nói của hắn, Ali đã đưa điện thoại vệ tinh cho một người trên tàu. Bằng thứ tiếng Anh đứt quãng, người này tự xưng là Viktor Nikolsky, người Ukraine. Ông Nikolsky cho biết một người Nga đã thiệt mạng do bị chứng tăng huyết áp, trong khi những người còn lại vẫn bình an. Nikolsky cũng cho biết có nhìn thấy ba chiếc tàu ở khoảng cách gần 2km, một chiếc mang cờ Mỹ.

Phóng to

Vịnh Aden nối biển Đỏ với Ấn Độ Dương - Đồ họa: Như Khanh

Nguy cơ tấn công quân sự

Nguồn tin các quan chức chính quyền Somalia cho biết tàu Faina đang neo ở khoảng cách vài kilômet ngoài bờ biển giữa Xarardheere và Hobyo, hai sào huyệt cướp biển khét tiếng ở Somalia. Hiện tàu khu trục Mỹ USS Howard vẫn đang giám sát nghiêm ngặt khu vực này nhằm đảm bảo bọn cướp biển không di dời số xe tăng và vũ khí trên tàu lên bờ. Tàu Howard đã dùng loa phóng thanh đưa ra lời cảnh báo đối với bọn cướp biển.

AP dẫn lời người phát ngôn hải quân Mỹ Nathan Christensen cho biết tàu Howard đã bắt liên lạc với tàu Faina, tuy nhiên từ chối cho biết liệu tàu Howard sẽ làm gì nếu bọn cướp biển di chuyển số vũ khí. Tàu Howard được trang bị nhiều vũ khí tối tân, trong đó có tên lửa đối không, tên lửa Tomahawk, tên lửa chống tàu ngầm, thủy lôi… Còn theo hải quân Nga, tàu chiến Neustrashimy thuộc hạm đội biển Baltic, được cử đến vùng biển Somalia để đối phó với bọn hải tặc, vẫn đang ở vùng biển Đại Tây Dương. Trong khi đó, chính quyền Kenya, phía mua vũ khí của Ukraine chở trên con tàu Faina, tuyên bố không đối thoại với bọn khủng bố.

Bên chính quyền Somalia, có vẻ muốn mượn bàn tay quốc tế triệt hạ bọn cướp biển mà họ không thể kiểm soát nhiều năm qua. Báo New York Times dẫn lời Bộ trưởng Ngư nghiệp Somalia Ahmed Said Aw-nur khẳng định không có cách nào khác để giải quyết cuộc đối đầu ngoài cách tấn công bọn cướp biển. “Phải có một chiến dịch quân sự - ông Aw-nur quả quyết - Nếu phiến quân Hồi giáo (đang gây chiến chống lại chính quyền Somalia) có được số vũ khí này, chúng sẽ gây ra vô số rắc rối trên toàn lãnh thổ Somalia”. Ông Aw-nur gợi ý biệt động Mỹ hoặc châu Âu có thể tổ chức hành động bởi “chính quyền Somalia rõ ràng là không có khả năng đó”.

New York Times dẫn lời một nhà ngoại giao phương Tây tại Nairobi (thủ đô Kenya) cho biết đây là một thế tiến thoái lưỡng nan bởi bọn cướp biển đã “vượt qua làn ranh giới cho phép”, và hầu như không có khả năng diễn ra việc trả tiền chuộc bởi vụ tấn công tàu Faina giờ được cả thế giới chú ý. “Sẽ không ai chấp nhận cho chúng nhận tiền chuộc và tự do thoát đi như vậy cả”, nhà ngoại giao này nhận định. Tuy nhiên, một nhà ngoại giao phương Tây khác cảnh báo sẽ là cực kỳ rủi ro nếu bất cứ bên nào có ý định giải thoát các con tin bằng vũ lực. “Làm thế nào để tấn công một con tàu khi nó có đủ các loại thuốc nổ, vũ khí, và hơn 20 tấm lá chắn là người sống? - nhà ngoại giao này nhận định - Kết quả có thể sẽ là vô cùng tồi tệ”.

Cướp biển có tổ chức

Vùng biển Somalia rất gần với các tuyến đường thủy cực kỳ quan trọng nối liền biển Đỏ với Ấn Độ Dương. Kể từ năm 1991, Somalia không có một chính quyền trung ương đủ mạnh, không đủ khả năng đảm bảo an ninh vùng biển. Do đó, nạn cướp biển gia tăng đột biến trên suốt gần 3.000 km đường bờ biển của Somalia, đặc biệt tại vịnh Aden, khiến khu vực này trở thành vùng biển nguy hiểm nhất thế giới.

Theo Cục Hàng hải quốc tế (IMB), vụ đánh cướp con tàu Faina xảy ra ở khu vực phía đông vùng biển Somalia, rất gần với Kenya và cách bờ biển Somalia tới hơn 400 km. Nguồn tin IMB cho biết khi khởi hành từ Ukraine đến Kenya, thủy thủ đoàn tàu Faina đã thận trọng chọn con đường cách xa bờ biển Somalia do đã quá hiểu rõ đại dịch cướp biển ở đây.

Các chuyên gia IMB cho biết thông thường bọn cướp biển Somalia hoành hành dữ dội nhất là ở bờ biển phía bắc vịnh Aden, tuy nhiên vụ đánh cướp tàu Faina xảy ra ở phía đông. Hãng tin AP dẫn lời chuyên gia IMB Noel Choong nhận định vụ việc này cho thấy bọn cướp biển Somalia đang mở rộng phạm vi hoạt động từ phía bắc sang phía đông vịnh Aden.

IMB cho biết bọn cướp biển Somalia đặc biệt hung tợn và luôn sẵn sàng sử dụng bạo lực. Chúng thường xuyên truy đuổi các con tàu bằng canô cao tốc và nã đạn về phía các con tàu bị truy đuổi. Vũ khí của bọn cướp biển rất đa dạng, từ AK-47 đến vũ khí hạng nặng như súng phóng lựu. Ngoài canô cao tốc, bọn cướp biển còn có nhiều phương tiện công nghệ cao như điện thoại vệ tinh để hỗ trợ hoạt động đánh cướp.

Các chuyên gia IMB nhận định chiến thuật tấn công của bọn cướp biển cũng đã được nâng cấp và phát triển một cách linh hoạt và phức tạp. Trong quá khứ, chúng thường sử dụng một con tàu lớn đi đánh cướp các tàu khác ở khu vực gần bờ biển. Nhưng hiện tại chúng thường tung những “tàu mẹ” đi ra vùng biển rất xa bờ. Xuất phát từ những chiếc “tàu mẹ” này, các tàu con nhỏ hơn và canô cao tốc tỏa ra khắp nơi trên biển nhằm truy tìm và tấn công các tàu chở hàng và chở khách.

Một chuyên gia nhận định: “Bọn cướp biển ngày càng chuyên nghiệp, hung hãn và tinh thông chiến lược hơn”. Bọn chúng thường đòi tiền chuộc tàu bằng đồng USD, để khi nhận được chúng sẽ dễ dàng sử dụng đầu tư mua thêm tàu cao tốc, vũ khí và công nghệ hiện đại.

Chúng sẽ dìm chúng tôi xuống biển Phóng to Vladimir Kolobkov đã qua đời vì cao huyết áp - Ảnh:Life.ru Báo mạng Nga Life.ru cho biết bọn cướp biển đã trao điện thoại vệ tinh của chúng cho ông Viktor Nikolsky - trợ lý của thuyền trưởng Kolobkov, để ông này điện đàm với báo giới, nhưng với điều kiện cuộc trò chuyện phải bằng tiếng Anh để phòng rò rỉ thông tin quan trọng có hại cho bọn hải tặc (theo nguồn tin này, người thiệt mạng chính là thuyền trưởng chứ không phải là thủy thủ). Life.ru dẫn lời ông Viktor kể: “Sáng nay (28-9), tôi phát hiện thuyền trưởng Vladimir Kolobkov đã tắt thở. Dĩ nhiên bọn hải tặc không hề gọi bác sĩ. Đã muộn. Thuyền trưởng bị đau tim, cao huyết áp”. Theo lời Viktor, trong ngày tàu bị cướp, huyết áp thuyền trưởng đã tăng vọt. “Chúng tôi vẫn cố bình tĩnh, dù cái chết của Kolobkov là cú đấm chí mạng cho chúng tôi. Nhưng chúng tôi sẽ không bị bẻ gãy”. Tuy nhiên, ông cho biết thêm nếu con tàu bị tấn công để giải cứu thủy thủ và hàng hóa, bọn hải tặc sẽ bắn trả và dìm các thủy thủ xuống đáy biển. “Họ biết người ta đang cố giải thoát chúng tôi. Họ sẵn sàng sử dụng vũ khí. Họ chuẩn bị đối phó rất nghiêm túc và biết có thể sẽ bị tấn công”, Viktor kể. Theo lời Viktor, chiến hạm của Mỹ đã tới rất gần con tàu, các con tin có thể thấy rõ cờ Mỹ và “đang lo âu theo dõi diễn tiến”. Ông cho biết thi thể của ông Kolobkov đang được đặt ở khoang đông lạnh của con tàu, vẫn chưa biết bọn hải tặc sẽ giải quyết ra sao.

* Tin, bài liên quan:

Cướp biển Somalia hoành hành: Cướp luôn tàu chở... xe tăng! Somalia: hải tặc cướp tàu Ukraine bị 3 tàu chiến bao vây Tàu Ukraine chở xe tăng bị cướp: hải tặc Somalia đòi 35 triệu USD tiền chuộc Nga đưa tàu chiến đến vùng biển Somalia chống hải tặc