21 năm trước. Ngày 15-8-1997, Đặng Văn Thế (Mỹ Sơn, Đô Lương, Nghệ An) bị công an bắt khi cùng đồng phạm Nguyễn Tất Dũng chở thuê 20kg thuốc phiện ở huyện Tương Dương (Nghệ An).

Gần một năm sau, ngày 23-6-1998, ở tuổi 23, Đặng Văn Thế bị tòa tuyên án tử hình.

15 tháng sau, Dũng bị thi hành án tử còn Thế đến ngày 27-7-1999 được đề nghị tạm hoãn thi hành án để mở rộng điều tra.

"Khi anh Dũng bị thi hành án, tôi rất hoảng loạn. Lúc đó trại giam không kiên cố như sau này, có người bảo tôi trốn nhưng tôi không nghe. Tôi nghĩ thà ở trong này, một là chết hai là còn hy vọng được sống. Trốn trại, trước sau cũng bị bắt lại. Có trốn cũng không thể  thoát cả đời được ", anh Thế nhớ lại.

Việc hoãn thi hành án kéo dài cho đến gần 11 năm sau, đầu năm 2009, thấy Thế cải tạo tốt, ông Nguyễn Duy Tỵ - Giám thị Trại giam Nghi Kim (Nghệ An) - làm văn bản báo cáo và đề nghị trình Chủ tịch nước xem xét ân giảm án cho anh.

Ngày 23-6-2009, sau đúng 11 năm trong phòng biệt giam, Đặng Văn Thế như được tái sinh khi được chủ tịch nước ân giảm án tử hình xuống án chung thân.

Sau đó, nhờ cải tạo rất tốt, Thế tiếp tục được giảm án nhiều lần nữa. Tháng 6-2016, anh ra tù.

Lúc vào tù, Đặng Văn Thế mới 22 tuổi. Khi trở về, anh đã 41 tuổi! Gần 20 năm ngồi tù với 11 năm  biệt giam, khi trở về với cuộc sống bình thường, ngay cả nắp chai bia cũng không biết cách mở.

"Ngàn người ra tù may lắm chỉ 5 người làm lại được cuộc đời. Lúc mới về, có những người rủ tôi về "làm" với họ nhưng tôi nghĩ "làm" với họ trước sau cũng lại phải vào tù" - Thế nói.

Anh Đặng Văn Thế đang đánh giá thiệt hại một xe taxi của công ty sau tai nạn

Hôm từ trại giam về nhà, Thế gọi taxi của hãng Hồng Lạc. Anh hỏi trong công ty ai là người to nhất. Tài xế giới thiệu  giám đốc. Giám đốc đưa Thế gặp Chủ tịch hội đồng quản trị đưa đề xuất mang taxi lên phát triển thị trường ở  huyện Tương Dương và Kỳ Sơn vì đã từng sống ở đó, các cung đường, diện tích đường, khu vực ăn chơi…anh biết hết.

Chủ tịch hỏi: Đưa được bao nhiêu chiếc? Theo anh, giá thành bao nhiêu là hợp lý? Thế bảo: "chỉ cần năm, bảy chiếc và tính giá rẻ cho đồng bào miền núi".

Sau lần tiếp xúc với Thế, công ty Lạc Hồng quyết định đưa xe lên huyện Kỳ Sơn và Tương Dương. Đó là thời điểm tháng 10-2016. Lúc đầu, công ty đưa được 7 taxi rồi sau lên đến 16 xe.

Hiện giờ tất cả 16 xe ở Tương Dương và Kỳ Sơn đều là xe thương quyền. Đó là hai trong số những nơi mà Lạc Hồng đưa được xe lên nhanh trong thời gian khá ngắn, nhờ góp ý của Đặng Văn Thế.

Khi đó, mọi người trong công ty vẫn chưa biết Thế là tử tù vừa rời khỏi trại giam. Cho đến khi Thế tổ chức đám cưới, tháng 3-2017, anh Nguyễn Công Nhã - Chủ tịch HĐQT đến dự và mới hay lai lịch của Thế. Dù vậy anh Nhã cũng giao cho Thế công việc mới: làm cán bộ thanh tra hiện trường. Đó là một vị trí ngoài sự mong đợi của Thế.

"Sau này Chủ tịch nói lại tôi mới biết anh ấy đã gặp khó khăn như thế nào khi quyết liệt bảo vệ tôi, nhận tôi vào làm. Hội đồng quản trị phản đối nhưng người ta phản đối là có cơ sở.

Tôi mới học hết lớp bốn, lai lịch tử tù. Nếu nhận tôi vào làm lái xe thì rất bình thường. Nhưng tôi lại được nhận vào làm cán bộ thanh tra hiện trường, một công việc có quyền lực", anh Thế nói.

Nhắc lại câu chuyện này, anh Nguyễn Công Nhã kể: "Khi tôi nhận anh Thế vào làm, nhiều người phản đối. Tôi bảo, nếu mọi người đều suy nghĩ ích kỷ thì anh Thế sẽ không có cơ hội làm lại cuộc đời. Nếu ngoảnh mặt với anh ấy thì xã hội sẽ có thêm ít nhất một tép heroin. Nếu không cho anh ấy cơ hội tái hòa nhập cộng đồng thì con đường hoàn lương của họ là không thể".

Kể về ấn tượng lần đầu tiên gặp Thế tại công ty, anh Nhã cho hay: "Anh ấy có vẻ không tự tin lắm nhưng tôi cảm nhận được khát khao chiến đấu của anh ấy rất lớn. Khi biết anh ấy là tử tù , tôi lại có cảm giác muốn cưu mang.

Điều tôi quý mến ở anh Thế là tinh thần chiến đấu rất cao, dám đối mặt và vượt qua quá khứ".

Làm cán bộ thanh tra hiện trường là một thử thách với Đặng Văn Thế. Đó là công việc đòi hỏi sự trung thực, đương nhiên sẽ va chạm với nhiều người.

"Các xe khi xảy ra tai nạn, lái xe điện báo cho tôi, tôi đến xử lý. Tôi làm việc với bên thứ ba, bên công an, rồi đưa xe về sửa chữa, hoàn tất hồ sơ. Thanh tra hơn 500 lái xe trong quá trình làm việc có tiêu cực hay không, ăn mặc đúng quy định hay không, rồi thái độ phục vụ…

Anh Đặng Văn Thế (đứng) phát biểu trong một cuộc họp cán bộ, nhân viên Gara Hyundai Lạc Hồng

Cán bộ nào, lái xe nào làm không đúng nếu trong tầm thì tôi xử phạt, vượt tầm thì báo cáo cấp trên. Làm mà hoàn thành nhiệm vụ thì phải động chạm. Mà không hoàn thành thì không xứng đáng với niềm tin của anh Nhã.

Nhiều lúc khó khăn quá, tôi luôn nhớ đến câu nói của Nhã: Em không cần anh phải chứng minh năng lực cũng như sự chân thành với em mà anh phải chứng minh cho mọi người thấy quyết định nhận anh vào làm của em là đúng. Vì câu nói đó, trong quá trình làm việc tôi cố gắng rất nhiều" - anh Thế nhớ lại.

Cuối năm 2017, nỗ lực của anh đã được Ban giám đốc và Hội đồng quản trị công ty ghi nhận, tặng giấy khen.

Hiện nay, Thế  vừa làm cán bộ thanh tra hiện trường vừa làm mảng dịch vụ của Gara Hyundai Lạc Hồng tại thị trấn Đô Lương. Anh vừa nhận quyết định bổ nhiệm vị trí Trưởng phòng kinh doanh ở đây.

"Anh Thế rất nỗ lực cống hiến. Bây giờ ở công ty ai cũng nhìn vào anh Thế mà tự hào và phấn đấu" - chủ tịch HĐQT Công ty Lạc Hồng nói.

Bằng khen của Công ty Lạc Hồng dành cho anh Thế năm 2017 đã khẳng định phần nào nỗ lực của Thế

Đặng Văn Thế giờ có một công việc nhiều triển vọng, một gia đình yên ấm với người vợ nhỏ hơn anh chín tuổi.

Anh tâm sự: "11 năm biệt giam, bị cùm chân, là hơn 4.000 đêm chịu đựng cảm giác thấp thỏm, cô đơn, hoảng loạn đợi người đến đưa mình đi thi hành án tử, giờ nghĩ lại vẫn còn rùng mình.

Sai lầm của tuổi trẻ và những trải nghiệm khủng khiếp đó luôn nhắc tôi phải luôn sống tốt, sống đàng hoàng và xứng đáng với những người tốt đã giúp đỡ, thương yêu tôi".