Phóng to

Đối diện với trẻ con và làm cho chúng hiểu những chuyện của người lớn không bao giờ là vấn đề nhỏ với những gia đình “rổ rá cạp lại”.

TS Văn Thị Kim Cúc - Viện tâm lý (Viện Khoa học xã hội nhân văn) sẽ chia sẻ những bí quyết với gia đình bạn.

* Thưa chị, làm thế nào để thuyết phục đứa trẻ rằng bố (mẹ) cần phải có một người vợ (chồng) mới?

- Lý do cơ bản nhất làm cho phần lớn những đứa con không muốn bố (mẹ) mình đi bước nữa là sợ phải chia sẻ hoặc bị lấy mất tình cảm đang có. Rõ ràng, mất mát xảy ra trước đó (hoặc bố mẹ ly hôn, hoặc một trong hai bố mẹ bị mất….) đã là quá sức đối với cháu, nay những gì còn lại các cháu sẽ cố giữ cho mình. Đó là chưa nói đến bao chuyện không hay về cảnh “dì ghẻ, con chồng” mà trẻ biết được.

Chính vì thế mà phải có quá trình chinh phục đứa trẻ. Trẻ phải được đảm bảo tuyệt đối rằng nó vẫn tiếp tục được yêu thương, được sống trong bầu không khí an toàn và ấm cúng mà nó đang được hưởng.

* Có rất nhiều đứa trẻ rất quý cô, chú ấy nhưng khi trở thành bố hay mẹ thì lại khác hẳn. Theo chị, cần chuẩn bị tâm lý cho trẻ như thế nào để chúng đỡ bị bất ngờ?

- Thực ra, trẻ rất nhạy cảm, nhất là sau 6 tuổi, khi có cô hay chú nào đó định “làm thân” với mình, ngay lập tức trẻ đã “cảnh giác”. Khi trẻ quý người đó, có nghĩa là họ đã đi được 1/3 chặng đường.

Không nên chủ quan cho rằng trẻ đã quý mình rồi thì sẽ dễ dàng khi mình trở thành “bố” hay ”mẹ” của chúng. Nếu không chuẩn bị để đi đến hết quá trình chinh phục trẻ, trẻ sẽ có cảm giác “bị lừa”, ”bị mắc bẫy” và lúc ấy khó có thể khôi phục lại tình cảm đã gây dựng được trước đây, thậm chí có thể nhen lên lòng thù hận.

Có nhiều con đường khác nhau, nhưng điều thiết yếu là phải nói thật với trẻ về ý định của hai người, kể cả lúc trẻ còn bé. Từng bước một, lúc đầu là thăm dò, để trẻ có thời gian suy nghĩ, rồi sau đó mới nói thật, vạch ra kế hoạch cuộc đời chung trong đó trẻ chiếm vị trí quan trọng.

Cũng cần lưu ý là luôn tỏ thái độ tôn trọng đối với bố (mẹ) trước kia của trẻ, như vậy vô hình chung trở thành “người cùng bên” với chúng, dễ tạo được sự gần gũi. Tùy từng trường hợp mà có thể đề nghị trẻ xưng hô với bố (mẹ) “mới”, không nên ép trẻ.

Và cần lưu ý rằng phải thật chân thành với trẻ, tôn trọng trẻ, đặt vị trí của mình vào trẻ để hiểu trẻ và từ đó có cách thức ứng xử với trẻ phù hợp.

* Thưa chị, làm thế nào để khắc phục tâm lý “mẹ mình” và ”bố chúng nó” cho trẻ?

- Đây là vấn đề rất tế nhị, muốn giải quyết được, cần phải một quá trình chinh phục, thu phục đứa trẻ trên nền tảng của sự tôn trọng với tình thương chân thành.

Ngay từ khi có ý đinh làm lại cuộc đời, cặp vợ chồng phải xác định là bước vào giai đoạn chinh phục đứa trẻ, thể hiện trước hết với con riêng của mình bằng cách giải thích tại sao phải thay đổi, cho những đứa trẻ làm quen với nhau…

Khi đã về sống với trong một ngôi nhà, điều quan trọng là luôn phải đối xử rất công bằng với trẻ, không thể hiện bất cứ một sự phân biệt nào dù nhỏ nào, từ lời nói, cử chỉ, thái độ, việc làm, sự quan tâm, chăm sóc.

Với những cặp vợ chồng “con anh”, “con tôi”, không những cần có sự yêu thương nhau, mà còn biết yêu thương thật lòng con riêng của nhau nữa, đối xử với các cháu bằng cái tâm, cái tình.

Nếu bạn có muốn yêu con riêng của mình hơn, cũng nên kín đáo, tế nhị.

* Chị nghĩ như thế nào về vai trò của ông bố trong hoàn cảnh này?

- Trong hoàn cảnh “con anh”, “con tôi”, để giữ được hoà khí của gia đình, hơn lúc nào hết vai trò thuộc phần lớn vào người phụ nữ. Nhưng người phụ nữ lại thường yếu đuối, sống nặng về cảm tính, do vậy đây là một “nhiệm vụ” vô cùng khó khăn không thể không có người đàn ông “chung sức, chung lòng”, động viên, nâng đỡ.

Người đàn ông phải là người “cầm cân, nảy mực”, có uy và công bằng, có tình, có lý, biết can thiệp đúng đắn, khách quan khi cần thiết.

* Bố, mẹ có thể sẽ rất buồn khi những đứa trẻ kể về người bố, mẹ trước. Thậm chí điều này còn dẫn đến sự rạn nứt trong gia đình mới. Theo chị, họ cần làm gì để vượt qua rào cản tâm lý này?

- Người trong cuộc phải xác định được sớm muộn gì cũng sẽ biết nhiều thông tin về “người cũ” của chồng (vợ) mình.

…Tốt nhất, cần xác định, ai cũng có một quá khứ, chồng (vợ) mình cũng vậy và mình không có quyền với quá khứ ấy. Khi anh (cô) ta quyết định làm lại cuộc đời với mình, có nghĩa là quá khứ ấy đã khép lại và cuộc đời người đó đã bước sang trang mới trong sự hiện diện của mình, và mình phải sống như thế nào đó để quá khứ kia mãi mãi ngủ yên.