Phóng to

Những cuốn SGK mà các phụ huynh cần mua chủ yếu là sách bậc tiểu học như Đạo đức lớp 3, Kỹ thuật lớp 4, Mỹ thuật. Đặc biệt, trong các ngày từ 11 đến 16-9, chợ sách này trở nên "nóng bỏng" khi rất nhiều các ông bố bà mẹ nháo nhác tìm cuốn tiếng Anh 3 quyển 1.

Chị Hà Thu, phụ huynh của một cháu bé đang học tại Trường tiểu học Đặng Trần Côn bức xúc: "Không hiểu tại sao nhà trường không yêu cầu phụ huynh đóng tiền mua đủ một bộ sách cho học sinh ngay từ khi khai giảng mà lại cứ để mỗi tuần lại phát sinh ra một thứ, bắt tội phụ huynh như vậy?".

Còn anh Nguyễn An, có con học Trường tiểu học Nguyễn Trãi than thở: từ một tuần nay, hai vợ chồng anh đã đi từ nhà sách lớn nhất cho đến những cửa hàng nhỏ lẻ của Hà Nội mà không làm sao có thể kiếm được cuốn sách tiếng Anh cho dù không cần trọn bộ. Chủ một cửa hàng sách tại đầu phố Khương Đình cũng cho biết: "Trường tiểu học Nguyễn Trãi đặt hàng cho chúng tôi cả trăm cuốn nhưng không có để bán".

Điều đáng ngạc nhiên là trong khi các nhà sách chính thống như 36 Lý Thường Kiệt và 45 Lý Thường Kiệt đều "cháy" sách này từ mấy ngày hôm trước, thì sách chợ đen vẫn rất sẵn với giá cả đã đội lên trời. Sách giáo khoa cho môn học tiếng Anh quyển 1 gồm hai cuốn với giá bìa là 4.500 đồng/cuốn và 3.700 đồng/cuốn nhưng các "phe" kiên quyết không bán dưới 50.000 đồng. Theo lời một phe sách tại cổng Công ty phát hành sách giáo khoa và thiết bị Hà Nội, thì bà này đã phải chạy đến tận các tỉnh lân cận như Nam Định, Hải Phòng để "gom" loại sách này về Hà Nội bán.

Khi đem thắc mắc này đến hỏi ông Đinh Kim Vân, Phó giám đốc Công ty phát hành SGK và thiết bị Hà Nội thì được lý giải: "Chương trình tiểu học thí điểm môn tiếng Anh là không bắt buộc nên có trường thì giảng dạy, trường thì không, công ty không biết đâu mà lần. Bên cạnh đó, cuốn sách tiếng Anh tiểu học Let's Learn English vừa mới phát hành theo Công văn số 1361/XBGD/PHSGK ngày 30-8-2005 về việc phát hành bộ sách tiếng Anh thí điểm tiểu học 2005-2006, cho nên có trường dùng cuốn này có trường không dùng".

Còn ông Nguyễn Xuân Hòa, Phó tổng giám đốc NXB Giáo dục khẳng định: "Sách tiếng Anh cho tiểu học là cuốn sách đã tái bản tới chín kỳ, không có một chút khó khăn nào trong việc in thêm. Chỉ cần yêu cầu là 2-3 ngày sau đã có thể đáp ứng toàn bộ".

Theo ông Hòa, hệ thống phát hành của NXB Giáo dục phát hành tới 64 tỉnh thành trong cả nước, ngoài ra không bán thêm cho một đại lý nào khác. Như vậy trên địa bàn Hà Nội hay một địa phương nào đó phải chịu trách nhiệm toàn bộ về cung - cầu SGK của địa bàn.

Đồng thời Công ty thiết bị SGK phải xác định được nhu cầu để đặt hàng với NXB nhằm bảo đảm đủ SGK cho địa bàn mình. Việc "cháy" sách giáo khoa tiếng Anh quyển 1 là do lỗi của Công ty phát hành SGK và thiết bị trường học Hà Nội. Các công ty phát hành sách phải có trách nhiệm xác định thị trường để cung ứng cho đầy đủ!

Nhưng có một câu hỏi đặt ra là, tại sao chỉ ở Hà Nội mới diễn ra cảnh nháo nhác tìm SGK và năm nào, không ít thì nhiều, cũng đều có cảnh nháo nhác này? Thực tế là trong khi NXB Giáo dục khẳng định bảo đảm cung cấp đủ SGK thì không thiếu nhưng phụ huynh đã phải mua với "giá trên trời".

Ai sẽ được lợi từ sự đầu cơ này? Rõ ràng, vấn đề cần nêu ở đây sau hiện tượng "cháy" một vài loại SGK trong những ngày qua ở Hà Nội không phải là liệu SGK có tiếp tục bị "cháy" nữa hay không mà là nhà trường sẽ chịu trách nhiệm thế nào trong việc này thay vì chỉ biết bắt tội các vị phụ huynh và học sinh?

Mặt khác, dư luận cũng đặt dấu hỏi về việc mỗi khi có một đợt cháy, lập tức sách các tỉnh lân cận tràn về Hà Nội. Trong khi NXB Giáo dục thực hiện chính sách tỷ lệ chiết khấu cho mỗi địa phương luôn khác nhau. Cụ thể, tỷ lệ chiết khấu cho địa bàn Hà Nội là 20% trong khi một số địa phương khác cao hơn 30%. Liệu có thể sách các tỉnh được chiết khấu cao và "sang mạn" luôn tại Hà Nội để ăn chênh lệch?

Tuy nhiên, lý giải điều này, ông Đặng Thái Long, Trưởng phòng kế hoạch Công ty phát hành SGK và thiết bị trường học cho rằng: "Không bao giờ có chuyện này, kể cả khi các tỉnh nhượng lại sách cho chúng tôi thì vẫn lấy tỷ lệ chiết khấu 20%".